POTĘGA STRATEGICZNA DZIAŁAŃ NIEREGULARNYCH - wg R. Jakubczaka
Z badań wynika, że kalkulacyjny stosunek sił pomiędzy wojskami operacyjnymi prowadzącymi ofensywne działania regularne a siłami prowadzącymi działania nieregularne na rzecz obrony terytorium może przyjmować wartość w odniesieniu do:
rozważań teoretycznych (optymalne terenowo warunki) 32 : 1;
działań prowadzonych w terenie płaskim o średnim pokryciu roślinnością, bez wyraźnej przewagi wojsk operacyjnych w środkach walki 30 :1;
- w dżungli i wysokich górach 40 : 1;
w mieście okrążonym (bez pomocy z zewnątrz) przy zdecydowanej
przewadze atakującego w artylerii i lotnictwie atakującego 46:1-52:1;
w terenie o małym stopniu pokrycia roślinnością (np. pustynia) i dużej
przewadze technicznej wojsk operacyjnych przeciwnika 17 : 1;
średnio-„europejski” 20 : 1.
Przykłady historyczne wskazują na to, że obrońcy stosując działania nieregularne zmuszali atakującego (z reguły agresora) ich wojskami operacyjnymi do ogromnego wysiłku wyrażającego się w przewadze sił. Przewaga ta, w zależności od charakteru terenu i innych okoliczności towarzyszących wojnie, kształtował się następująco:
- w Algierii 31:1 - podczas walki między miejscową partyzantką, a armią francuską (przy absolutnej przewadze technicznej Francuzów; m.in. ze względu na wykorzystywanie śmigłowców). Wojnę tę Francuzi przegrali;
- w wojnie Burów przeciw Anglikom 30:1. Anglicy walkę tę przegrali;
- w Groźnym 20:l. Rosjanie nie pokonali w tej walce Czeczenów;
- druga wojna czeczeńska 52:1. Czeczenów wyparto z niektórych miast ale nie pokonano ich w terenie.
walki armii indyjskiej z Tygrysami Tamilskimi - 25:1. Rząd indyjski widząc fiasko operacji wojskowej wycofał 75 tysięczny kontyngent wojsk interwencyjnych z rejonu działań partyzantów.
Działania nieregularne prowadzone przez broniących się w Wietnamie przeciw USA
i Afganistanie przeciw ZSRR zakończyły się sukcesem militarnym i politycznym obrońców, pomimo tego, iż potęgi militarne użyły tam przeciw prowadzącym je tanim formacjom terytorialnym najnowszy sprzęt i najsprawniejsze formacje wojsk operacyjnych.
Obecnie stosujący działania nieregularne Irakijczycy oraz Afgańczycy - zadając obcym im wojskom koalicji międzynarodowej coraz dotkliwsze straty, a rządy interweniujących tam wojsk nie zastanawiają, jak osiągnąć tam stabilizację niezbędną do zapanowania nad sytuacją, lecz - jak z twarzą stamtąd wyjść, ponieważ prowadzone tam działania zbrojne wydają się nieskuteczne do osiągnięcia celów nie tylko wojskowych, ale przede wszystkim politycznych.
Wartość podana w pierwszej kolejności dotyczy wojsk operacyjnych atakującego (agresora), zaś liczbę „jeden" mają przyporządkowane siły terytorialne (miejscowe) prowadzące działania nieregularne.