1) apo E chromosom XIX, 4 egzony 6 genotypów, różne powinowadztwo do receptora dla LDL,
E2 - 1:100 - hiperlipoproteinemia III: lekko zmętniała, delikatny kożuszek, hipercholesterolemia 250-280 i niewielka hipertrójglicerydemia - hiperlipidemia mieszana. Zaleganie remnantów VLDLi. Miażdżyca, żółte guzy w skórze na dłoniach. Choroba lipoprotein flotujących. Pewne rozpoznanie to elektroforeza metodą isoelektrofocusing.
E4 - sporadyczna rodzinna forma choroby Alzheimera - hiperlipidemia poligeniczna.
2) apo A w HDL A1 i A4 aktywują LCAT, 2 aktywuje HTGL. A1 przede wszystkim aktywacja białka ABCA1 (kuzyn SUR), też ligand dla kubiliny.
ABC mają kasetę wiążącą ATP (np. SUR). Z dwóch połówek, każda domena wiążąca nukleotydy, transbłonowa, zewnątrzkomórkowa pętla. W błonie cytoplazmatycznej kom. wątrobowych i obwodowych (cholesterol z kom. na HDL). Defekt ABCA1 -choroba Tangierska - gromadzenie cholesterolu, niemożność przekazywania go na obwód. ABCA1 też w makrofagach, HDL może z nich odebrać cholesterol.
3) Apo C: przemiana lipoprorein bogatych w TG. C1 - aktywator LCAT, C2 - aktywator LPL, C3 - inhibitor LDL
Hiperlipoproteinemia I: defekt LPL, aktywność poniżej 10% normy, defekt apoC2, defekt heparyny (aktywator LPL) przez pojawienie się przeciwciał. Gromadzą się chylomikrony. Hipertrójglicerydemia 10000mg/%. Gromadzą się w wątrobie, śledzionie, trzustce - aktywacja enzymów -> ostre zapalenie trzustki -> samostrawienie -> zgon. Do chylomikronów wprowadzane tylko kwasy długołańcuchowe, wprowadzamy do diety krutko- i średnio-. Naciek lipidowy w dnie oka. Jeśli defekt apo C2 to wprowadzamy.
4) HTGL - lipaza wątrobowa trójglicerydowa, LPL - lipaza lipoproteinowa ektoenzymy, enzymy sekrecyjne na siarczanie heparanu. Reakcja hydrolizy TG do WKT i glicerolu. LPL na bogate w TG, HTGL (część remnntów VLDL->LDL, HDL2B->HDL3).
HTGL w zatokach wątrobowych, LPL - pozostałe naczynia. aktywatory heparyna GAG, hamuje siarczan protaminy
fosfolipazy. enzymy lipolityczne, odszczepiają reszty kwasu tłuszczowego od leucyny, przekształcając ją w glicerofosforan choliny.
5) Hiperlipoproteinemia II. Defekt receptora: receptoronegatywna (homo, hetero), receptorodefektywna. LDL nie mogą być wyłapywane, pozostają długo w krążeniu, różne modyfikacje. Badanie: hodowla fibroblastów i znakowany promieniotwórczo LDL. 2a wzrost beta-lipoprotein, 2b i beta i pre-beta-, trójglicerydy 280-300. Powstawanie kępek żółtych, w oczach rąbek starczy, złogi cholesterolu (żółtaki)
Receptor wysokiego powinowadztwa we wszystkich kom. czerpiących cholesterol, mała KM. 3 części zewnątrz-, trans-, wewnątrzbłonowa, 5 domen białkowych. w zagłębieniach cytoplazmatycznych (pokryte klatryną), po związaniu fuzuje z lizosomem, rozkład LDL (hydroliza i cholesterolu i apo), ATP-aza pęcherzyka endocytarnego (pompa protonowa) zakwasza środowisko, receptor się oddziela. Down regulation - receptor powraca do błony, lub zostaje w środku, zależnie od zapotrzebowana kom. na cholesterol. Egzogenny cholesterol hamuje reduktazę HMG-CoA -> hamuje endogenną syntezę. Hamuje syntezę receptora i jego wydzielanie, aktywuje ACAT (estryfikuje wolny cholesterol do kropel). Nadmiar cholesterolu utleniany do oksysteroli (hydroksy-, ketopochodne) - aktywny cholesterol, łączy się z promotorem, hamuje ekspresję receptora.
