E.Fromm - Anatomia ludzkiej destrukcyjności, rozdz. Antropologia
Nieagresywne społeczeństwa nie są słabe (obalenie tezy Freuda).
Agresywność nie jest pojedynczą cechą, lecz częścią syndromu.
Agresja cześć charakteru społecznego, nie zaś izolowana cecha charakteru.
System A: społeczeństwa afirmujące życie:
niewiele wrogości, przemocy
brak surowych kar
instytucja wojny - nieobecna
dzieci traktowane łagodnie
kobiety zasadniczo uważane równe mężczyzną
permisywne (permisywność społeczna- przyzwolenie społeczne na działania dewiacyjne.) i afirmatywne nastawienie względem seksualizmu
niewiele współzawodnictwa, zazdrości, dużo zaś współpracy
własność prywatna dotyczy tylko rzeczy, których się używa
Indianie Pueblo Zuni, Górscy Arapeszowie, Aranda, Toda, Eskimosi, Mbutu
społeczeństwa bogate w zapasy żywności
System B: społeczeństwa niedestrukcyjno- agresywne
brak destrukcyjności
woja - rzecz normalna, mimo że nie zajmuje centralnego miejsca w systemie
obecne współzawodnictwo, hierarchia i indywidualizm
Eskimosi grenlandzcy, Bachiga, Ifugao, Manus (obsesja bezustannej pracy, sukces stanowi główna wartość), Dokatowie, Maorysi, Tasmańczycy, Kazachowie, Inkowie, Hotentoci
System C: społeczeństwa destrukcyjne
wzajemna przemoc, destrukcyjność, okrucieństwo
wysoka ocena przyjemności, jakiej dostarczają: wojna, złośliwości…
wewnętrzne współzawodnictwo
Dobu (szczęście - najważniejsze tabu), Kwiakiutlowie, Haida, Aztekowie, Witoto, Ganda
Świadectwa przemawiające za destrukcyjnością i okrucieństwem
brak destrukcyjności charakterystyczny dla łowców-zbieraczy
destrukcyjne i okrutne akty - motywacje religijne
Jednym ze zjawisk, które często przytaczano jako dowód wrodzonej agresywności człowieka, jest kanibalizm
tortury- znacznie częściej element zachowań rytualnych niż [popędów sadystycznych
destrukcyjność nie jest ani wrodzona, ani nie stanowi części „ ludzkiej natury”, oraz nie jest wspólna dla wszystkich ludzi.