Instrumenty ekonomiczne (opłaty, podatki, kary, subwencje)
opłaty: obciążenie finansowe ponoszone przez podmioty gospodarcze za korzystanie z zasobów i walorów środowiska
kary: Są wyższe od opłat. Nakładane za: brak decyzji, przekroczenie i nieprzestrzeganie ustaleń
podatki: Są ogólnym dochodem budżetowym i nie muszą być wykorzystywane do przedsięwzięć ekologicznych
subwencje:
Dotacje i pożyczki z NFOŚiGW na przedsięwzięcia ochrony środowiska
Preferencyjne zasady kredytowania NFOŚiGW i BS Funduszy Spójności
Ulgi w podatku dochodowym (przy wykorzystaniu odpadów)
Dotacje budżetowe (minimalne w wyniku urynkowienia)
Opłaty i rodzaje opłat
Opłaty - obciążenie finansowe ponoszone przez podmioty gospodarcze za korzystanie z zasobów i walorów środowiska, np..:
Przejmowanie gruntów na cele nierolnicze i nieleśna
Za wprowadzenie zanieczyszczeń do powietrza
Za składowanie odpadów
Za usuwanie drzew i krzewów
Za pobór wody
Wprowadzanie do wód stanowiących własność państwa ścieków i wód kopalnianych zawierających związki chlorów i siarczków
Podmioty ponoszące opłaty ekologiczne wg POŚ
Przedsiębiorcy z artykułu 4 ustawy z 2.07.2004
Osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa, rybactwa
Osoby wykonujące zawód medyczny
Jednostki organizacyjne nie będące przedsiębiorcami
Osoby fizyczna inne niż powyżej, ale korzystające ze środowiska w zakresie w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia
Opłaty ekologiczne służące i nie służące finansowaniu inwestycji ochronnych
Opłaty ekologiczne służące finansowaniu inwestycji ochronnych:
Przeznaczane na FOŚiGW wszystkich szczebli: opłata za korzystanie uregulowana w POŚ
Za wprowadzane gazów
Za pobór wody
Za wprowadzanie ścieków do wód lub do ziem
Za składowanie odpadów
Przeznaczane na fundusze gminne:
Za usunięcie drzew i krzewów
Za odbieranie odpadów ustalona decyzja administracyjną
Przeznaczone na NFOŚiGW
Opłaty produktowe za opakowania i produkty uciążliwe, za zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, za pojazdy wycofane z eksploatacji
Opłaty związane z eksploatacją kopalin
Opłata rejestracyjna za wydanie pozwolenia zintegrowanego
Przeznaczone na FOGR
Opłaty związane z wyłączeniem gruntów
Przeznaczone na FL
Wyłączenie z produkcji gruntów leśnych
Przedwczesny wyrąb lasów
Gospodarstwa pomocnicze przy parkach narodowych
Wstęp i udostępnienie parku
Opłaty i podatki nie służące finansowaniu inwestycji ochronnych
Przeznaczone do budżetu pastwa
Podatek akcyzowy od paliw silnikowych, olejów opałowych, gazu i energii elektrycznej
Przeznaczone do budżetu gminy
Podatek od środków transportowych
Podatek leśny
Opłata miejscowa
Opłata uzdrowiskowa
Opłata skarbowa za pozwolenie na wprowadzanie substancji i energii do środowiska, pozwolenie wodnoprawne, zezwolenie na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu
Przeznaczone do Krajowego Funduszu Drogowego
Opłata paliwowa
Opłata za przejazd pojazdu samochodowego po drogach krajowych
Przeznaczone do Funduszu Kolejowego
Opłata paliwowa
Opłaty za zanieczyszczenie środowiska
Za zrzuty ścieków i wód kopalnianych
Za składowanie odpadów stałych
Za emisje zanieczyszczeń do powietrza
Za hałas
Za promieniowanie jonizujące
Opłaty za eksploatacje zasobów środowiska:
Za kopaliny - opłaty koncesyjne i eksploatacyjne
Za gospodarowanie zasobami odnawialnymi
