Wykład 04.12.2005 r.

Kadry w turystyce

Istnieje Instytut Turystyki

• Badania nad adaptacją zawodową;

• Systemy, szkolenia i kształcenie zawodowe;

• Sezonowość w turystyce;

• Płace;

• Badania kadry turystycznej.

Wiele czynności w turystyce ma charakter usług, np. sprzątanie.

Produktem turystycznym jest wycieczka.

Wypadek na wycieczce - błąd prowadzącego, nieumiejętność posługiwania się sprzętem, brak kondycji uczestników, nieumiejętne zachowanie uczestników.

• Kradzież dokumentów

• Wymagania w stosunku do kadry uzdrowisk

• Duże motele - jest przedsiębiorstwem turystycznym

• Umiejętność współpracy z zakładem ubezpieczeń, urzędem miasta

• Umiejętność kierowania personelem

• Przewidywanie sytuacji.

Trzy typy pracowników:

• Dorywczy pracownicy, np. przewodnicy, instruktorzy.

• Społecznie czynnik w turystyce, np. przewodnicy turystyczni.

• Piloci wycieczek, GOPR, kierownicy wycieczek szkolnych.

Na rozwój turystyki mają wpływ:

• Służby państw

• Administracja rządowa

• Administracja turystyczna

• Policja

• Służby drogowe

• Straż parków narodowych

• Konsulaty

• Sanepid

• Ochrona graniczna i celna

• Służby handlu i usług

• Służby medyczne.

Według badań Instytutu Turystyki wpływ na poziom i chęć pracy np. w hotelarstwie wywiera kilka czynników:

• Sprawiedliwe wynagradzanie

• Dobra organizacja pracy i warunki środowiskowe

• Dobrzy przełożeni i stabilność zatrudnienia

• Możliwość awansu

• Dobre traktowanie i szanowanie pracowników

• Perspektywy zakładu

• Widoczne efekty i sens pracy.

Specyfika pracy w turystyce:

• Długi dzień pracy np. w hotelach

• Praca w dni świąteczne i wolne

• Zakład nie ma dni wolnych, jest inna regulacja tygodnia

• Praca kobiet

• Predyspozycje do pracy w bezpośredniej obsłudze turystyki

• Praca na wyjeździe np. pilot rezydent.

Przygotowanie do pracy z turystami:

• Kształcenie kadr - szeroko pojęte kompetencje

• Kadra merytoryczna (krajoznawcza)

• Wykształcenie

• Wiedza metodyczna

• Wiedza BHP

• Znajomość funkcjonowania rynków i metod działania na nich

• Umiejętność znalezienia się w okresie kryzysu i dekoniunktury

• Nowoczesna wiedza menedżerska

• Sprawność w podejmowaniu decyzji wg własnych ambicji.

Usługi w gospodarce turystycznej

Ogólne cechy usług:

• Są przedmiotem pracy żywej i uprzedmiotowionej

• Są użyteczne i niezbędne np. lecznicze, komunalne

• Powstają w wyniku pracy fizycznej i umysłowej

• Charakteryzują się substytucyjnością do innego rodzaju usług czy przedmiotów produkcji materialnej

• Skorzystanie z usług tak, jak spożycie dóbr materialnych może być komplementarne.

• Rozróżnimy usługi bytowe zwane rzeczowymi lub gospodarczymi: handel, transport, łączność, remonty oraz usługi ogólnodostępne: oświata, administracja, kulturalne, zarządzanie, informacja. Usługi występują na rynku jako towar i mieści się w definicji towaru.

• Usługa mieści się w produkcie pracy ludzkiej przeznaczonym do wymiany.

• Dla usług materialnych np. stolarstwo potrzebny jest materiał, dla niematerialnych są to czynności na rzecz usługobiorców.

• Po zaspokojeniu potrzeby usługi znikają np. usługi naukowe.

• Usługi jako wytwory pracy nie podlegają transferowi i nie mogą być produkowane na zapas.

• Można się przygotować do wykonywania usług. Gromadzone są pewne środki produkcyjne.

• Rozwój gospodarczy kraju wymaga rozwoju ogromnej ilości usług.

• Bogate kraje charakteryzuje fakt zatrudniania większej części ludności z usługami niż z produkcją.

Nowoczesna konsumpcja pojawiła się na świecie niedawno. Etapy rozwoju:

1. Nasycenie produktami żywnościowymi i przepływ siły roboczej z rolnictwa do przemysłu.

2. Nasycenie artykułami i silny rozwój przemysłu, budownictwa i transportu.

3. Silny i nieograniczony rozwój sektora usług np. usługo turystyczne.

Charakterystyczne cechy usług turystycznych:

• Wymagają fizycznej obecności klienta (turysty)

• Produkcja usług turystycznych odbywa się w miejscu i w czasie konsumpcji

• Usługi turystyczne angażują fundusz swobodnej decyzji konsumenckiej (poza mieszkaniem i jedzeniem)

• Wpływ na usługi turystyczne mają pory roku i sezonowość

• Brak magazynowania sprawiają cykliczność na usługi

• Wysokie koszty trwałe i nietrwałość np. utrzymanie hotelu i nietrwałość jedzenia w restauracji

• Są społecznie pożyteczne (mają znaczenie wychowawcze, profilaktyczne, kulturowe) i służą do zaspokajania potrzeb materialnych (wyżywienie, pamiątki, zakwaterowanie) i niematerialnych (duchowe wrażenia z wycieczki).

