Złamania (kończyn)
Złamania kończyn najprościej można podzielić na złamania bez przemieszczenia odłamów kostnych lub z przemieszczeniem. Ze względu na obrażenia dodatkowe wyróżniamy złamania otwarte lub zamknięte.
Jakie są objawy?
1. Dominuje ból, choć dopiero po ustąpieniu emocji.
2. Zniekształcenie obrysów złamanej kończyny, jej patologiczna ruchomość czy ułożenie.
3. Narasta obrzęk, pojawiają się zasinienia okolicy (krwawe wylewy).
4. W przypadku złamań dużych kości może dojść do utraty znacznej ilości krwi, np. przy złamaniu kości udowej do okolicznych tkanek może 'uciec' około 2 litrów krwi.
5. W przypadku złamania otwartego wątpliwości raczej nie ma - najczęściej odłamy kości widać.
Jak postępować?
Zasada udzielania pierwszej pomocy w przypadkach złamań zamkniętych jest pozornie prosta: unieruchomienie. Unieruchamia się dwa sąsiednie stawy. Przynosi to ulgę (odłamy nie trą o siebie i nie ranią tkanek), ogranicza ilość powikłań wtórnych. Z powodu braku innych środków w celu usztywnienia chorej kończyny można użyć zdrowej.
Natomiast, jeśli chodzi o ewentualne doraźne tzw. 'nastawianie', to pozostawienie kończyny w skrajnie patologicznym ułożeniu niesie ze sobą znacznie większe ryzyko powikłań (zaciśnięte naczynia, nerwy) niż rozsądne jej ustawienie 'w osi'. Co to jednak znaczy rozsądne? Przykład może stanowić złamany patyczek, najlepiej zielony (świeży) - w miejscu przełomu powstaną ostre, zachodzące na siebie zadziory, które przy zwykłym wyprostowaniu patyczka zadziałają jak nożyce. Ale jeśli prostując patyczek jednocześnie rozciągać go, to odłamy trochę odsuną się od siebie i zadziory gładko znajdą swoje miejsce. Jeśli zdecydujemy się na taki manewr przy unieruchamianiu prawdziwego złamania, to ze świadomością, że pokonać trzeba elastyczny opór tkanek miękkich będących w stałym napięciu oraz kurczących się odruchowo mięśni. Obawa przed 'urwaniem' kończyny jest irracjonalna (jeśli działamy własnymi rękoma oczywiście). Niefachowo udzielona pomoc w kwestii nastawiania może być źródłem wielu komplikacji, dlatego najpewniejszy jest szybki transport do szpitala.
Złamania otwarte to połączenie postępowania z ranami i złamaniami j.w.