WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE ETYLENU I ACETYLENU: gaz, bezbarwny, bezwonny, palny, nietoksyczny
WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE ETYLENU I ACETYLENU: ulegają spalaniu, reakcji addycji, polimeryzacji i depolimeryzacji
Cis- - podstawniki po 1 stronie, np. cis-1,2-dichloroeten
Trans- podstawniki po 2 stronach,trans-1,2-dichloroeten
OTRZYMYWANIE ETYLENU:
- z ropy naftowej
- depolimeryzacja H2C-CH2
OTRZYMYWANIE ACETYLENU: reakcja węglika wapnia (karbidu) z wodą
ZASTOSOWANIE ACETYLENU:
- w karbidówkach
REGUŁA MARKOWNIKOWA określa msce przyłączania (gr.) atomów do związku nienasyconego. Zgodnie z nią, H przyłącza się do C bogatszego w H, a pozostałe atomy (gr. atomów) do C uboższego w H
IZOMERY ŁAŃCUCHOWE - izomeria związków różniących się budową łańcucha węglowego: 1 ma łańcuch prosty, a 2. rozgałęziony
IZOMERY POŁOŻENIA - izomery, które różnią się położeniem podstawnika lub/i wiązania wielokrotnego
IZOMERY GEOMETRYCZNE - związki, w których takie same podstawniki znajdują się w różnych miejscach względem ich osi (różnią się przestrzennym położeniem podstawników - geometrią cząsteczek)
WĘGLOWODORY CYKLOALIFATYCZNE - wykazują budowę pierścieniowa, ale pod względem właściwości przypominają węglowodory alifatyczne
ICH WŁAŚCIOWOŚCI FIZYCZNE:
ciecze
bezbarwne
lotne
mają charakterystyczny zapach
palne
jest substancja toksyczną i rakotwórczą
WŁAŚCIWOŚĆ CHEMICZNA: nie rozpuszczalne w wodzie, ale są dobrymi rozpuszczalnikami
OTRZYMYWANIE BENZENU:
- ze smoły węglowej
- z ropy naftowej (przez destylację frakcyjną - najpierw otrzymujemy te najbardziej lotne)
- w procesie trymeryzacji acetylenu (etynu)
SEKSTET ELEKTRONOWY - 6 elektronów krążących w wiązaniu
WŁAŚCIWOŚCI NAFTALENU (NAFTALINY):
- ciało stałe
- lotny
- biały
- krystaliczny
- nierozpuszczalny w wodzie
WŁAŚCIWOŚĆ CHEMICZNA: ulega sublimacji
NITROWANIE - działanie na związek aromatyczny mieszaniną nitrującą - mieszaniną stężonego HNO3 i stężonego H2SO4
SULFONOWANIE - atakowanie pierścienia aromatycznego kwasem siarkowym. Jest to też reakcja substytucji
PODSTAWNIKI I RODZAJU mają prostą budowę, nie zawierają wiązań wielokrotnych i kierują nowy podstawnik w pozycję orto- lud para-: Cl, Br, I, F, CnH2n+1, OH, NH2
PODSTAWNIKI II RODZAJU mają złożoną budowę, zawierają wiązania wielokrotne i kierują nowe podstawniki w pozycję meta-
ROPA NAFTOWA ma postać czarnego lepkiego oleju zbierającego się głęboko pod ziemią
DESTYLACJA FRAKCYJNA - proces, w którym rozdziela się ropę na frakcje dzięki różnicy w wartościach temperatury wrzenia poszczególnych jej składników. Przeprowadza się do w tzw. kolumnie destylacyjnej. Etapy przeróbki:
40-160* benzyna (lekka, lotna substancja)
160-250* nafta
250-350* oleje napędowe
350* mazut (czarna maź stosowana do produkcji papy, smoły, asfaltu)
KRAKING - metoda otrzymywania benzyny z innych frakcji ropy naftowej, polegająca na katalitycznym rozerwaniu długich łańcuchów węglowodorowych na łańcuchy zawierające 5-10 atomów C
REFORMING - katalityczny proces otrzymywania benzyn wysokooktanowych (składających się z węglowodorów rozgałęzionych)
C5H8 - izopren (metylobutadien)