Systemy operacyjne

Rafał Polak 12k2

Laboratorium Komputerowe nr.4a

TEMAT: Środowisko Linux - Powłoki

Powłoką nazywamy interfejs wykorzystywany pomiędzy jądrem systemu a użytkownikiem. Interpretuje ona polecenia wydane przez użytkownika i przekazuje do jądra systemu. Posiada on wbudowaną pewną ilość poleceń, którymi się posługujemy.

Istnieją mniej lub bardziej rozbudowane powłoki różniące się przede wszystkim wygodą w pracy interaktywnej oraz wsparciem do pracy nad skryptami.

1. WYKORZYSTYWANA POWŁOKA

Najpopularniejsze powłoki są oparte na powłoce SH, której autorem jest Steve Bourne. Dostępna jest w każdym systemie UNIX-owym. Dostępne są dla nas także csh, ksh oraz bash. Ta ostatnia w pełni kompatybilna z sh zawiera szereg udogodnień i nowych rozwiązań. Jest wygodna dla użytkownika i efektywna w programowaniu.

Jeżeli chcemy sprawdzić, w której powłoce pracujemy i jakie powłoki mamy dostępne do naszego użytku wykorzystamy kolejno dwa polecenia:

- echo $SHELL

- cat /etc/shells - adres do pliku z listą dostępnych powłok

2. POWŁOKA BASH

Powłoka Bash posiada udogodnienie dokańczania poleceń dostępny dla nas po wciśnięciu klawisza <tab> np.:

cd kat<tab>

Interpreter dopisze domniemaną nazwę katalogu o ile istnieje, po wciśnięciu ENTER. Jeżeli się pomylimy i chcemy wrócić do poprzedniego polecenia powłoka ta zapisuje historię wykonywanych poleceń, w wysokości domyślnie 1000 poleceń. Możemy się do nich odwoływać poprzez strzałki w górę lub w dół na bieżącym znaku zachęty.

Cała historia znajduje się w pliku .bash_history w folderze użytkownika lub administratora. Zależy na które konto się zalogujemy. Możemy podejrzeć całą historię naszej pracy o ile nie wykracza poza dostępną ilość zapamiętanych poleceń, oraz zadeklarować inną ilość zapamiętywanych poleceń zmienną HISTSIZE.

3. ALIASY i PRZEKIEROWANIA

Skracanie długich poleceń jest możliwe dzięki zastosowaniu aliasu.

- alias (wypisuje listę aktualnych aliasów)

- alias adm='cd /root' (przykładowy alias)

- unalias adm (usunięcie aliasu)

Przekierowanie pozwala na zmianę wyświetlania danych . Do przekierowania wykorzystujemy operator nierówności „<” . Przykładowo wynik polecenia ls -la możemy przekierować z okna interfejsu do pliku. Jest to przekierowanie wyjścia. O wiele częściej wykorzystywane niż przekierowanie wejścia.

Możemy łączyć polecenia w potoki.

4. ZNAKI ZACHĘTY

Znak zachęty posiada dwa stopnie. Odpowiada za odbieranie poleceń od użytkownika. Z pierwszego poziomu pobierane jest polecenie lub czeka na jego wprowadzenie. Natomiast drugi stopień jest wywoływany wówczas gdy polecenie wymaga podania dodatkowych argumentów.

Znak zachęty wykorzystywany powyżej zawiera nazwę użytkownika, znak @, bieżący folder i ograniczenie kwadratowymi nawiasami. Możemy edytować znak zachęty, ale jeżeli nie zapiszemy do pliku profilu naszych modyfikacji po restarcie systemu wróci do poprzedniej formy.

Symbole specjalnie :

\! - kolejny numer polecenia

\# - numer kolejnego polecenia

\d - aktualna data

\s - nazwa powłoki

\t - aktualny czas

\u - identyfikator użytkownika

\w - nazwa bieżącego katalogu

Wszystkie symbole specjalne rozpoczynamy od „\”

---