52. Budowa i funkcje serca z uwzględnieniem naczyń wieńcowych oraz układu przewodzącego serca
Topografia serca
Śródpiersie, na przestrzeni od III do VI żebra
Podstawa serca zwrócona ku górze, wierzchołek w dół
Dolna powierzchnia przylega do przepony
Komora prawa styka się ze ścianą klatki piersiowej
Budowa ścian serca
Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana to warstwa środkowa nazywana śródsierdziem.
Warstwa wewnętrzna pokrywająca jamy serca to wsierdzie
Warstwa zewnętrzna to nasierdzie
Serce jest umiejscowione w worku osierdzia, w którym jest płyn surowiczy zmniejszający tarcie w czasie skurczów serca.
Ściany przedsionków - cienkie i wiotkie (ok.2-3mm)
Ściany komór serca znacznie grubsze, zwłaszcza lewej (ok. 15mm; prawej - ok. 5mm)
Budowa serca
4 jamy - 2 przedsionki i 2 komory
Przedsionki oddzielone od komór przegrodami przedsionkowo-komorowymi (lewą i prawą), w których są otwory, a w nich zastawki przedsionkowo-komorowe zabezpieczające przed cofaniem krwi podczas skurczu mięśnia sercowego.
- między prawym przedsionkiem a prawą komorą jest zastawka trójdzielna
- między lewym przedsionkiem a lewą komorą jest zastawka dwudzielna
Przedsionki przedzielone przegrodą międzyprzedsionkową, a komory przegrodą międzykomorową.
Na granicy komór i wychodzących z nich tętnic są zastawki półksiężycowate, zapobiegające cofaniu się krwi wtłoczonej do tętnic.
Naczynia wieńcowe - oplatają serce i wnikają w jego tkankę; dostarczają tlen i substancje odżywcze.
Układ przewodzący serca
Zdolność do samodzielnego wykonania skurczów bez udziału układu nerwowego nazywana jest automatyzmem serca.
Układ nerwowy ma wpływ na regulację tempa skurczów
Dwa węzły:
- zatokowo-przedsionkowy - w sąsiedztwie ujścia żyły głównej górnej do prawego przedsionka
- przedsionkowo-komorowy - w dolnej części przegrody międzyprzedsionkowej. Tu zaczyna się pęczek przedsionkowo-komorowy, który wkrótce rozdziela się na dwie odnogi - prawą i lewą, schodzące pod osierdziem do obu komór na wielką liczbę delikatnych włókienek zwanych włóknami Purkiniego.