Też III wtórna - menopauza, uśpienie receptora.
6) VLDL ApoB100 syntetyzowany w rybosomach, stymulator insulina, w Golgiego asocjacja części lipidowej i białkowej. VLDL odwrotna pinocytoza na zewnątrz.
7) Małe gęste LDL oznaczanie: elektroforeza w gradiencie pH, ultrawirowanie w gradiencie gęstości, stężenie ApoB100 - immunoturbidymetrycznie, imunopowinowadztwo
W cukrzycy II nadmiar insuliny doprowadza do nadprodukcji ApoB100. Jedno LDL, jedna ApoB100
8) CETP pobudza insulina, kwas palmitynowy, kwas 13-cis-retinowy, ApoE. hamuje: alkohol etylowy, CETi-1 - szczepionka przeciw CETP połączenie epitopu przeciw CETP limfocytów B z epitopem przeciw toksynie tężca T. Jtt-705 i torcetrapib - wiążą się z CETP inhibując go.
9) Lpa - ma apoB100 (przypomina LDL) ma też apo(a), trudno wiaże się z receptorem, gromadzi się w naczyniach, stymuluje wydzielanie inhibitora aktywatora plazminogenu, Lpa > 30mg/dl - niezależny czynnik miażdżycy. Synteza wątroba, katabolizm, wątroba, jelito, śledziona, u kobiet przy menopauzie rośnie.
10) Lipoproteina X patologiczna u osób z cholestazą zewnątrz-, lub wewnątrzwątrowową, gęstość jak LDL (wykrywamy w elektroforezie, migruje w przeciwnym kierunku), trzy typy 1,2,3. Kulista, ściana cholesterol i fosfolipidy. wnętrze woda z białkami osocza (albumina). Białko, tg, estry cholesterolu, cholesterol, fosfolipidy, kwas litocholowy. Silne właściwości agregacyjne (np. łączy się z fosfatazą zasadową). W surowicy niemowląt (niedobór LCAT). W powstawaniu bierze udział flippaza (przenosi lecytynę między wewnętrzną a zewnętrzną warstwą błony). Dużo u pacjentów z pierwotną marskością żółciową wątroby (1400mg/%) (dużo cholesterolu przez gromadzenie się LpX) LpX nie ulegają oksydacji i chronią LDL przed oksydacją. Powodują zespół nadlepkości i zmiany niedokrwienne.
11) Scavanger wiąże zmodyfikowane lipoproteiny, polirybonukleotydy, polisacharydy, fosfolipidy anionowe, tworzenie kom. piankowych głównie SR-A, Cd36, SREC, LOX-1, SR-PSOX
A: wiąże aceylowane i utlenione LDL, B: CD36 wiąże acetylowane i utlenione LDL, SR-B1 dla HDL (cała do hepatocyta, na cholesterol działa estraza, reszta wydzielana na zewnątrz).
Budowa: zewnątrzkom. pętla, transbłonowa kotwiczy białko do błony, plazmatyczna: palmitylowana/glikozylowana przy C końcu.
12) PPAR - receptory aktywowane proliferantami peroksysomów - receptory jądrowe, zawierają charakterystyczne sekwencję AGAACA i palce cynkowe. Zbudowane z 6 modułów (A-F) tworzą 4 domeny funkcjonalne: A-B - aktywowana niezależnie od ligandu, C- wiązanie z DNA, D- brak funkcji, E,F - wiążąca się z ligandem.
Działanie z ligandem: genowe: transaktywacja w jądrze dimer z RXR łączy się z PPARre w DNA. pozagenowe: transrepresja (hamuje inne czynniki transkrypcyjne).
Działanie bez liganda: PPAR z RXR łączy się z PPARre do tego dołącza się kompleks represora deacetylujący histony (zwiększa upakowanie), jeśli przyłączy się ligand, kompleks acetylujący histony.
Alfa: hepatocyty, enterocyty, kanaliki proksymalne nerki. Wzrost syntezy ApoA1 i A2 (HDL ^), wzrost beta-oksydacji, hamowanie COX-2, pro- i przeciwapoptycznie, spadek produkcji VLDL, LDL, wzrost spalania WKT, wzrost lipolizy, chroni naczynia. Ligandy: fibraty
Delta, lub Beta: indukcja syntezy HDL, tworzenie błon, rak jelita grubego, wzrost transportu WKT, wzrost beta-oksydacji, więcej HDL, spadek glukoneogenezy, spadek zapalenia.
