Przyczyny wygaśnięcia umowy międzynarodowej

Umowa, która wygasła nie wiąże już stron, nie stanowi już dłużej źródła prawa i zobowiązań. Zgodnie z art. 70 konwencji wiedeńskiej, wygaśnięcie traktatu pociąga za sobą zwolnienie stron od obowiązku dalszego jej wykonywania. Wygaśnięcie umowy jest terminem dwuznacznym. Może odnosić się do umowy jako takiej i oznaczać wygaśnięcie umowy w ogóle (tzw. bezwzględne wygaśnięcie umowy) lub odnosić się tylko do sytuacji jednej strony i oznaczać wygaśnięcie tylko stosunku do danego państwa (jest to tzw. względne wygaśnięcie umowy).

Wypowiedzenie umowy jest to działanie poszczególnych stron, w wyniku którego umowa dla danego konkretnego państwa przestaje być obowiązująca.

Umowę należy uważać za obowiązującą dopóki zgodnie z

prawem międzynarodowym nie można uznać jej za wygasłą. Niedopuszczalne jest jednostronne decydowanie o mocy wiążącej umowy. Strona umowy może ją wypowiedzieć lub wycofać się z niej

-czyli na mocy jednostronnej decyzji zwolnić się z uczestnictwa w umowie- tylko wówczas, gdy ta sama umowa wyraźnie na to zezwala lub w ściśle określonych przypadkach przewidzianych w prawie międzynarodowym.

Zgodnie z postanowieniem ogólnym zawartym w art. 42 ust. 2 konwencji wiedeńskiej, wygaśnięcie traktatu, jego wypowiedzenie lub wycofanie się z traktatu może mieć miejsce tylko w wyniku zastosowania postanowień tego traktatu lub postanowień konwencji, która szczegółowo wylicza przyczyny uprawniające państwo do dochodzenia wygaśnięcia traktatu.

Zerwanie stosunków dyplomatycznych lub konsularnych nie stanowi podstawy wygaśnięcia traktatu lub zawieszenie jego działania.

Rodzaje przyczyn wygaśnięcia umowy

W świetle konwencji wiedeńskiej zaznaczył się podział na dwie zasadnicze grupy:

1. przyczyny wyraźnie przewidziane w traktacie,

2. przyczyny nie przewidziane w traktacie.

Konwencja wiedeńska pozastawia państwom całkowitą swobodę w ustalaniu przyczyn wygaśnięcia traktatów. Strony, układając tekst mogą dobrowolnie te sprawy uregulować. Wszelkie pozaumowne przyczyny wygaśnięcia mają natomiast w świetle konwencji wiedeńskiej charakter wyjątkowy. Są one ściśle określone i zgodnie z postanowieniami konwencji poza nie państwom wyjść nie wolno.

Przyczyny wygaśnięcia przewidziane w postanowieniach:

a) upływ czasu, na jaki umowę zawarto,

b) nastąpienie warunku rozwiązującego,

3. wypowiedzenie umowy zgodnie z jej postanowieniami.

Przyczyny wygaśnięcia nie przewidziane w postanowieniach:

d) zgodna wola wszystkich stron umowy,

e) całkowite wykonanie stron umowy,

6. zniknięcie podmiotu umowy,

7. znikniecie przedmiotu umowy,

8. zasadnicza zmiana okoliczności,

9. naruszenie umowy przez partnera,

10. trwała niemożność wykonywania umowy,

11. niezgodność z nowo powstałą normą ius cogens,

12. wypowiedzenie umowy nie przewidziane w jej postanowieniach.

13. wygaśnięcie w skutek zawarcia późniejszej umowy.

Ad. a)

Jest najczęstszym przypadkiem wygaśnięcia umowy. W większość zawieranych obecnie umów ustala się okres obowiązywania umowy.

Czas na jaki zawierana jest umowa bywa bardzo różny, choć zwykle nie krótszy niż rok.

Ad. b)

Państwa rzadko przewidują nastąpienie jakiegoś faktu jako warunku wygaśnięcia umowy. Bywa on zwykle przewidziany obok postanowienia dotyczącego czasu trwania umowy.

Ad. c)

Państwa przewidują w sposób wyraźny w jednej z klauzul końcowych możliwość jej wypowiedzenia. Postanowienia występują w umowach dwu lub wielostronnych. Nie występują one w umowach krótkoterminowych, umowach granicznych czy traktatach pokojowych. Klauzule dotyczące wypowiedzenia bywają różnie sformułowane. Zwykle przewidują one tryb, w jakim należy umowę wypowiedzieć oraz wyznaczają czas, jaki musi upłynąć aby wypowiedzenie nabrało skuteczności prawnej.

Ad. d)

Strony mogą to uczynić z każdym czasie i prawo międzynarodowe nie stawia w tym względzie żadnych ograniczeń. Nie wymaga by wola taka była wyrażona w jakiejś określonej formie. Ważne jest by była to wola wszystkich stron.

Ad. e)

Przedmiotem umowy może być spełnienie jednej lub kilku czynności wymiernych, dających się całkowicie wykonać. Umowy tego rodzaju ulegają całkowitemu wykonaniu w określonym czasie i dalsze ich trwanie nie ma uzasadnienia.

Ad. f)

Można rozumieć dwojako: w sensie fizycznym lub w sensie prawnym. W pierwszym przypadku umowa wygaśnie, w drugim prawa i obowiązki takiego podmiotu wygasną- pozostanie kwestia przejęcia praw i zobowiązań umowy przez państwo, które na danym terytorium objęło władzę.

Ad. g)

Trwałe zniknięcie przedmiotu umowy powoduje automatycznie jej wygaśniecie np. wyniszczenie gatunku flory, która była przedmiotem umowy.

Ad. i)

Naruszenie umowy przez partnera, a więc takie jego działanie, które jest sprzeczne z zasadą, daje drugiej stronie umowy podstawę do żądania, by uznać umowę za wygasłą.

Z godnie z art. 60 konwencji wiedeńskiej, tylko istotne naruszenie traktatu daje podstawę do takiego żądania. Pojęcie istotnego naruszenia traktatu konwencja sprecyzowała jako nie przewidziane w niej odrzucenie traktatu lub naruszenie takiego postanowienia, które jest istotne dla osiągnięcia i celu traktatu. W przypadku gdy naruszenie dotyczy wielostronnego traktatu, pozostałe strony, w drodze jednomyślnego porozumienia, uznać traktat w całości lub w części za wygasły lub zawiesić jego działanie bądź w stosunku do państwa naruszającego traktat, bądź między wszystkimi stronami. W przypadku umowy dwustronnej, naruszenie nie daje drugiej stronie takiego prawa.

Ad. j)

Z godnie z art. 61 konwencji, strona traktatu może powołać się na niemożność wykonywania traktatu jako na podstawę żądania, by uznać za wygasły lub wycofać się z niego. Niemożność musi być trwała, musi wynikać z trwałego zniknięcia lub zniszczenia przedmiotu, który jest niezbędny dla wykonania traktatu. Z godnie z konwencją nie może powołać się na nią strona, która sama przez swe nielegalne postępowanie, doprowadziła do powstania takiej sytuacji.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---