Rola handlu zagranicznego w gospodarce kraju
Udział gospodarki narodowej każdego kraju w stosunkach ekonomicznych, nawiązywanych na forum międzynarodowej działalności gospodarczej, przynosi jej konkretne i wymierne korzyści. Dostrzegać je należy przede wszystkim jako:
wpływ na poprawę efektywności gospodarowania
zmianę wielkości dynamiki dochodu narodowego
zmianę struktury dochodu narodowego.
Wpływ handlu zagranicznego na zwiększenie efektywności gospodarowania
Wyraża sie to zwiększeniem poziomu racjonalności uzytkowania posiadanego zasobu czynników produkcji w danej gospodarce narodowej, opierających się głownie na specjalizacji międzynarodowej. Istotą specjalizacji międzynarodowej jest to, aby poszczególne kraje rezygnowały z wytwarzania niektórych towarów i zaspokajały swoje potrzeby w tej dziedzinie dostawami z zagranicy. Oznacza to, że dany kraj powinien produkować jedynie część potrzebnych mu dóbr, lecz za to w ilościach pozwalających na pełne zaspokojenie potrzeb importowych innych państw. Urzeczywistnienie tych zamiarów jest jednak procesem długotrwałym. O jego przebiegu decydują zarówno czynniki rynkowe, jak i działania interwencyjne państwa. Ich wynikiem jest ukształtowanie się takiej struktury gospodarki kraju, a zwłaszcza jej sfery wytwarzania, która stworzy przewagę nad gospodarkami innych krajów. Znaczący jest także wpływ handlu zagranicznego na efektywność gospodarowania przez konkurencyjność towarów zagranicznych na rynku krajowym. Towary te mogąc zaspokoić potrzeby społeczne, wpływają pozytywnie na koszty wytwarzania oraz jakość dóbr krajowych. Ich producenci bowiem, chcąc się utrzymać na rynku, zostają zmuszeni do podnoszenia efektywności wytwarzania i dystrybucji swoich dóbr. Będzie to jednak mieć miejsce tylko wówczas, gdy zostaną zapewnione warunki konkurencji między tymi dobrami.
Wpływ handlu zagranicznego na wielkość i dynamikę dochodu narodowego
Wpływ handlu zagraniczego na wielkość dochodu nardowego jest dostrzegany zarówno ze strony podaży, jak i ze strony popytu. W rzeczywistości współczesnego świata, każda gospodarka narodowa w większym lub mniejszym zakresie prowadzi wymianę handlową z zagranicą. Ukształtowane w jej wyniku wielkości eksportu i importu wpływają na wielkość dochodu narodowego.
Wpływ handlu zagraniczego na zmianę struktury dochodu narodowego
Handel zagraniczny przyczynia się także do zmiany struktury wytwarzanego i podzielonego dochodu narodowego. Najbardziej znaczące są one w odniesieniu do podzielonego dochodu narodowego. Rola handlu zagraniczego wy tym zakresie ujawnia się przede wyszystiemi przez obroty handlowe z zagranicą, a zwłaszcza realizację importu, który czasami bardzo istotnie wzbogaca strukturę dochodu narodowego podzielonego. W najgorszym przypadku jest nim niezbędny import, czyli przewóz z zagranicy surowców mineralnych i rolniczych, niemożliwych do wytworzenia ze względu na warunki danego kraju. Handel zagraniczny przyczynia się rownież do transformacji strutury dóbr konsumpcyjnych wytwarzanych w danym kraju. Ma to miejsce wówczas, gdy w krótkim czasie nastąpią tak wielkie przesunięcia struktury produkcji do istniejących potrzeb (np. Spowodowanych zmianami mody, ujednoliceniem gustów).
Równie znaczący jest wpływ handlu zagraniczego na strukturę wytwarzania w gospodarce żywnościowej, a zwłaszcza w rolnictwie. Pozwala on rozwiązywać problemy niedoboru niektórych artykułów rolnych powstałych wskutek załamania się produkcji rolniczej pod wpływem niewykorzystanie warunków atmosferycznych w danym kraju. Wyraża się to uczestnictwem w dostosowaniu struktury podaży płodów rolnych do tradycyjnej struktury ich spożycia.