Gamma: 3 podtypy: 1 szeroko rozpowszechniony, 2 tkanka tłuszczowa, 3 makrofagi. Defekt - jedna z przyczyn insulinooporności. Insulna powoduje: wzrost proliferacji miocytów, wzrost PDGF, wzrost angiotensyny II, PAI-1, endoteliny 1, ekspresji białek adhezyjnych (PPAR gamma hamuje to). Wzrost GLUT4, wzrost syntezy NO, spadek metaloproteaz, hamuje apoptozę.
13) Megalina proksymalny nerki, jelito cienkie, łożysko, płuca, tarczyca, etc. Ligandy ApoB100, ApoH, B12, hormony peptydowe, DBP, łańcuchy lekkie immunoglobin, hemoglobina, albumina
14) FABP - białka wiążące kwasy tłuszczowe, łańcuch plipeptydowy pojedynczy, małe cytoplazmatyczne. Transport wewnątrzkom. długołańcuchowych kwasów tłuszczowych (preferują nienasycone), większe powinowactwo jak bardziej hydrofobowe, decydują o prędkości pobierania WKT przez kom. transportują proliferaty peroksysomów do jądra, 1 cząsteczka białka wiąże 2 kwasu. Typy: wątrobowy, jelitowy, sercowy (najczulszy wskaźnik zawału, 20 razy bardziej swoisty niż mioglobina, już po 30min od niedokrwienia, szybki spadek do wartości prawidłowych ok. 30h) - kwas tłuszczowy do beta-oksydacji, tkanki tłuszczowej - kwasy tłuszczowe na eksport z FATP, mielinowy - kwas tłuszczowy do syntezy ceramidu (sfingomielina), mózgowy, adipocytarny, naskórkowy.
15) Kaskada kwasu arachidonowego: zespół enzymów syntetaza prostaglandyowa: cyklooksygenaza, lipooksygenaza, izomeraza. Fosfolipaza uwalnia kwas arachidonowy jej inhibitor: glukokortykoidy.
COX - cyklooksygenaza = syntaza prostaglandynowa, przekształca kwas arachidonowy w prostaglandynę PGH2 (prekursor innych), też aktywność peroksydazowa - wykorzystuje hem jako grupę prostetyczną, redukuje PGG2 do PGH2. 3 izoenzymy:
COX1: ekspresja konstytutywna, pokarmowy, nerki, trombocyty, ściana naczyń, wytwarzanie ochronnych prostanoidów, glikokortykoidy nie hamują ekspresji.
COX2: monocyty, makrofagi, nabłonek, fibroblasty, ekspresja w odpowiedzi na prozapalne cytokiny, rola w zapaleniu, gojenia ran, jajeczkowanie, zapłodnienie, hamowany przez glikokortykoidy, hamowany selektywnie przez rofekoksyb i celekoksyb, niesteroidowe leki przeciwzapalne
COX3: alternatywny splicing mRNA COX1, w mózgu -percepcja bólu, hamowany przez paracetamol.
aspiryna inhibitor allosteryczny nieodwracalny COX acetyluje reszty seryny.
16) Dyslipidemia cukrzycowa u chorych z cukrzycą II, triada lipidowa: więcej lipoprotein bogatych w TG, małe, gęste LDL, małe, gęste HDL (dużo HDL wydalane z moczem (apoA1). Często składowa zespołu metabolicznego. Przy otyłości brzusznej brak zahamowana lipolizy przez insulinę -> dużo TG w dorzeczu wrotnej -> hepatocyty wydzielają VLDL. Dużo ApoB100.
