Regulacja ekspresji genów - Ekspresja genu to inaczej ujawnienie obecności tego genu w komórce. W przypadku genów kodujących białka oznacza to, że informacja zapisana w genie jest odczytywana w procesie transkrypcji, a wytworzony mRNA jest wykorzystywany do produkcji białka (translacji). Pojawienie się nowego białka (które może być na przykład enzymem) wpływa na przebieg procesów metabolicznych komórki.

Tylko niektóre geny komórki są przez cały czas aktywne. Ekspresja większości genów jest dokładnie regulowana. Niektóre geny znajdujące się w jądrze komórkowym nie są odczytywane, dopóki w komórce nie pojawią się czynniki transkrypcyjne, które uaktywniają ekspresję tych genów. W innych sytuacjach komórka może wyłączać ekspresję genów, które jeszcze przed chwilą były odczytywane. Mówiąc ogólnie, komórka potrafi wybierać z całego materiału genetycznego odpowiednie geny, które w danej chwili powinny być wykorzystane, i wzmacniać albo hamować ich ekspresję.

Regulacja ekspresji genów stwarza możliwość szybkiego reagowania na zmieniające się warunki środowiska, w którym żyje komórka. Na przykład nagłe zwiększenie temperatury spowoduje uaktywnienie ekspresji genów kodujących odpowiednie białka opiekuńcze, chroniące inne białka przed denaturacją cieplną.

Wszystkie komórki somatyczne dysponują takim samym zestawem genów, ponieważ powstają w wyniku podziałów mitotycznych jednej komórki macierzystej (zygoty). Jednak komórki wątroby różnią się wyglądem i funkcją od komórek naskórka. Dzieje się tak dlatego, że komórki należące do poszczególnych tkanek różnią się zestawem genów ulegających ekspresji. Niektóre geny są aktywne tylko podczas rozwoju zarodkowego danego organizmu, a później ich ekspresja jest na stałe wyłączana.

Jedną z metod kontrolowania ekspresji genu jest metylacja odpowiednich sekwencji w obrębie tego genu. Zaburzenia metylacji i wynikające z nich nieprawidłowości ekspresji genów są jedną z przyczyn powstawania komórek nowotworowych.

---