Gospodarka naturalna i towarowa

 

Gospodarka naturalna to taki typ gospodarczy , w której producent wytwarza produkty w celu bezpośredniego zaspokojenia swoich potrzeb. W gospodarce tej nie występuje wymiana i rynek ponieważ producent lub jego rodzina jest jednocześnie konsumentem wytworzonych przez siebie produktów. Gospodarka ta występowała prawie wyłącznie w okresie wspólnoty pierwotnej i dominowała w niewolnictwie i feudaliźmie. Gospodarka towarowa pojawiła się u schyłku wspólnoty pierwotnej , w niewolnictwie i feudaliźmie ( występowała na marginesie działalności ludzkiej a zwyciężyła w systemie gospodarki kapitalist. Początki tej gospodarki sięgają od VI - VIII w p.n.e. W tej gospodarce producenci wytwarzają produkty na sprzedaż ( przedmiot wymiany staje się towarem )

 

Przesłanki powstania gospodarki towarowej :

 

1.      Społeczny podział pracy

2.      Ekonomiczne wyodrębnianie się producentów na bazie prywatnej własności środków produkcji

 

Rodzaje specjalizacji:

 

1.      Specjalizacja gałęzi przemysłu w poszczególnym produkcie lub procesie ( produkcja wyrobów ceramicznych )

2.      Specjalizacja firm , które łącznie tworzą dany przemysł.

3.      Specjalizacja regionów ( terytorialny podział pracy )

4.      Specjalizacja międzynarodowa : Szwajcaria - zegarki , Brazylia - kawa

 

 

Wartość użytkowa towaru

 

Wartość użytkowa towaru jest to jego zdolność do zaspokajania potrzeb człowieka . Wynika ona z fizycznych , chemicznych , a więc naturalnych właściwości rzeczy , dzięki nim towar może zaspokoić określoną potrzebę. Towar musi mieć wartość wyjątkową zarówno dla konsumenta jak i dla producenta , to jest tzw. społeczna wartość użytkowa ( bubel nie jest towarem ). Wartość użytkową posiadają także dobra produkowane w gospodarce naturalnej i dobra wolne ( woda w morzach , światło słoneczne )

 

Wartość wymierna towaru

 

Wartość wymierną towaru wyraża się w formie zapisu

X towaru A = y towaru B

 

Towar B jest ekwiwalentem towaru A cena tego towaru

X towaru A = y jednostek pieniężnych

 

Już teraz mamy doczynienia z pieniędzmi

 

Cena oznacza ilość pieniądza , które trzeba zapłacić za jednostkę towaru.

 

Pieniądze

 

Pieniądz jest to każde dobro , które posiada natychmiastową zdolność nabywczą i moc środka płatniczego ( z tytułu prawa lub zwyczaju )

 

T_______________T ( barter) - wymiana towaru na towar

 

T______________P______________T

 

Jedna transakcja wymiana towaru na pieniądz za te pieniądze też można kupić

 

 

Funkcja pieniądza:

 

1.      miernika wartości jednostki ( jednostki rozrachunkowej)

2.      środka cyrkulacji ( środek wymiany )

3.      środek tezauryzacji ( oszczędzanie , gromadzenie , środek przechowywania wartości )

4.      środek płatniczy

 

do 1. oznacza , że pieniądz wyraża wartość wszystkich towarów , wartość towaru wyrażona w pieniądzach jest jego ceną . Pieniądz powoduje , że wszystkie towary można porównać właśnie poprzez ceny .

 

do 2. oznacza , że za pośrednictwem pieniądza można dokonać wymiany dóbr i usług , wykorzystać go w celu zakupu innych towarów

 

do 3. oznacza miedzy innymi gromadzenie skarbu tzn. przechowywanie rezerw wartości w czasie . Pieniądz będzie pełnił te funkcję jeżeli opuści sferę wymiany i przekształci się w rezerwę . Funkcję tę dobrze pełnił pieniądz kruszcowy ponieważ posiadał własną wewnętrzną wartość. Pieniądz papierowy łatwo może tracić siłę nabywczą np. w wyniku inflacji lub wycofania z obiegu.