17) Pozaenergetyczne działanie kwasów tłuszczowych w kom. nadtlenki zaburzają strukturę i funkcję błon, hamują pompę Na/K, hamują translokazy nukleotydów adeninowych, modulują aktywność receptorów (Ang II, glikokortykoidów, Epo, T3), regulacja kanałów K, Ca, Cl, modulacja ekspresji genów FABP, syntetazy acylo-CoA
18) Modyfikacje LDL, gdy przebywają zbyt dugo w osoczu. Modyfikacja części białkowej (apoB100) oksydacja, glikacja, angiotensynizacja, tiolacja (przyłączenie homo-Cys -> hiperhomocysteinemia (proaterogenna). Wytworzenie nadtlenków kwasów tłuszczowych, utlenienie cholesterolu - oksysterole (blokują ekspresję receptora wysokiego powinowactwa, toksycznie na śródbłonek - hamują syntezę prostacykliny i NO, wzrost tromboksanu 2 i endoteliny, hamują syntezę DNA i cholesterolu, inhibują kalmodulinę). ApoB100 nie jest rozpoznawane przez receptor. Zapobieganie witamina E, beta-karoten (wymiatacze wolnych rodników), cynaryna, luteolina (?)
19) Choroba Refsuma, autosomalna recesywna, Skandynawia, Francja, GB, Irlandia, chromosm 10, gen enzymu PAHX konieczny do metabolizmu kwasu fitanowego
20) Beta-oksydacja w mitochondriach. Aktywacja kwasu tłuszczowego w cytozolu (-2ATP, w ER, peroksysomach, we wnętrzu mitochondriów i na ich błonie, Syntetaza-Acylo-CoA), przeniesienie do mitochondrium (długie przenikają jako pochodne karnityny), beta-oksydacja - odszczepianie od długiego kwasu tłuszczowego kolejnych acetylo-CoA, enzymy - oksydaza kwasów tłuszczowych, enzymy: Dehydrogenaza Acylo-CoA (koenzym FAD), hydrataza delta2-Enoilo-CoA, Dehydrogenaza L(+)-3-hydroksy-Acylo-CoA (koenzym NAD), Tiolaza.
W peroksysomach utlenianie kwasów o bardzo długich łańcuchach (C20, 22) powstaje acetylo-CoA i H2O2 (rozkładany przez katalazę) więc nie jest to bezpośrednio związane z fosforylacją i wytwarzaniem ATP. Kończy się na oktanoilo-CoA, grupy oktonoilowe i acetylowe dalej utleniane w mitochondriach. Też skracanie bocznego łańcucha cholesterolu w syntezie kwasów żółciowych, Też synteza cholesterolu, glicerolipidów eterowych.
Nieparzysta ilość węgli. Powstaje acetylo-CoA, i na koniec propionylo-CoA, przekształcany w bursztynylo-CoA - związek pośredni w cyklu kwasu cytrynowego - jedyny glukogenny fragment kwasów tłuszczowych!
Bilans C/2 - 1 x 4 + C/2 x 10 - 2 FADH2 - 1,5 (2) ATP, NADH - 2,5 (3) ATP
Palmitynowy: 16, stearynowy: 18, oleinowy: 18, jedno podwójne, behenowy: 22, elaidynowy: 18, jedno nienasycone, lignocerynowy: 24, mirystynowy: 14
21) L-Karnityna związek niskocząsteczkowy, dwa izomery optyczne (D i L) syntezowany w mózgu, wątrobie, nerkach z lizyny i metioniny, dużo w mięśniach. Potrzebne do syntezy Fe, C, B6, PP lizyna szkielet węglowy, grupy metylowe z metioniny (metylacja lizyny). Umożliwia transport długołańcuchowych kwasów tłuszczowych przez wewnętrzną błonę mitochondrialną. Acylo-CoA przechodzi przez zewnętrzną palmitoilotransferaza karnitynowa I przenosi grupę acylową na karnitynę -> acylokarnityna przechodzi przez wewnętrzną (translokaza karnityna-acylo-karnityna) palmitoilotransferaz karnitynowa II przenosi grupę acylową na acylo-CoA.
22) Pufa - omega3 wielonienasycone szeregu omega3: alfa-linolenowy, dokozopentaenowy, dokozopentaenowy-cerwonawy, W olejach rybnych. Hamują wydzielanie PDGF, hamuje restenoze po angiplastyce, wydłuża czas krwawienia, wzrost aktywności antytrombiny III, mniej fibrynogenu, obniżenie lepkości krwi, mniej TG, mniej VLDL, spadek syntezy kw. tłuszczowych, apoB, mniej LDL, gdy LDL podwyższony wzrost HDL, nasilenie utleniania kw. tłuszczowych
23) Ciała ketonowe. Wzmożone utlenianie kwasów tłuszczowych przy głodzeniu i cukrzycy, w mitochondriach wątroby, szczawiooctan zużywany do glukoneogenezy, z acetylo-CoA ciała ketonowe.
