Projekt VI - dodawanie odwagi i wiary we własne możliwości
Scenariusz zajęć edukacyjnych -
Jak zajączek przestał się bać?
Grupa wiekowa: 6-latki
Cele: dziecko:
- nazywa swoje lęki,
- kształci umiejętność radzenia sobie ze swym strachem,
- przezwycięża negatywne emocje poprzez zabawę oraz symboliczne przeniesienie ich na papier,
- uczy się współpracować z innymi dziećmi,
- integruje się z grupą,
- przełamuje własne onieśmielenie.
Formy organizacji zajęć: indywidualna, zbiorowa
Środki dydaktyczne: pluszowy zajączek, tekturowe uszy zająca, opowiadanie terapeutyczne C. Nitsch „Opowieść o małym tchórzu”, piłeczka, perłowy koralik, kartki, kredki, sznurek, balony, muzyka dyskotekowa.
Przebieg:
1. Powitalny pląs „Każdy jest inny”
Stoimy w kręgu i na melodię refrenu piosenki Święty, święty uśmiechnięty śpiewamy piosenkę powitalną, wykonując przy tym odpowiednie gesty i ruchy:
Hej kolego, koleżanko! - machamy prawą dłonią raz z lewej, raz z prawej strony
Ustaw ze mną krąg - łapiemy sąsiadów za ręce i tworzymy koło
Podnieś rękę prawą, lewą - podnosimy wymienione ręce do góry
Dwoje twoich rąk - podnosimy obie ręce
Tupnij nogą prawą, lewą - tupiemy prawą, a następnie lewą nogą
Zatańcz ze mną wraz - obrót dookoła, ręce na biodrach
Przecież wiele różnych osób - pokazujemy prawą ręką
Może być wśród nas - rozkładamy obie dłonie
Taki duży, taki mały - ręce najpierw wysoko, a nast. na wysokości kolan
Może być wśród nas - rozkładamy ręce
I odważny, i nieśmiały - najp. prężymy muskuły, później ręce krzyżujemy przed sobą
Może być wśród nas - rozkładamy ręce
Taki gruby, taki chudy - pokazujemy duży brzuch i wąską talię
Może być wśród nas - rozkładamy ręce
Piegowaty oraz ruchy - pokazujemy palcami piegi na twarzy oraz włosy
Może być wśród nas - rozkładamy ręce
2. Zabawa integracyjna „Daję tobie zajączka, ponieważ ...”
Dzieci przekazują sobie z rąk do rąk przytulankę, wypowiadają pozytywną cechę kolegi lub koleżanki.
3. Prezentacja „Opowieści o małym tchórzu” C. Nitsch
4. Zabawa „Pomagamy zajączkowi pokonać strach”
Zajączek na miedzy - jedno dziecko wchodzi do środka koła, zakłada uszy zająca, pozostałe otaczają go kręgiem.
Dz.: Siedzi wystraszony zajączek na zielonej miedzy
Patrzy bacznie oczkami, czy myśliwy go nie śledzi.
My się zajączkowi pięknie kłaniamy (dz. wykonują ukłon)
I pomocną dłoń wyciągamy, a ty zajączku dobrze sam wiesz -
Kto ma ci pomóc tego bierz!
Z.: Pomoże mi dziecko, które ... (np. najpiękniej tańczy, najgłośniej się śmieje)
Dzieci demonstrują zajączkowi swoje umiejętności. Zajączek wybiera osobę, która jego zdaniem najlepiej się zaprezentowała i wręcza jej swoje uszy.
Tunel otuchy - dzieci tworzą szpaler, przez który kolejno będą przechodzić wystraszone zajączki. Zadaniem dzieci jest dodawanie otuchy poprzez mówienie, dlaczego nie musi się bać, głaskanie, uściski, itp.
