Podział i ogólna budowa OUN
Podział mózgowia
Mózgowie składa się z trzech części powstałych z trzech pęcherzyków mózgowych pierwotnych ukształtowanych z cewy nerwowej.
Pęcherzyki pierwotne ulegały następnie podziałowi wtórnemu wskutek czego:
przodomózgowie dzieli się na: kresomózgowie i międzymózgowie.
tyłomózgowie dzieli się na: tyłomózgowie wtórne i rdzeniomózgowie.
śródmózgowie nie ulega wtórnemu podziałowi.
W podziale czynnościowym mózgowia wyróżnia się: mózg, pień, mózgu oraz móżdżek
Mózg odpowiada kresomózgowiu, a pień mózgu: obejmuje międzymózgowie, śródmózgowie i most tyłomózgowia wtórnego oraz rdzeniomózgowie. Móżdżek jest tylną częścią tyłomózgowia wtórnego.
Pod pojęciem mózgu rozumie się półkule mózgowe i część wzrokową podwzgórza, a pod pojęciem pnia mózgu pozostałą część mózgowia.
Dolna spłaszczona powierzchnia mózgu nosi nazwę podstawy mózgu (powierzchnie boczne i górna są wypukłe).
Na podstawie mózgu, od tyłu ku przodowi znajdują się: rdzeń przedłużony, most (zbudowany głównie z włókien nerwowych), konary mózgu (wychodzące spod przedniej części mostu ku przodowi i bokowi i wchodzące w półkule mózgowe), guz popielaty, skrzyżowanie wzrokowe i pasmo węchowe zakończone opuszką węchową.
Kresomózgowie
Kresomózgowie utworzone jest przez dwie półkule mózgowe oddzielone od siebie szczeliną podłużną mózgu.
Na każdej półkuli mózgowej wyróżnia się powierzchnię:
- wypukła, przyśrodkową i podstawną, trzy krawędzie:
- górną, dolną i boczną oraz trzy bieguny - czołowy, skroniowy i potyliczny.
Na dnie szczeliny podłużnej mózgu znajduje się ciało modzelowate, zbudowane z włókien łączących obie półkule.
Na powierzchni półkul występują fałdy zwane zakrętami mózgu, porozdzielane bruzdami.
Bruzdy dzielą powierzchnię półkul na płaty: czołowy, ciemieniowy, skroniowy i potyliczny.
Półkule zbudowane są z istoty białej, pokrytej istotą szarą zwaną korą mózgową.
Część kory penetruje w głąb istoty białej tworząc tzw. jądra (ośrodki) podkorowe mózgu.
We wnętrzu pojedynczej półkuli występuje szczelinowata przestrzeń, zwana komorą boczną.
Od przodu na podstawie mózgowia na każdej półkuli znajduje się węchomózgowie, które składa się z: opuszki węchowej, pasma węchowego i trójkąta węchowego.
Międzymózgowie.
Międzymózgowie rozwojowo pochodzi tak jak kresomózgowie z przedmózgowia. Do międzymózgowia zalicza się.
Wzgórze - które jest położone grzbietowo i stanowi podkorowy ośrodek czucia oraz podwzgórze - położone brzusznie, w skład którego wchodzą: skrzyżowanie wzrokowe, guz popielaty przechodzący w lejek, na którym zawieszona jest przysadka mózgowa.
Zarówno wzgórze jak i podwzgórze to skupienia istoty szarej.
W obrębie międzymózgowia istnieje szczelina zwana komora trzecią. Od przodu kontaktuje się ona z dwiema komorami bocznymi za pośrednictwem otworów międzykomorowych, ku tyłowi przechodzi w wodociąg mózgu, który leży w śródmózgowiu i łączy się ze światłem komory czwartej znajdującej się w tyłomózgowiu wtórnym..
Śródmózgowie
Jest to najkrótszy odcinek pnia mózgu, łączący międzymózgowie z mostem i móżdżkiem. Do śródmózgowia zalicza się: na powierzchni brzusznej konary mózgu oraz położoną grzbietowo blaszkę pokrywy (blaszka czworacza) i odchodzące od niej ramiona wzgórków: dolnych i górnych.
Pomiędzy blaszką pokrywy, a konarami mózgu biegnie wodociąg mózgu łączący komorę trzecią z komorą czwartą.
Tyłomózgowie wtórne
Tyłomózgowie wtórne obejmuje most (most Varola) w przodzie, w tyle móżdżek oraz szczelinowatą przestrzeń występującą pomiędzy nimi, czyli komorę czwartą.
Most Varola tworzy na powierzchni dolnej mózgowia szeroką wyniosłość położoną między rdzeniem podłużnym, a konarami mózgu śródmózgowia. W kierunku bocznym przechodzi on w konary móżdżkowe, które wchodzą w móżdżek. Most zbudowany jest z włókien nerwowych i ze skupień istoty szarej, które tworzą jądra własne mostu.
Móżdżek leży ponad komorą czwartą. Składa się z dwóch półkul i leżącego w środkowej części robaka.
Podobnie jak półkule mózgowe móżdżek na powierzchni pokryty jest korą móżdżku, która tworzy liczne fałdy porozdzielane bruzdami. W istocie białej leżącej pod korą znajdują się skupienia ciał komórek nerwowych zwane jądrami móżdżku.
Rdzeniomózgowie - rdzeń przedłużony.
Rdzeń przedłużony ma kształt ściętego stożka, którego podstawa jest skierowana ku górze i graniczy z tylnym brzegiem mostu, a od dołu przechodzi bez wyraźnej granicy w rdzeń kręgowy.
Nadolnej brzusznej powierzchni rdzenia przedłużonego występują dwa białe pasma zwane piramidami, utworzone przez włókna tzw. drogi piramidowej. Większość tych włókien przechodzi na stronę przeciwną tworząc tzw. skrzyżowanie piramid.
W rdzeniu przedłużonym od przodu znajduje się szczelina pośrodkowa przednia, a z tyłu bruzda pośrodkowa tylna. Wraz z bruzdami bocznymi przednimi i tylnymi dzielą powierzchnię rdzenia na sznury. Sznury boczne zakończone są zgrubieniami zwanymi oliwką.
Przez środek rdzenia przedłużonego biegnie kanał środkowy rdzenia przedłużonego, który u góry przechodzi w światło komory czwartej, a u dołu w kanał środkowy rdzenia kręgowego.