 

Do 4. środek płatniczy , w której pieniądz występuje przy spłacie wszelkich zobowiązań dłużnych powstałych w momencie zaciągnięcia kredytu lub innych zobowiązań np. podatkowych.

 

 

 

Ekonomia

 

Ekonomia jest nauką zajmującą się działalnością gospodarczą ludzi. Bada , w jaki sposób podejmują oni decyzje o wykorzystaniu ograniczonych zasobów w celu wytworzenia dóbr i usług , które mogą być w różny sposób zastosowanie w sferze produkcji , podziału , wymiany i konsumpcji.

 

Mikroekonomia

 

Mikroekonomia to gałąź ekonomii zajmująca się badaniem ekonomicznego zachowania się poszczególnych podmiotów gospodarczych.

 

Alokacja

 

Alokacja zasobów to ich rozmieszczenie między różne zastosowania w społecznym procesie gospodarowania

Inaczej to rozdział czy też rozdysponowanie środków pomiędzy różne konkurujące cele. Dla gospodarstwa domowego tym celem jest maksymalizacja użyteczności nabywania dóbr , czyli maksymalizacja płynącego stąd zadowolenia. Dla przedsiębiorstwa podstawową funkcją celu jest maksymalizowanie zysku z działalności gospodarczej.

 

Koszt alternatywny

 

Koszt alternatywny ( koszt utraconych możliwości ) - wyraża go wartość rozwiązania najbardziej cennego spośród pozostałych , po dokonaniu wyboru , rozwiązań. Mierzony jest on wartością tej produkcji , której nie realizujemy lub z której rezygnujemy w tym celu , aby zwiększyć produkcję innych dóbr lub innych wartości.

Rzadkość

Ograniczoność (rzadkość ) zasobów odnosi się do luki między ogólną sumą dóbr i usług , których ludzie potrzebują , aby zaspokoić swoje różnorodne potrzeby , a możliwościami ich wytworzenia.

Gdyby nie występowało zjawisko rzadkości , nie byłoby powodów do studiowania ekonomii , a więc poszukiwania odpowiedzi na pytania : co , jak ile i dla kogo wytwarzać , aby uzyskać największą efektywność ekonomiczną.

Potrzeba

Potrzeba jest to subiektywne odczuwanie braku czegoś , połączone z dążeniem do eliminacji tego stanu.

Produkcja to świadoma i celowa działalność ludzka , przystosowująca zasoby sił przyrody w celu wytworzenia dóbr lub świadczenia usług służących zaspokojenia potrzeb ludzkich.

Dobra i rodzaje dóbr

Dobra gospodarcze (ekonomiczne) to dobra będące efektem działalności gospodarczej człowieka. Ich ilość jest ograniczona w stosunku do naszych potrzeb.

Dobra wolne to dobra nie będące efektem pracy człowieka , ich ilość jest nieograniczona w stosunku do potrzeb ludzkich ( np. powietrze, światło słoneczne , woda )

Dobro prywatne to dobro , które jest własnością prywatną ; jest konsumowane (używane ) przez dany podmiot rynkowy , z równoczesnym wykluczeniem innych potencjalnych jego użytkowników

Dobro publiczne to dobro , z uzyskiwania którego nie można nikogo wyłączyć ; użytkowane może być przez wielu konsumentów , powiększanie się liczby jego użytkowników nie eliminuje , ani nie pomniejsza możliwości korzystania z niego przez dotychczasowych konsumentów.

Usługi i ich rodzaje

Usługi to wszelkie czynności związane bezpośrednio lub pośrednio z zaspokajaniem potrzeb człowieka ( np. usługi lekarskie, adwokackie , nauczycielskie, kulturalne , telekomunikacyjne)

Ekonomia pozytywna

Ekonomia pozytywna zajmuje się opisywaniem rzeczywistości gospodarczej oraz wykrywaniem występujących w niej prawidłowości , będących obiektywnym i naukowym objaśnieniem funkcjonowania gospodarki.