• Są świadczone przez komplementarne dobra turystyczne (uzupełniają się)

• Nie służą bezpośrednio do wytwarzania przedmiotów.

Dobra dzielą się na:

• Podstawowe - zaspokajają potrzeby materialne

• Komplementarne - zaspokajają potrzeby duchowe turysty

Specyficzne cechy usług turystycznych:

1. Pojedyncze usługi, np. wypożyczenie sprzętu, sprzedaż pamiątek, oraz pakiety usług, np. wycieczka turystyczna jest pakietem komplementarnych i wzajemnie zależnych (hotel i narciarstwo).

2. Substytucyjność usług, np. kemping zamiast wesela.

3. Wewnętrzna dysproporcja: komplementarność i substytucyjność usług.

4. Zróżnicowanie pod względem czasowym, przestrzennym i rodzajowym.

5. Mała podatność na postęp techniczny.

6. Obecność konsumenta.

7. Usługa ma abstrakcyjny charakter. Najpierw się ją sprzedaje, później konsument sprawdza czy jest dobra. Nie ma możliwości sprawdzenia jej przed konsumpcją. Polega się na reklamie i informacji.

8. Ważna funkcja społeczna: rekreacja, nauka, wykorzystanie czasu wolnego.

9. Są podstawą różnorodnej dziedziny gospodarczej. Wykorzystują walory środowiska danego kraju lub kraju zagranicznego.

10. Mają charakter rynkowy, są sprzedawane, funkcjonują jako towar. Czasem są bezpłatne: usługi celne, informacja.

Dobra turystyczne i ich charakterystyka

Dobro turystyczne - zbiór wartości, które pochodzą z natury albo wynikają z historii lub działalności ludzkiej, na które jest popyt.

Dobra naturalne - istnieją niezależnie od naszej woli. Są wytworem geologicznych zmian ziemi, lasy, parki, itp. Stopień atrakcyjności środowiska ma charakter względny. Wynika to z różnych upodobań i sezonowości.

Walory historyczno - kulturalne, rozrywkowe, wypoczynkowe: zabytki, muzea, legendy, obiekty sportowe, obiekty współczesnego budownictwa, pola bitew, tunel pod kanałem La Manche, miejsca kultu religijnego, itp.

Miejsca te muszą być zagospodarowane. Musi istnieć odpowiednia infrastruktura turystyczna: różne instytucje i urządzenia stanowiące bazę materialną turystyki (zagospodarowanie turystyczne).

Podstawowe dobra turystyczne:

• Właściwości litosfery (rzeźba terenu)

• Właściwości atmosfery, np. jakość powietrza, pokrywa śnieżna, temperatura, klimat, jod nad morzem

• Właściwości hydrosfery (rzeki, jeziora, morza, źródła mineralne)

• Właściwości pokrywy glebowej, np. skalne podłoże, pustynie, torfowiska, wieczna zmarzlina, tundra górska

• Właściwości szaty roślinnej, np. puszcze, parki narodowe, rezerwaty przyrody

• Właściwości fauny (różne zwierzęta)

• Właściwości krajobrazu (pierwotny, naturalny, kulturowy), mają na niego wpływ zmiany antropogeniczne.

Dobra turystyczne komplementarne i infrastrukturalne wzajemnie się uzupełniają. Użyteczność walorów turystycznych zależy od wielkości i jakości infrastruktury.

Podział infrastruktury:

• Infrastruktura techniczna: drogi, szlaki turystyczne, wyciągi, kolejki liniowe, schroniska, hotele, restauracje, itp.

• Infrastruktura społeczna: biura turystyczne, obiekty rekreacyjne i wypoczynkowe, informacje turystyczne, obiekty rozrywkowe, itp.

• Uzupełnia ją infrastruktura ogólna: ogólny transport, łączność, urządzenia komunalno - sanitarne, handel, lotnictwo.

Produkcja w turystyce:

• Wycieczka - podstawowy produkt turystyczny.

• Produkcja sprzętu: narciarski, kajakarski itp.

• Produkcja drobiazgów turystycznych, pamiątek.

• Produkcja odzieży turystycznej.

• Produkcja specjalnych środków żywnościowych.

• Wywóz przez turystów różnych towarów, a bez udziału dystrybuanta poza obszar turystyczny w tym za granicę.

• Produkcja wydawnictw, albumów, książek.

• Budownictwo turystyczne, głównie w regionalnym stylu.

Turystyka zawiera infrastrukturę regionu, gminy i różne zwyczaje ludzi żyjących w danym regionie.

Pakiet usług turystycznych zawiera zbiór różnych towarów i usług (bytowe i duchowe). W tym celu w wielu krajach dostosowano turystykę do charakteru regionu, dzięki czemu rozciągnięto sezony na inne miesiące.

Atrakcyjne miesiące dla kongresów, przeglądów, koncertów mogą być poza głównym sezonem.

⇓

Aktywizacja regionów gospodarczych i likwidacja sezonowości (podnoszenie standardów usług turystycznych, turystyka niekonwencjonalna).

---