Polski
2. Jakie funkcje pełnią mity?
Poznawcza - poprzez mity ludzie starali się wyjaśnić niezrozumiałe dla
nich zjawiska przyrody;
Światopoglądowa - mity jako podstawa wierzeń religijnych;
Sakralna - w mitologiach odnajdujemy wzorce rytualnych obrzędów
oraz wskazówki, jak należy czcić bogów;
Literacka - inspiracja dla twórców kolejnych epok;
Motywacyjna - mity jako uzasadnienie ludzkiego losu.
6. Jakie znasz rodzaje mitów?
Kosmogoniczne - o stworzeniu świata i kosmosu
Teologiczne - o narodzinach i życiu bogów
Kalendarzowe - o podziale roku
Antropogeniczne - o stworzeniu człowieka
Genealogiczne - o rodach starożytnych
Soteriologiczne - o zbawieniu człowieka
Eschatologiczne - o życiu pośmiertnym
9. Omów dzieje rodu Edypa.
- Objęcie władzy przez Lajosa
- Porzucenie syna w górach
- Znalezienie dziecka i oddanie go władcom Koryntu
- Wizyta Edypa u wyroczni
- Opuszczenie Koryntu przez Edypa
- Śmierć Lajosa i jego sługusów z rąk Edypa
- Przybycie Edypa do Teb
- Związanie się Edypa z Jokastą i ludem tebańskim
- Zesłanie przekleństw na Teby
- Poszukiwanie winnego mordy Lajosa
- Dojście do prawdy. Edyp morderca
- Opuszczenie Teb przez Edypa
- Objęcie władzy przez synów
- Wojna bratobójcza
- Decyzja Kreona o zbeszczeszczaniu zwłok Polinejkesa
- Pochowanie Polinejkesa i złamanie zakazu przez Antygonę
- Wyrok śmierci na Antygonę
10. Omów kierunki filozoficzne ukształtowane w starożytnej Grecji.
- filozofia przyrody (Tales z Miletu, Heraklit z Efezu)
- sofiści kształtowali sztukę dyskusji (Protagoras z Abdery, Sokrates)
- cynicy uważali, że jedyne dobro do życia to, to co ma się w sobie
(Antystenes z Aten, Diogenes z Synopy)
- całościowe koncepcje filozoficzne (Platon i Arystoteles)
- stoicy (Zenon z Kition, Seneka, Epiktet)
- epikurejczycy korzystali z dnia, chwili, najważniejsze jest to że kjożysta się z życia (Epikur, Lukrecjusz)
- sceptycy (Pyrron z Elidy)
- neoplatończycy (Plotyn).
11. Omów cechy tragedii Greckiej.
- brak scen fantastycznych, erotycznych, zbiorowych, brutalnych,
- język elegancki,
- zasada stosowności,
- brak dekoracji,
- chór obecny na scenie cały czas pełni rolę komentatora (wyraziciela poglądów),
- losem bohatera rządzi fatum,
- nie ma zwycięzców, są sami pokonani,
- trzy jedności:
- miejsce ( tylko jedno miejsce)
- czas ( jeden dzień)
- akcja ( zawężenie treści do jednego, głównego wątku)
- mimesis- występują tylko "wielkie" postacie, np. szlachetnie urodzone,
pochodzące z zamożnych rodzin.
16. Omów funkcje języka.
Wyróżniamy następujące funkcje języka:
- komunikatywna
- poznawcza
- prezentacyjna
- ekspresywna
- impresywna
- reprezentatywna
- poetycka
17. Omów elementy komunikacji językowej.
- nadawca komunikatu
- odbiorca wypowiedzi
- kanał komunikacyjny (bezpośrednia rozmowa, list, rozmowa telefoniczna)
- tekst (wypowiedź ustna lub pisemna)
- intencja komunikacyjna
- sytuacja komunikacyjna
- kontakt (bezpośredni lub pośredni)
- elementy pozajęzykowe (mimika, gestykulacja)
19. Przedstaw cechy rodzajowe epiki.
Wyróżniamy następujące cechy: proza, narrator, narracja, fabuła, świat przedstawiony.
20. Przedstaw cechy rodzajowe liryki.
Wyróżniamy następujące cechy: wiersz, podmiot liryczny, rym, strofa, wers.
21. Przedstaw cechy rodzajowe dramatu.
Wyróżniamy następujące cechy: zapis z podziałem na role, tekst właściwy poboczny
(didaskalia), monolog, akty, sceny, dialog.
27. Co nazywamy alegorią? Wyjaśnij i podaj przykłady.
Alegoria - jest to motyw lub zespół motywów, który poza znaczeniem
dosłownym i wprost wypowiedzianym, posiada znaczenie dodatkowe.
Związek między dwoma znaczeniami alegorii jest konwencjonalnie ustalony,
a jej interpretacja jednoznaczna. Rozszyfrowanie alegorii wymaga od odbiorcy
określonej erudycji lub znajomości reguł, w ramach których znak alegoryczny jest
powtarzalny. Przykładem może posłużyć 'Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią'.
Abstrakcyjna treść pojęcia 'śmierć', problematyka przemijania, nieuchronności końca
żywota ludzkiego, znikomości dóbr doczesnych - te wszystkie idee zostają zawart
e w alegorycznym wizerunku kobiety - szkieletu okrywającej resztki ciała w stanie
rozkładu prześcieradłem - chustą, trzymającej kosę w dłoni.
32. Jakie choroby Rzeczpospolitej odkrywa Piotr Skarga?
W kazaniu II "O miłości ku ojczyźnie" autor wylicza sześć chorób Rzeczypospolitej.
Są to m.in.: osłabienie pozycji króla, tolerancja religijna, brak miłości do ojczyzny
, kłótnie wśród szlachty, które poważnie osłabiają rządy w Polsce. Autor domaga
się miłości do ojczyzny, miłości bezinteresownej, która nie przynosi zysków.
Te słowa kierował głównie do bogatej szlachty i do magnaterii, którzy dbali
wyłącznie o swój majątek. W tym kazaniu użył słynnej alegorii o tonącym statku.
44. Jaką prawdę o życiu niesie Pieśń IX (nie porzucaj nadzieje…)?
Niesie prawdę o tym że życie jest zmienne. Poeta twierdzi, że życie jest
pasmem przeplatających się radości i smutków. Nie warto przejmować się nieszczęściami
tylko przyjmować je ze stoickim spokojem.
45. Jakie wymagania stawia władcom podmiot liryczny w Pieśni XIV
(Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie…)?
Żeby kreowali wizję świata tak, żeby pomagała zwykłemu człowiekowi stawać się lepszym.