Ekonomia normatywna

Ekonomia normatywna zajmuje się oceną rzeczywistości gospodarczej , opartą na subiektywnym wartościowaniu zjawisk , formułuje warunki konieczne do uzyskania pożądanych stanów w gospodarce.

Zasoby i rodzaje zasobów

Teoria ekonomii zalicza do nich : ziemię, pracę , kapitał , i technologię.

Praca jest to produkcyjne wykorzystanie ludzkiej energii fizycznej oraz umysłowej.

Ziemia jako czynnik wytwórczy , to jej powierzchnia oraz wszelkie bogactwa naturalne ( surowce , minerały ) , które mogą być wykorzystane w procesie produkcji.

Kapitał stanowi wynik procesu produkcyjnego , który może być wykorzystany w kolejnym procesie produkcyjnym np. maszyny , urządzenia , budynki , hale fabryczne , magazyny , środki transportu.

Technologia to wiedza na temat produkcyjnego wykorzystania pracy , ziemi , kapitału , umożliwiającego zaspokojenie potrzeb społecznych.

Przyczyna niemożności zaspokojenia nieograniczonych potrzeb społecznych to ograniczoność zasobów.

Rodzaje pieniądza

Pieniądz papierowy jest pieniądzem symbolicznym , czyli znakiem wartości. Jego faktyczna wartość równa się wartości kawałka zadrukowanego papieru , z którego on jest wykonany.

Obok pieniądza papierowego jest w obiegu bilon , który znakomicie uzupełnia jego potrzebną ilość. Bilon występuje w postaci monet ( bilon metalowy , inaczej zdawkowy).

We współczesnych gospodarkach obok pieniądza symbolicznego ,występuje także , w coraz większym zakresie , pieniądz bezgotówkowy (inaczej bankowy lub żyrowy).

Pieniądz bezgotówkowy ma postać wkładów bankowych wypłacanych na żądanie. Wkłady bankowe uruchamia się przeważnie za pomocą czeków. Czek bankowy jest to dokument , w którym dostawca zleca swojemu bankowi wypłatę określonej sumy pieniężnej okazicielowi albo osobie , której nazwisko jest wypisane na czeku.

Wkłady na rachunkach bankowych umożliwiają również rozliczenia bezgotówkowe między dłużnikami , a wierzycielami za pomocą przelewów bankowych. Warunkiem jest jednak posiadanie przez obydwie strony rachunków (kont) bankowych.

Współcześnie , na szeroką skalę w rozliczeniach bankowych wykorzystuje się pieniądz elektroniczny. Konta bankowe znajdują się w pamięci komputera i są automatycznie obsługiwane za pomocą urządzeń elektronicznych. Dotychczas stosowane formy rozliczeń bankowych , jak czeki , czy polecenia przelewu , są zastępowane kartami magnetycznymi , z pominięciem dokumentacji papierowej.

Pieniądz światowy funkcjonuje na rynkach światowych , obsługując międzynarodową wymianę towarów , rynek usług oraz rynek kapitałowy. Pierwszym pieniądzem światowym było złoto. Stopniowo ustępowało ono miejsca banknotom , które były symbolem złota wymienianym w relacji 1:1 np. 1 dolar papierowy = 1 dolar w złocie.

W celu uniezależnienia się światowego systemu walutowego , od dolara w 1967 r. powołano w ramach MFW dodatkową rezerwę międzynarodowych środków płatniczych w postaci SDR-ów ( ang. Special Drawing Rights - specjalne prawa ciągnienia)

Od marca 1973 r. powstał nowy system wartościowania walut , niezależny od złota i dolara - tzw system kursów płynnych, (ang. Floating) , kształtowanych przez rynek walutowy.

Oprócz SDR-ów pieniądzem międzynarodowym jest europejska jednostka obrachunkowa - ECU ( ang. European Currency Unit ).

Zgodnie z ustaleniami traktatu z Maastricht od stycznia 1999 r. w miejsce ECU został powołany nowy pieniądz międzynarodowy - EURO.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---