Znaczenie handlu zagranicznego dla poszczególnych krajów i ich ugrupowań
Kryteria porównań
Klasyfikacje krajów
Strategie rozwoju a hz
PKB
PKB - PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (Gross Domestic Product - GDP) - pieniężny wyraz bieżącej wartości rynkowej dóbr i usług finalnych, wytworzonych w gospodarce danego kraju w danym okresie (zwykle w ciągu jednego roku) z użyciem krajowych i zagranicznych czynników produkcji.
(Pod uwagę brana jest wartość dodana powiększona o podatki i pomniejszona o subsydia nieuwzględnione w tej wartości).
PNB
PNB - PRODUKT NARODOWY BRUTTO (Gross National Product - GNP) - pieniężny wyraz bieżącej wartości rynkowej dóbr i usług finalnych, wytworzonych w gospodarce danego kraju i zagranicą w danym okresie (zwykle w ciągu jednego roku) z użyciem krajowych czynników produkcji.
(Pod uwagę brana jest wartość dodana powiększona o podatki i pomniejszona o subsydia nieuwzględnione w tej wartości).
Parytet Siły Nabywczej (dolary międzynarodowe)
W celu uwzględnienia różnic występujących w poziomach cen poszczególnych krajów, w porównaniach międzynarodowych, obok wartości produktu krajowego w dolarach bieżących, podaje się wartość produktu krajowego w tzw. dolarach międzynarodowych.
Otrzymuje się je przy użyciu stopy parytetu siły nabywczej (purchasing power parity - PPP).
Jednostka dochodu, w tym przypadku 1$, otrzymanego tą metodą, ma taką samą siłę nabywczą w jakimkolwiek kraju jak 1$ w USA.
Potencjał i rozwój gospodarczy grup krajów w końcu XX w.
PKB wg PPP 2003
Klasyfikacja krajów wg cech rozwojowych
Sposoby klasyfikacji, biorące pod uwagę specyficzne cechy krajów, związane nie tylko z poziomem ich zamożności ale również m.in. z realizowaną przez nie strategią rozwojową, strukturami gospodarczymi czy mechanizmami funkcjonowania gospodarki.
Z tego punktu widzenia wszystkie kraje świata można umownie podzielić na:
· - kraje rozwinięte gospodarczo
· - kraje słabo rozwinięte
· - kraje nowo uprzemysłowione
- kraje transformujące swoje systemy gospodarcze, polityczne i społeczne
Znaczenie handlu zagranicznego dla gospodarki kraju
Ekspansja eksportowa na rynki zagraniczne ma podstawowe znaczenie dla gospodarki ze względu na konieczność pozyskiwania dewiz potrzebnych do importu oraz dla utrzymania korzystnego bilansu płatniczego.
Handel Międzynarodowy stanowi istotne źródło wzrostu gospodarczego bowiem umożliwia wykorzystanie większej ilości czynników wytwórczych oraz większą produkcję i konsumpcję dóbr i usług.
Stanowi on o miejscu i udziale danego kraju w międzynarodowym podziale pracy.
Znaczenie handlu zagranicznego dla grup krajów
Światowy handel towarami wg regionów, 2003
Chiny - fabryka świata
Chińskie firmy w 2006 r. sprzedały za granicę towary za niespełna bilion dolarów - wartość eksportu wyniosła dokładnie 969 mld dol., czyli o 27 proc. więcej niż w 2005 r.
Import wzrósł "tylko" o 20 proc.
Jednak to, co zaszokowało ekonomistów, to nie wartość nadwyżki w bilansie handlowym Państwa Środka, ale tempo, w jakim nadwyżka rośnie. W porównaniu z 2005 r. chińska nadwyżka eksportu nad importem wzrosła prawie o... 75 proc.
Międzynarodowa konkurencyjność
Międzynarodowa konkurencyjność określa zdolność danego kraju do wytwarzania i sprzedaży na rynkach zagranicznych dóbr i usług, które są tańsze i/lub lepsze od oferowanych przez inne kraje.
Czynniki wpływające na międzynarodową konkurencyjność:
produktywność pracy
konkurencyjność przedsiębiorstw danego kraju,
tempo postępu technicznego,
poziom edukacji społeczeństwa,
polityka ekonomiczna i społeczna prowadzona przez rząd (np. polityka pieniężna, podatkowa, przemysłowa, ekologiczna),
istniejące tradycje handlowe i przemysłowe oraz
posiadane zasoby naturalne.
Czynniki wpływające na zależność kraju od HZ
Wielkość kraju a wpływ hz na jego gospodarkę
Względnie większe znaczenie rynku zagranicznego dla producentów z krajów małych niż dużych.
Mniejsze uzależnienie dużego kraju od zagranicznych dostaw surowców i żywności.
Poziom rozwoju gospodarczego,
Strategia rozwoju,
Wielkości zasobów naturalnych,
Położenie geograficzne
Przyczyny historyczne.
2