Szwajcaria rozwiązanie wyjatkowe :
Ustroj szwajcarii
Konstytucja Federalna Konfederacji Szwajcarskiej (niem. Bundesverfassung der Schweizerischen Eidgenossenschaft, fr. Constitution fédérale de la Confédération suisse, wł. Constituzione federale della Confederazione Svizzera, retorom.: Constituziun federala da la Confederaziun svizra) została uchwalona 18 grudnia 1998 roku, poddana pod referendum 18 kwietnia 1999 roku, a weszła w życie 1 stycznia 2000 roku. Poprzednio obowiązująca była pochodziła z 29 maja 1874 roku (była ona efektem gruntownej rewizji konstytucji z 12 września 1848 roku). Konstytucja jest bardzo "sztywna" (jej zmiana jest trudniejsza niż zmiana ustawy zwykłej), spowodowane jest to ogromnym zróżnicowaniem kraju. Zmiana konstytucji może być tylko całościowa, nie ma możliwości wprowadzania poprawek
Historia
właśnie Szwajcaria była jednym z pierwszych państw, które wprowadziły sądową kontrolę konstytucyjności prawa. Miało to miejsce jeszcze w pierwszej połowie XIX wieku. System ten za fundamentalne założenia przyjmuje zapewnienie realizacji konstytucyjnych praw i wolności oraz ochronę obywateli przed działalnością władzy państwowej
sadownictwo konstytucyjne
W Szwajcarii, podobnie jak w państwach skandynawskich, nie został utworzony specjalny sąd konstytucyjny. co więcej prawa do kontroli zgodności aktów niższego rzędu z konstytucją nie posiadają również sądy powszechne. Nie oznacza to jednak, że nie można mówić o pewnych elementach sądowej kontroli konstytucyjności prawa. Dlatego też używa się tutaj pojęcia sądownictwa konstytucyjnego w wąskim rozumieniu
Artykuł 189 Sądownictwo konstytucyjne
Trybunał Federalny nie jest trybunałem konstytucyjnym. Posiada on inne kompetencje. M.in. rozpatruje:
skargi konstytucyjne, wnoszone przez jednostki, uważające iż działania jakichkolwiek władz publicznych naruszyły ich konstytucyjnie zagwarantowane prawa,
spory pomiędzy Federacją a kantonami oraz pomiędzy samymi kantonami,
skargi na naruszenie postanowień umów międzynarodowych lub umów zawieranych pomiędzy kantonami,
Trybunał Federalny nie może badać zgodności ustaw z konstytucją. Ustawy bowiem może uchylać tylko parlament. Za to może badać i ewentualnie uchylać prawodawstwo kantonalne
1. Sąd Federalny rozpoznaje:
a. skargi na naruszenie praw konstytucyjnych;
b. skargi na naruszenie autonomii gmin i innych gwarancji kantonów na korzyść korporacji prawa publicznego;
c. skargi na naruszenie umów międzynarodowych lub umów kantonów;
d. publicznoprawne spory między Federacją a kantonami lub między kantonami.
2. Ustawa może przekazać innym władzom federalnym rozstrzyganie określonych spraw.
. Podkreśla się, że to. Hierarchia norm ma zaś sprzyjać stosowaniu się do powyższych zasad, a tym samym zapewniać bezpieczeństwo prawne obywateli. Osiągnięcie powyższych celów jest możliwe wyłącznie w sytuacji, w której istnieje organ, do którego obywatel może wystąpić w przypadku bezprawnej ingerencji innych organów państwowych w jego prawa i wolności. Głównym przejawem tej kontroli jest instytucja skargi konstytucyjnej, rozpatrywanej przez Sąd Federalny w Lozannie. Każdy obywatel ma prawo do wystąpienia z nią w sytuacji, gdy jego konstytucyjne prawa zostały pogwałcone przez jakikolwiek akt kantonalny. Nowa konstytucja z 1999 roku rozszerzyła zakres skargi konstytucyjnej na każde naruszenie konstytucyjnych praw., z tym że w dalszym ciągu dotyczy to wyłącznie prawa kantonalnego. Sąd Federalny związany jest bowiem normami ustaw federalnych i prawa międzynarodowego. Próby rozszerzenia jego kognicji na ustawodawstwo federalne do dzisiaj nie przyniosły pożądanego efektu i nie doprowadziły do możliwości kontroli konstytucyjnej niniejszych aktów normatywnych.
W Szwajcarii w zasadzie nie pojawiają się głosy postulujące przyjęcie metody kontroli konstytucyjności prawa opartego na modelu amerykańskim bądź też kontynentalnym. Wynika to ze specyfiki obowiązującego systemu rządów - systemu parlamentarno-komitetowego, przewidującego nadrzędną pozycję parlamentu, któremu konstytucja przypisuje zwierzchni nadzór nad wymiarem sprawiedliwości. Ponadto restrykcyjnie przestrzegana zasada priorytetu ustawy w praktyce wyklucza możliwość jakiegokolwiek działania władzy sądowniczej przeciwko uchwalonym przez parlament ustawom. To właśnie izby parlamentu decydują: w sprawach sporów kompetencyjnych pomiędzy organami federalnymi (Sąd Federalny rozstrzyga wyłącznie spory na linii federacja-kantony), dotyczące ważności inicjatywy ludowej czy też weta ludowego oraz, co najistotniejsze, to on sprawuje abstrakcyjną kontrolę każdorazowej zmiany konstytucji kantonalnej pod kątem zgodności z prawem federalnym. Kontrola zgodności ustawodawstwa z porządkiem konstytucyjnym w parlamencie do
Sklad trybunali
Trybunał Federalny
Jest to organ składający się z 39 sędziów i podzielony na kilka wydziałów. Wybierany jest przez Zgromadzenie Federalne na 6 lat. Zasadą tutaj jest wybieranie tych samych sędziów ponownie, jeżeli tylko pragną oni kontynuować swą pracę w Trybunale.
zakonczenie
W Szwajcarii w zasadzie nie pojawiają się głosy postulujące przyjęcie metody kontroli konstytucyjności prawa opartego na modelu amerykańskim bądź też kontynentalnym. Wynika to ze specyfiki obowiązującego systemu rządów - systemu parlamentarno-komitetowego, przewidującego nadrzędną pozycję parlamentu, któremu konstytucja przypisuje zwierzchni nadzór nad wymiarem sprawiedliwości. Ponadto restrykcyjnie przestrzegana zasada priorytetu ustawy w praktyce wyklucza możliwość jakiegokolwiek działania władzy sądowniczej przeciwko uchwalonym przez parlament ustawom. To właśnie izby parlamentu decydują: w sprawach sporów kompetencyjnych pomiędzy organami federalnymi (Sąd Federalny rozstrzyga wyłącznie spory na linii federacja-kantony), dotyczące ważności inicjatywy ludowej czy też weta ludowego oraz, co najistotniejsze, to on sprawuje abstrakcyjną kontrolę każdorazowej zmiany konstytucji kantonalnej pod kątem zgodności z prawem federalnym. Kontrola zgodności ustawodawstwa z porządkiem konstytucyjnym w parlamencie dokonywana jest głównie na poziomie komisji, co szczególnie widoczne jest w fazie wstępnej, kiedy to badają one inicjatywę ustawodawczą zarówno od strony formalnej jak i materialnej, przedstawiając swoje stanowisko izbie. Ostateczna decyzja należy jednak do samej izby.