Czaszka sprzed 40 000 lat

Czaszka sprzed 40 000 lat posiada cechy człowieka współczesnego i Neandertalczyka. Człowiek nie przestał znacznie ewoluować długo po osiedleniu się w Europie, krzyżował się też z Neandertalczykiem podczas osiedlania na kontynencie, podaje nowe badanie opublikowane w tym tygodniu w sprawozdaniu Państwowej Akademii Nauk (PNAS) w USA.

Profesorowie Joao Zilhao z Uniwersytetu w Bristolu i Erik Trinkaus z Uniwersytetu Waszyngtońskiego oraz współpracownicy w Europie porównali cechy czaszki wczesnego człowieka współczesnego, znalezione w Peºtera cu Oase (Jaskinii z Czaszkami) w południowo zachodniej Rumunii, z innymi ludzkimi szczątkami z tego okresu (późnego Plejstocenu). Różnice pomiędzy czaszkami sugerują skomplikowaną dynamikę populacji gdy człowiek współczesny rozprzestrzeniał się po Europie.

Poszczególne fragmenty zrekonstruowanej czaszki, nazwanej Oase 2, znaleziono w Późno-Plejstoceńskim pokładzie kości, zawierającym głównie szczątki niedźwiedzi jaskiniowych.

Zostały one wydobyte podczas systematycznych prac wykopaliskowych prowadzonych przez profesorów Trinkausa i Zilhao w latach 2003 - 2005.

Badanie metodą radiowęgla wykazało jedynie minimalny wiek próbki (więcej niż 35 000 lat), ale podobieństwa morfologiczne rysów twarzy do żuchwy Oase 1 - odnalezionej w 2002 roku na powierzchni jaskinii przyległej do terenu wykopalisk i datowanej na 45 500 lat - doprowadziły badaczy do konkluzji, że obydwie skamieliny były tak samo stare. Są to najstarsze szczątki człowieka współczesnego znalezione dotąd w Europie. Są one najlepszym dowodem na to jak wyglądali pierwsi ludzie współcześni, którzy osiedlali się w Europie.

Porównując znalezisko z innymi czaszkami, profesor Zilhao ze współpracownikami odkrył, że Oase 2 ma takie same proporcje oraz posiada wiele cech wspólnych z czaszkami człowieka wspólczesnego oraz cechy nie-Neandertalczyka.

Aczkolwiek, były też znaczne różnice: wyraźnie osobliwe cechy, które są - w najlepszym wypadku - nietypowe dla człowieka współczesnego. Cechy takie jak spłaszczone czoło, całkiem spora wyniosłość okolicy sutkowatej i wyjątkowo duże górne zęby trzonowe z nietypowym postępem wielkości, znajdowane głównie u Neandertalczyków.

Profesor Zilhao powiedział: „Takie różnice podnoszą ważne kwestie dotyczące historii ewolucji człowieka współczesnego. Mogą być rezultatem odwócenia ewolucji lub pokazywać niekompletne paleontologiczne próbki zróżnicowania człowieka Środkowo-Paleolitycznego.

Mogą także odzwierciedlać mieszanie się z populacją Neandertalczyka, gdy człowiek współczesny rozprzestrzeniał się po zachodniej Eurazji. Rezultatem takiej mieszanki mogłyby być zarówno archaiczne cechy zachowane od Neandertalczyka, jak i unikatowe kombinacje cech będące rezultatem połączenia uprzednio rozbieżnych genów.

„Ostateczne wyjaśnienie tych zagadnień musi być odłożone do czasu zbadania większej ilości europejskich próbek wczesnego człowieka współczesnego oraz okazów z chronologicznie pośrednich okresów. Niemniej jednak, ta skamielina jest dużym dodatkiem do bazy skamielin - genetycznego i archeologicznego dowodu wskazującego na znaczne stopnie biologicznych i kulturowych interakcji pomiedzy człowiekiem współczesnym a anatomicznie archaicznymi populacjami (z Neandertalczykiem włącznie) napotykanymi podczas rozchodzenia się go po świecie od Afryki do Eurazji.

Widoczne jest, że czaszka Oase 2 wskazuje na znaczną ewolucję morfologiczną od wczesnego górnego paleolitu, podsumowują badacze. Oase 2 jest `współczesna' dzięki ogromowi cech pochodzących od człowieka współczesnego, ale pozostaje `nie-współczesna' poprzez skomplikowaną konstelację cech archaicznych i współczesnych.

---