Acetooctan samoistna dekarboksylacja do acetonu, samoistnie przechodzą w siebie z beta-hydroksymaślanem (dehydrogenaza 3-hydroksymaślanowa). Serce i kora nerki wykorzystują actooctan jako źródło energii.
Regulacja: Pierwotna w zależności od tkanki tłuszczowej i tego ile WKT uwolnią do krwi z lipolizy TG. 2) Pierwsza przemiana zależy od palmitoilotransferazy karnitynowej I (mało aktywna w stanie sytości), inhibitor malonylo-CoA - ośredni w biosyntezie kwasów tłuszczowych (karboksylaza acetylo-CoA - hamuje ją dużo acylo-CoA i glukagon) 3) acetylo-CoA może wejść w ketogenezę lub cykl Krebsa, reguluje ilość WKT i bilans energetyczny kom.
Mocne kwasy, gromadzą się w surowicy - kwasica ketonowa (metaboliczna) prowadzi do zaburzeń OUN -> śpiączka ketonowa (cukrzycowa), Wydalane z moczem, jako aniony wiążą Na i K i zubożają w nie organizm.
24) Synteza cholesterolu: ketogeneza w mitochondrium, skwalen w siateczce cytoplazmatycznej, lanosterol w cholesterol w błonach siateczki cytoplazmatycznej.
Reduktaza HMG-CoA aktywna zdefosforylowana. Oksysterole hamują ekspresję geny dla reduktazy, insulina i T3 aktywują przez aktywację fosfatazy, glukagon i glikokortykoidy hamują, mało ATP - brak syntezy cholesterolu, kinaza białkowa aktywowana AMP - hamuje. Wzrost stężenia wewnątrzkom. cholesterolu hamuje.
Statyny: lowastatyna, prawastatyna, fluwastatyna. Obniżają LDL o 20-60%, TG o 10-40%, podnoszą HDL o 5-15%. Mniej cholesterolu w kom. wzrost syntezy receptora wysokiego powinowactwa (do 180%) wzrost wyłapywania LDL i r-VLDL z osocza, hamowana synteza ApoB100. Obniżają stężenie dolicholu - zaburzenie szlaków przekazywania sygnału (brak reakcji na sygnały proliferacyjne), mniej cholesterolu (potrzebny do błon) - hamuje podziały. Mniej ubichinonu upośledza przemiany będące źródłem energii. hamowanie proliferacji miocytów i naciekania naczyń LDL i VLDL, stabilizacja blaszki miażdżycowej, ochrona śródbłonka, antyoksydacyjnie, hamowanie agregacji i adhezji płytek, spadek Lpa.
25) Regulacja gromadzenia cholesterolu w kom. LDL łączy się z receptorem, trawienie, cholesterol hamuje reduktazę HMG-CoA. Powstają oksysterole - hamują ekspresję receptora. ACAT deponuje cholesterol w postaci estrów (aktywność rośnie gdy rośnie stężenie cholesterolu).
26) Związki Izoprenoidowe i ich pochodne steroidy to strukturalnie różnorodne, hydrofobowe związki. Olejki eteryczne, żywice, wit. A, E, K, cytokiny, kauczuk. Kondensacja 5 węglowych jednostek (lub ich wielokrotności) powstają tarpeny: Hemitarpeny - najprostsze, Monotarpeny 2 jednostki izoprenylowe, pirofosforan geranylu, Seskwitarpeny pirofosforan farnezylu, Diterpeny fitol (E, chlorofil), triterpeny skwalen - może ulec cyklizacji do lanosterolu, tetraterpeny: karotenowce. Dolichole (C85-105) w szorstkiej siateczce. Fosfodolichole przenośniki aktywnych form monocukrów. Ubichinony przenośniki elektronów i protonów w łańcuchu oddechowym. Dolichol synteza glikoprotein w skład witamin.
27) Lipazy: HSL - hormonowrażliwa w adipocytach, mobilizacja zmagazynowanych kwasów tłuszczowych w postaci TG. Aktywowana przez kinazę białkową zależną od cAMP (adrenalina, glukagon, aminy katecholowe->cyklaza adenylanowa: ATP->cAMP) insulina hamuje.