5. „Silny i odważny - słaby i bojaźliwy” - ćwiczenie relaksacyjne wg Jacobsona
Dzieci swobodnie kładą się na dywanie, nauczyciel zaczyna mówić:
- zegnij ramię, napręż mięśnie, jesteś odważnym siłaczem, naprężaj mocno mięsień
- a teraz jesteś słaby i bojaźliwy, rozluźnij napięte mięśnie, połóż rękę na dywanie, teraz czujesz, jak rozluźniły się twoje mięśnie
- drugą ręką wykonaj to samo ćwiczenie
- odpocznij chwilę, leż swobodnie i oddychaj
- teraz silna i słaba będzie twoja noga
- włóż klocek pod kolano i mocno ściśnij nogę w kolanie, a teraz noga słabnie, rozluźniasz mięśnie, wypuść klocek
- a teraz wykonaj to samo ćwiczenie z drugą nogą
- teraz napełń brzuch powietrzem, tak żeby był napięty jak balon, powoli wypuść powietrze i rozluźnij mięśnie
- naciśnij mocno głową w podłogę, na której leżysz, głowa jest bardzo silna, naciskasz mocno, a teraz rozluźnij mięśnie, głowa już nie naciska, odpoczywasz czujesz ulgę
- jesteś niezadowolony i groźny, ktoś zniszczył twoją budowlę z klocków, marszczysz mocno czoło, jeszcze mocniej, a teraz rozluźnij mięśnie, niech odpoczną, czoło jest już gładkie.
6. „Najbardziej boję się, gdy ...” - rundka w kole
Dzieci turlają do siebie piłkę i kolejno mówią czego najbardziej się boją.
7. Przesyłanie iskierki odwagi
Zabawę rozpoczyna nauczyciel. Trzyma w dłoni perłowy koralik i wypowiada następujące słowa:
Perełko, perełko w mej dłoni,
Twoja moc przed strachem chroni.
Moją odwagę wkładam w ciebie,
Pomóż wszystkim w potrzebie.
Po czym wręcza koralik następnemu dziecku i czeka, aż wróci on z powrotem.
8. Zabawa bieżna „Kto się boi Czarnego Luda?”
Zabawa daje dzieciom możliwość konfrontacji ze „złem”. Muszą mu stawić czoła i samodzielnie się obronić.
Jedno dziecko jest Czarnym Ludem i stoi samo naprzeciwko pozostałych dzieci na skraju pola zabawy. Zawodnicy wołają do siebie w następujący sposób:
Cz. L.: Kto się boi Czarnego Luda?
Dz.: Nikt!
Cz. L.: A jeśli on przyjdzie?
Dz.: Wtedy również się nie boimy!
Cz. L.: A jeśli zacznie was łapać?
Dz.: Wtedy uciekniemy! - odpowiadają i zaczynają biec.
Dzieci muszą spróbować dotrzeć na tę linię pola zabawy, na której stał wcześniej Czarny Lud. Kto się tam znajdzie jest bezpieczny. Osoby, które zostały dotknięte przez Czarnego Luda, pomagają mu w łapaniu kolejnych osób, aż wszystkie dzieci będą należały do Czarnego Luda.
9. „Miejsce smoka jest w klatce” - zobrazowanie własnego strachu
Każde dziecko otrzymuje kartkę i kredki. Maluje czego najbardziej się boi. Mogą to być realistyczne lub wymyślone rzeczy. Kiedy wszyscy już narysowali swoje strachy, następuje prezentacja prac wraz z ich włożeniem do koła.
Dzieci szukają takiego rysunku, który u niego nie wywołuje strachu. Bierze go
i dorysowuje obrazek przepędzający danego „potwora”. Może, np. dorysować klatkę dla złego smoka, butelkę, by uwięzić w jej wnętrzu ducha itp. Następnie oddaje ilustrację jego autorowi i uzasadnia dlaczego wybrał taką formę odpędzenia strachu.
10. „Kiedy potwory odlatują w chmury” - pożegnanie lęków
Dzieci zaczynają tańczyć wokół narysowanych potworów i grać im na nosie. Następnie przymocowują swoje rysunki za pomocą sznureczka do napompowanych balonów, które puszczamy w powietrze - tam znikają już na zawsze (można to zrobić na przedszkolnym placu zabaw lub otwierając okno).
11. Taniec radości- po powrocie dzieci tańczą taniec radości przy dźwiękach skocznej i żywej muzyki dyskotekowej.
H. Baum Małe dzieci-duże uczucia, Kielce 2002; L. Bzowska, R. Kownacka, M. Lorek, A. Sowińska
Z zabawą i bajką w świecie sześciolatka, Kraków 2005; C. Nitsch Bajki pomagają dzieciom. Opowieści, które uzdrawiają, pocieszają i dodają odwagi, Warszawa 2001; R. Portmann Gry i zabawy przeciwko agresji, Kielce 2005.