Konflikty - polityczna

1. Hiszpania - dążenia niepodległościowe Basków:

Przyczyny: dążenia separatystyczne Basków, niewystarczająca autonomia, odrębna kultura

Przejawy: powstanie organizacji ETA („Kraj Basków i Wolność”), która od około 50 lat dokonuje zamachów terrorystycznych na terenie Hiszpanii.

2. Irlandia Północna - konflikt na tle etniczno-politycznym:

Przyczyny: chęć przyłączenia prowincji do katolickiej Irlandii przez katolików oraz chęć pozostania w granicach Królestwa Wielkiej Brytanii przez protestantów

Przejawy: konflikt trwa od końca lat 60. XX w. (mimo podpisania porozumienia pokojowego w Belfaście w 1998 r.), toczy się w wymiarze politycznym i paramilitarnym (IRA - Irlandzka Grupa Zbrojna), dochodzi również do aktów terroryzmu.

3. Czeczenia - Rosja:

Przyczyny: nieuznanie niepodległości Czeczenii przez Rosję w 1991 r. (upadek ZSRR), dążenia separatystyczne Czeczenów, łamanie praw człowieka przez Rosję, różnice kulturowe i religijne, czynniki ekonomiczne (rurociągowy transport ropy naftowej i gazu ziemnego z Morza Kaspijskiego do portów Morza Czarnego)

Przejawy: ataki terrorystyczne Czeczenii (atak na teatr w Moskwie w 2002 r. ,na szkołę w Biesłanie w 2004 r., na metro moskiewskie - ataki samobójcze).

4. Konflikt Gruzja - separatystyczna prowincja Osetia Południowa (wspierana przez Rosję):

Przyczyny: nieuznanie niepodległości prowincji przez Gruzję ogłoszonej w 1991 r. (ze względu na walory ekonomiczne i surowcowe regionów), różnice kulturowe, ogłoszenie niepodległości przez Kosowo, co zachęciło separatystów do walki

Przejawy: ogłoszenie przez Osetię Południową w 2008 r. chęci stania się częścią Federacji Radzieckiej, najazd wojsk gruzińskich na prowincję, włączenie się do walki wojsk rosyjskich, które poza zajęciem Osetii Południowej zajęły również Adżarię, Abchazję i niektóre miasta Gruzji, po podpisaniu rozejmu Rosja wycofała się z terenów Gruzji, ale wciąż wzmacnia swoje siły na terenie separatystycznych prowincji.

5. Izrael - Palestyna:

Przyczyny: różnice kulturowe, proklamowanie w 1948 r. na terenach arabskich państwa żydowskiego Izrael

Przejawy: państwa arabskie dążyły do zlikwidowania Izraela, ale przegrały wojnę, w wyniku której od 1967 r. Izrael okupuje terenu Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu Jordanu, mimo porozumienia podpisanego w 1995 r. Izrael do tej pory nie wycofał się z części ziem należących do Palestyny, co prowadzi do licznych zamachów terrorystycznych (organizacja HAMAS)

6. Indie - Pakistan (konflikt o prowincję Kaszmiru):

Przyczyny: w wyniku dekolonizacji Indii Brytyjskich prowincja Kaszmiru przypadła państwu hinduskiemu, z czym nie zgadza się Pakistan (większość mieszkańców Kaszmiru w 1947 r. to byli muzułmanie - 80%), w 1962 r. do konfliktu włączyły się Chiny, które zajmują ok. 1/6 prowincji

Przejawy: wojny między państwami (w 1971 r. skutkiem wojny przegranej przez Pakistan było powstanie Bangladeszu), akty terrorystyczne, groźby użycia bomby jądrowej przez oba państwa, które są w jej posiadaniu.

7. Konflikt kurdyjski:

Przyczyny: odrębność kulturowa narodu, który liczy ponad 20 mln. mieszkańców i dąży do utworzenia na terenach Turcji, Iraku i Iranu niepodległego państwa

Przejawy: liczne powstania i rebelie, akty terrorystyczne (głównie na terenie Iraku).

8. Tybet - Chińska Republika Ludowa:

Przyczyny: najazd w 1949 r. komunistycznych Chin na niepodległy od 1913 r. Tybet, dążenia niepodległościowe, łamanie praw człowieka przez ChRL, imperializm ChRL

Przejawy: powstania ludności tybetańskiej, powtarzające się co kilka lat, krwawo tłumione przez rząd komunistycznych Chin.

9. Tamilowie - Syngalezi (Sri Lanka):

Przyczyny: dążenia niepodległościowe Tamilów, domagających się utworzenia na północnym-wschodzie własnego państwa

Przejawy: wojna domowa na Sri Lance, działalność terrorystyczna (LTTE - Tygrysy Wyzwolenia Tamilskiego Ilamu, powstała w 1976 r.), w 2009 r. wojska Sri Lanki pokonały separatystów z Ilamu.

10. Konflikt na Filipinach:

Przyczyny: chęć utworzenia przez muzułmanów (Filipiny są krajem katolickim) niepodległego państwa

Przejawy: walka Islamskiego Frontu Wyzwolenia Moro z rządem od lat 70. XX w., konflikt zakończył się podpisaniem układu pokojowego i utworzeniem regionu autonomicznego Mindanao w 1989 r.

11. Tutsi - Hutu (Rwanda):

Przyczyny: rywalizacja o władzę, zróżnicowanie etniczne

Przejawy: liczne wojny i rebelie między ludami (wojna domowa w latach 1990-1993, zamach na prezydenta Rwandy i Burundi oraz ludobójstwo w 1994 r., w wyniku którego zginęło ok. 1 mln. cywilów).

12. Konflikty rodów w Somalii:

Przyczyny: rozdrobnienie rodowe społeczeństwa (6 zespołów rodowych, dzielące się na kilkadziesiąt rodów), konflikty o pastwiska i źródła, dążenia separatystyczne poszczególnych rodów

Przejawy: wojna domowa 1977-1978 (śmierć 100 tys. osób i ucieczka ok. 1 mln. osób), państwo w stanie rozpadu (proklamacja niepodległości przez Somaliland w 1991 r.).

13. Konflikt w Darfurze:

Przyczyny: różnice religijne między północą kraju a mieszkańcami prowincji południowych, chęć przymusowej islamizacji mieszkańców Darfuru (1985 r.)

Przejawy: wojna domowa w Darfurze, podpisanie w Nuba porozumienia między rządem a Ludowym Ruchem Wyzwolenia Sudanu (autonomia Sudanu Południowego od 2005 r.).

14. Argentyna - Wielka Brytania (konflikt o archipelag Falklandów):

Przyczyny: przynależność wysp (zajęcie ich przez Wielką Brytanię i ogłoszenie kolonią w 1892 r. i ich nagłe zajęcie przez Argentynę w 1982 r.)

Przejawy: wojna brytyjsko-argentyńska w 1982 r., odzyskanie wysp przez Brytyjczyków, konflikt na tle administracyjnym.

15. Rosja - Japonia (konflikt o archipelag Kuryli):

Przyczyny: przynależność wysp (zwycięstwo Rosji w wojnie z Japonią po roku 1945 i odebranie wysp Japonii)

Przejawy: konflikt na tle administracji rządów państw (chęć oddania Japonii 2 z 4 wysp, propozycja nie przyjęta przez premiera państwa azjatyckiego).

---