Orlistat w otyłości inhibuje lipazy, TG nie ulegają hydrolizie i nie są wchłaniane. Zaburza wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Biegunki, wzdęcia, bóle brzucha.
28) Kwasy żółciowe. Regulacja na pierwszym etapie 7alfa-hydroksylaza potrzebuje tlenu, cytochromu P450, NADPH. Kontrolowany zwrotnie z udziałem jądrowego receptora wiążącego k.ż.: farnezoidywy X receptor. Gdy wzrasta pula k.ż. FXR aktywowany, hamuje transkrypcje genu enzymu. Enzym aktywowany też cholesterolem endogennym i pokarmowym. W mitochondriach na pierwszym etapie 27-hydroksylaza sterolowa - pierwotne k.ż. w peroksysomach łączą się z tauryną lub glicyną i tak do żółci. Żółć zasadowa, więc sole k.ż. Produkty trawienia tłuszczu i cholesterol wchłaniane w początkowym cienkim, pierwotne i wtórne k.ż. w jelicie krętym (98-99%) (białko IBAT) do wątroby przez wrotną - krążenie wątrobowo jelitowe. Kwas litocholowy - nierozpuszczalny, wchłaniany w niewielkim stopniu. Pierwotne: cholowy i chenodeksycholowy. Wtórne pod wpływem aktywności bakterii jelitowych (odszczepienie tauryny i glicyny, i grupy 7alfa-OH)
29) Kwasy tłuszczowe: Lipogeneza enzym regulacyjnyAcetylo-CoA -> malonylo-CoA (karboksylaza Acetylo-CoA, biotyna). Wytworzenie malonylo-CoA etap kontrolny lipogenezy. W obecności ATP potrzebny wodorowęglan jako źródło CO2. Enzym ten to białko wieloenzymowe z zmienną liczbą identycznych podjednostek w każdej z nich: biotyna, karboksylaza biotyny, białko nośnikowe karboksybiotyny i transkarboksylaza i allosteryczne miejsc regulatorowe. 2 etapy regulacji: karboksylacja biotyny z udziałem ATP i przeniesienie karboksylu na acetylo-CoA powstaje malonylo-CoA.
Jednonienasycone: MUFA, oleinowy: 18:1 (oleje: oliwkowy, rzepakowy, arachidonowy), elaidynowy 18:1 (margaryny twarde). Obniżają LDL, zapobiegają miażdżycy, nie zmniejszają HDL.
Źródłem NADPH dla lipogenezy jest szlak pentozofosforanowy. NADPH donor równoważników redukcyjnych, oksydacyjne reakcje szlaku p. są głównym źródłem atomów wodoru niezbędnych do redukcyjnej syntezy k.t. Obydwa szlaki zachodzą w cytozolu.
30) Sfingomielina fosfolipid zamiast glicerolu sfingozyna, lub dihydroksysfingozyna, powstaje w aparacie golgiego: Ceramid + Fosfatydylocholina -> Sfingomielina + diacyloglicerol. Jeśli -OH przy C1 sfingozyny w ceramidzie zwiąże fosfocholinę - sfingomielina. Osłonki mielinowe istota szara
31) Surfaktant absorbują powierzchnię lub granicę faz układu, powierzchniowo czynne. 2 części: grupa o niskim powinowactwie do rozpuszczalnika (liofobowa) i grupa o silnym powinowactwie - liofilowa. Substancja lipidowa tworzy cienką warstwę na nabłonku oddechowym obniżając napięcie powierzchniowe, utrzymuje pęcherzyki w stanie rozprężenia, przeciwdziała zapaleniu, sklejaniu się pęcherzyków, zapobiega ich nadmiernemu rozciąganiu.
32) Leukotrieny: z kwasu arachidonowego, bodźce alergiczne aktywacja kinaz, powoduje to aktywacje fosfolipazy A która uwalnia kwas arachidonowy. 5-lipooksygenaza (w kompleksie z białkiem FLAP przy obecności Ca i ATP) przemienia kwas a, do kwasu 5-hydroperoksyeikozatetraenowego (5-HPETE) ten przez peroksydazy lub samoistnie redukowany do 5-hydroksyeikozatetraenowego (5-HETE). Syntaza LTA4 - z 5-HPETE powstają LTA4 z niego w mastocytach, zasado- i kwasochłonnych (transferaza glutationowa) LTC4.