Za wodę, ale nie do korzystania powszechnego
Za wykorzystanie gruntu na cele rolnicze
Opłaty za degradację środowiska
Wycinka drzew i krzewów
Przejmowanie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne
Opłaty użytkowe (opłaty usługowe i systemu kaucji)
Opłata na rzecz instytucji eksploatującej wysypisko odpadów
Za usługę np.. Składowanie odpadów
Za dostawę wody
Za wywóz śmieci
Za oczyszczanie ścieków
Tryb określania opłat
Tryb administracyjny decyzyjne - np.. Usunięcie drzew
Tryb bezdecyzyjny - opłaty obliczone samodzielnie przez jednostki. Dotyczy to opłat regulowanych ustawą POŚ za każde półrocze
Do jakich urzędów składamy wykazy o podatkach
Opłaty wnosimy do końca następnego miesiąca po upływie każdego miesiąca
Za korzystanie ze środowiska na rachunek urzędu marszałkowskiego
Za wprowadzanie gazów lub pyłów wynikające z eksploatacji urządzeń
Nie wnosi się opłat z tytułu rodzajów korzystania ze środowiska, których półroczna wysokość wnoszona na rachunek urzędu marszałkowskiego nie przekracza 400zł, na wniosek sejmiku województwa kwota ta może być podwyższona o 50%
Kwota wolna od opłat - 400,00zł.
Metody opłat
Bezpośrednia - opłaty wnoszone są bezpośrednio na rachunek bankowy do odpowiednich funduszy
Pośrednia - wstępne gromadzenie funduszy na rachunkach urzędu marszałkowskiego, a po odliczeniach i zwiększeniach na fundusze celowe, zazwyczaj do końca następnego miesiąca.
Fundusze OŚ
Fundusze celowe
Powołany ustawowo, jest jedną z form organizacyjno- prawnych jednostek należących do finansów publicznych podobnie jak organ władzy publicznej czy rządowej. Służą organom władz publicznych do gromadzenia środków pieniężnych ze ściśle określonych źródeł.
Kryteria funduszy celowych
musi być powołany ustawowo
wpływy muszą pochodzić ze ściśle określonych środków
wydatki są przeznaczane na realizację określonych zadań, których zakres zależy od wysokości zgromadzonych środków
nie ma konieczności rozliczania w okresie rocznym
Funkcje funduszy celowych
alokacyjna
redystrybucyjna
mobilizacyjna
racjonalizacji wydatków publicznych
Rodzaje funduszy wg. kryteriów działania
społeczne
OŚ
infrastruktury społecznej
wsparcie określonych dziedzin
Rodzaje funduszy celowych OŚ
FOŚ o GW ( Fundusz OŚ i Gospodarki wodnej)
FOGR ( Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych)
FL ( Fundusz Leśny)
Różnica Narodowego fundusz OŚ i gospodarki wodnej w stosunku do innych instytucji środowiskowych
Minister środowiska- kreuje nadzoruje i realizuje nowoczesną politykę ekologiczną opartą na zasadach zrównoważonego rozwoju. Nadzoruje nad większością instytucji z sektora OŚ
Dyrektor OŚ- koordynuje działania ochronne przy planowaniu nowych inwestycji, a w szczególności uzgadniają lokalizację i weryfikację OOŚ
Główny inspektor OŚ- kontrola przestrzegania przepisów, nakładanie kar i sankcji, profilaktyka awarii
NFOŚiGW- finansowanie przedsięwzięć służących OŚ, wykorzystanie środków krajowych i zagranicznych
Podział wpływów z opłat za korzystanie z środowiska
Źródła dochodu |
Budżet gminny |
Budżet powiatu |
WGOŚiGW |
NFOŚGO |
Opłaty i kary za usuwanie drzew i krzewów |
100% |
- |
- |
- |
Opłaty za składowanie odpadów |
50% |
10% |
26% (65% z reszty) |
14% (35% z reszty) |
Pozostałe |
20% |
10% |
45,5% (65% z reszty) |
24,5% ( 35% z reszty) |