1 konstytucyjne podstawy prawa podatkowego. Co obejmuje wyłączność ustawowa stanowienia podatków, analiza treści art. 217 konstytucji. Obowiązek podatkowy
artykul 217 konstytucji:
"Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy"
Obowiązek podatkowy
Zasady ogólne
Zasadą jest, że obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT powstaje z chwilą wydania (dostarczenia), przekazania, zamiany, darowizny towaru lub wykonania usługi, a więc z chwilą utraty swobodnego dysponowania towarem przez sprzedawcę. Jeżeli jednak sprzedaż powinna być potwierdzona fakturą, obowiązek podatkowy powstaje wówczas z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu od dnia wydania towaru (wykonania usługi).
Warto zaznaczyć, iż otrzymanie - jednorazowo lub w ratach - zaliczki w wysokości co najmniej 50% ceny towaru lub usługi, powoduje powstanie obowiązku podatkowego z chwilą przyjęcia zapłaty. Jednak nie zawsze stosujemy tą zasadę. Ustawa wprowadza wyjątki, do których należy m.in. sprzedaż lokali i budynków.
W przypadku sprzedaży lokali i budynków - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia od daty wydania.
W eksporcie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą potwierdzenia przez graniczny urząd celny wywozu towaru poza państwową granicę Rzeczypospolitej Polskiej.
W imporcie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powstania długu celnego, jednak w przypadku objęcia towarów procedurą celną: uszlachetniania czynnego, odprawy czasowej, przetwarzania pod kontrolą celną, obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą objęcia towarów tą procedurą.
Wyjątki, czyli szczególny moment powstania obowiązku podatkowego
W ustawie VAT znajdują się również regulacje dot. szczególnego momentu powstawania obowiązku podatkowego. W niektórych bowiem sytuacjach obowiązek podatkowy powstaje w innym momencie, niż wynikałoby to z przedstawionych powyżej zasad.
By trafnie orzec w którym momencie powstaje obowiązek podatkowy, należy dokładnie przestudiować ustawę i sprawdzić, czy przy dokonaniu określonej czynności podlegającej VAT ustawodawca określił szczególny moment powstawania obowiązku podatkowego, czy też do wspomnianej czynności należy stosować zasady ogólne.
Poniżej przedstawiamy przykłady szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego:
upływ terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu:
a) dostaw energii elektrycznej i cieplnej oraz gazu przewodowego,
b) świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, z zastrzeżeniem, że w przypadku, gdy usługa jest realizowana za pomocą żetonów i kart - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sprzedaży żetonów i kart telefonicznych,
c) świadczenia usług w zakresie rozprowadzania wody,
d) świadczenia usług w zakresie odprowadzania, oczyszczania i likwidacji ścieków,
e) świadczenia usług w zakresie opróżniania szamb - z wyłączeniem usług szaletów publicznych,
f) świadczenia usług w zakresie wywozu i zagospodarowywania śmieci i odpadów,
g) świadczenia usług oczyszczania dróg kołowych, ulic, placów i innych terenów, usuwanie śniegu i lodu,
otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia od dnia wykonania usług:
a) przewozu osób i ładunków kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami,
b) spedycyjnych i przeładunkowych,
c) w portach morskich i handlowych,
d) budowlanych lub budowlano-montażowych,
wystawienia faktury lub otrzymania całości lub części zapłaty - z tytułu sprzedaży gazet, magazynów, czasopism (PKWiU 22.12 i 22.13) oraz książek (PKWiU ex 22.11) - z wyłączeniem książek adresowych o zasięgu krajowym, regionalnym i lokal-nym, książek telefonicznych, teleksów i telefaksów (PKWiU 22.11.20-60.10), nut, map i ulotek - nie wcześniej jednak niż w dniu wydania i nie później niż 60 dnia od dnia wydania tych towarów; jeżeli jednak umowa sprzedaży przewiduje rozliczenie zwrotów wydawnictw, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury dokumentującej faktyczną sprzedaż, nie później niż po upływie 120 dni od pierwszego dnia przekazania do sprzedaży tych wydawnictw,
otrzymania zapłaty - w przypadku sprzedaży wysyłkowej dokonywanej za zaliczeniem pocztowym,
otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z dniem wystawienia faktury - z tytułu usług komunikacji miejskiej.
pojęcie i geneza danin publicznych oraz rodzaje
pojęcie podatku, opłaty, dopłaty oraz cła. Podobieństwa i różnice
obowiązek podatkowy a zobowiązanie podatkowe
Na prowadzących działalność gospodarczą ciąży wiele obowiązków wobec urzędów. Aby dobrze przedstawić naturę obowiązków ciążących na każdym podatniku, ze szczególnym uwzględnieniem obowiązków ciążących na prowadzących działalność gospodarczą, musimy zdefiniować kilka pojęć.
Posługują się nimi ustawy podatkowe regulujące stosunki pomiędzy nami (podatnikami) a organami skarbowymi, których zadaniem jest te obowiązki egzekwować. Poniżej kilka definicji zawartych w naczelnym akcie prawnym dotyczącym podatków, czyli w ordynacji podatkowej.
Obowiązek podatkowy
"Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.".
Zobowiązania podatkowe
"Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.".
Według ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe powstaje z dniemzaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania lub doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.
Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty.
Ale jeżeli, wskutek wszczętego postępowania podatkowego, organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zaległości podatkowej, albo stwierdza nadpłatę
Podatek
"Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.".
Podatnik
"§ 1. Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostkowa organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.
§ 2. Ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami inne podmioty niż wymienione w § 1".*
Płatnik
"Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.".
Inkasent
"Inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i płacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.".
W wykonywaniu działalności gospodarczej możesz być jednocześnie podatnikiem, płatnikiem i inkasentem. Z tytułu obowiązków przypisanych każdemu z nich ponosisz odpowiedzialność za właściwe wypełnianie swoich powinności, które nakładają na Ciebie ustawy podatkowe
podmioty występujące w postępowaniu podatkowym: podatnik, płatnik, inkasent,
Podatnik
"§ 1. Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostkowa organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.
§ 2. Ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami inne podmioty niż wymienione w § 1".*
Płatnik
"Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.".
Inkasent
"Inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i płacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.".
W wykonywaniu działalności gospodarczej możesz być jednocześnie podatnikiem, płatnikiem i inkasentem. Z tytułu obowiązków przypisanych każdemu z nich ponosisz odpowiedzialność za właściwe wypełnianie swoich powinności, które nakładają na Ciebie ustawy podatkowe.
odpowiedzialność za zobowiązanie podatkowe rodziny podatnika oraz osób trzecich, kiedy w jakim okresie
organy podatkowe stosownie do właściwości i pobieranych podatków
instancyjność postępowania podatkowego, skarga do sądu, jak składanaw jakich terminach, wedle jakich procedur
interpretacja przepisów prawa podatkowego, kto dokonuje jakiej interpretacji i w jaki sposób