Skurcz mięśni gładkich oskrzeli, skurcz naczyń, wzrost wydzielania śluzu, chemotaksja, obrzęk, nadwrażliwość oskrzeli, wzrost kom. szpiku, nabłonka, fibroblastów.
33) Lipoksyny: megakariocyty, płytki, granulocyty, makrofagi, szpik, mezangium nerkowe, nabłonek oddechowy. !2 i 15-lipoksygenaza. 2 tory syntezy: kwas arachidonowy przez 5 lub 15-HPETE, potem 5,15-diHPETE, potem kwas 5(6)-epoksytetraenowy w LXA4 lub LXB4. 2) substrat substancja z leukotrienów LTA4 przekształcany do 15-(OH)-LTA4, lub kwasu 5(6)-epoksytetraenowego (płytki krwi LXA4 Z LTA4)
regulacja zapalenia, hamowanie chemotaksji, immunosupresja (hamuje uwalnianie LTB4), rozszerza naczynia, kurczy mięśnie przewodu oddechowego.
Spadek u pacjentów z białaczką szpikową, patologia układu oddechowego, zjawiska immunologiczne związanie z chorobami płuc.
34) Lipidozy - zaburzenia przemiany tłuszczów, kumulacja lipidów złożonych. Genetyczne np. Niemmana i Picka typ C. Nabyte np. kępki żółte, perlak splotów naczyniówkowych mózgu. Odkładają się głównie w mózgu, siatkówce, otępienie, ślepota, porażenie spastyczne kończyn, powiększenie wątroby, śledziony
Sfingolipidozy wrodzone choroby przemiany tłuszczy, lizosomalne, spichrzeniowe, odkładanie w tkankach, głównie nerwowej lipidów (głównie sfingomielina) (np. Taya-Sachsa gromadzenie lecytyny - niedołęstwo umysłowe rodzinne ze ślepotą)
35) Gangliozydy kwaśne glikosfingolipidy , różnią się od cerebrozydów tym, że zamiast pojedynczej reszty monocukrowej mają mniej, lub bardziej rozbudowany olikosacharyd, zawsze reszty kwasów sjalowych, najbardziej typowy dla nich kwas to stearynowy, dużo w substancji szarej mózgu, mogą być jako receptory. Błędy w genach kodujących enzymy ważne w ich syntezie - gangliozydozy: 1) Uogólniona (niedorozwój umysłowy, powiększenie wątroby), 2) Choroba Taya-Sachsa niedorozwój umysłowy, ślepota osłabienie mięśni.
Sulfatydy kwaśne glikosfingolipidy w mielinie jedna reszta siarczanowa na grupie cukrowej. Syntetyzowane z galaktozyloceramidów przy udziale aktywnego siarczanu PAPS w oligodendrocytach OUN. Lekodystrofia monochromatyczna: niedobór arylosulfatazy A rozkłada sulfatydy bez niej nagromadzenie i uszkodzenie osłonki mielinowej. U dzieci niedorozwój, paraliż, zanik mięśni, drgawki, u dorosłych zaburzenia psychiatryczne.
36) Receptorowe wchłanianie cholesterolu w enterocycie NPC1L1 tylko w enterocytach, odpowiedzialne za wchłanianie 30% cholesterolu, 70% wchłaniane przez SR-B1. U cukrzyków wzrost ekspresji NPC1L1. Inhibitorem EZETIMIB, wchłaniany z przewodu, w wątrobie ulega glukuronizacj (powstaje glukuronid) - aktywny. Ze statynami większy spadek LDL, niż gdy tylko statyny.
37) Plazmalogeny glicerolofosfolipidy, które przy C1 wiążą eterowo długołańcuchowy nienasycony alkohol (podczas hydrolizy odłącza się jako aldechyd). Grupa -OH przy C2 wiąże estrowo kwas tłuszczowy - oba niepolarne ogony. Polarna głowa - reszta fosforanowa przy C3 wiąże alkohol - nośnik grupy polarnej. W mięśniach i tkance nerwowej. PAF - czynnik aktywujący płytki
38) Sfingozyna + kw. tłuszczowy = ceramid. W siateczce śródplamatycznej z seryny. Przekaźnik II rzędu, regulacja apoptozy.