Strona bierna das Pasiv, ✔ GRAMATYKA W OPISIE OD A DO Z


W tym samouczku przeanalizujemy "Stronę Bierną" - Das Passiv. Na początek warto sobie zrobić krótką powtórkę z języka polskiego i odpowiedzieć na pytanie czym jest strona bierna. W każdym języku istnieje tzw. strona czynna i strona bierna. Podstawowa konstrukcja zdania używana najczęściej w języku polskiej jest właśnie w stronie czynnej, oto przykład:

1) Tomek czyta książkę.
2) Mama myje Franka.

W zdaniach w stronie czynnej koncentrujemy się przedewszystkim na czynności wykonywanej przez podmiot to jest: Tomku, Mamie, oraz czytaniu i myciu. Natomiast w stronie biernej szyk zdania jest odwrócony, dotychczasowy podmiot (Tomek, Mama) przestają mieć dla nas znaczenie na pierwsze miejsce w zdaniu wędruje dotychczasowe dopełnienie stając sie aktualnym podmiotem. Interesuje nas: książka i Franek oraz czynności jakim te rzeczy są poddawane. Efektem tego w stronie biernej powyższe zdania przyjmuja następującą postać:

1) Książka jest czytana (przez Tomka).
2) Franek jest myty (przez mamę).

Fragmenty zdań w nawiasach są opcjonalne. Zauważ, że czasowniki przeszły następującą transformację: czyta -> jest czytana, myje -> jest myty. Otrzymaliśmy więc konstrukcje być + imiesłów bierny!

Należy przyznać, iż strona bierna w języku polskim nie jest stosowana w praktyce nazbyt często. W języku niemieckim podobnie zresztą jak w angielskim stronę bierną używamy znacznie częściej. Dobrze, przejdźmy więc do rzeczy i konkretów związanych z niemiecką stroną bierną.

Passiv składa się podobnie jak polska strona bierna, z dwóch części: czasownika ,, werden” (stać się)odmienionego w odpowiedniej formie oraz imiesłowu biernego Partizip II, występującego na końcu zdania. Poniżej bardziej przejżyście schemat konstrukcji zdania w stronie biernej:

Passiv = werden (stać się) + Partizip II

Oto kilka przykładów zastosowań:

Konstrukcja: Podmiot + werden + Partizip II

Aktiv: Ich lese das Buch. (Czytam książkę.)
Passiv: (Präsens): Das Buch wird von mir gelesen. (Książka jest przeze mnie czytana)
Aktiv: Max füttert den Hund. (Max karmi psa.)
Passiv: (Präsens): Der Hund wird von Max gefüttert. (Pies został przez Maxa nakarmiony)

Tabelka przedstawia odmianę czasownika pomocniczego w stronie biernej ,,werden“ (stać się)

 

werden (stawać się)

ich (ja)

werde

du (ty)

wirst

er/sie/es (on, ona,ono)

wird

wir (my)

werden

ihr (wy)

werdet

Sie (państwo, pani)

werden

Stronę bierną tworzą przede wszystkim czasowniki przechodnie, takie które posiadają dopełnienie w bierniku. Przy przekształcaniu zdania na stronę bierną dopełnienie staje się podmiotem, podlega działaniu, biernik zmienia się w mianownik. Podmiot oznaczający osobę staje się dopełnieniem z przyimkiem ,,von”- po ,,von” stawiamy celownik, lub jeśli oznacza rzecz, z przyimkiem ,,durch” - po ,,durch” stawiamy biernik.

Konstrukcja: Podmiot + werden + Partizip II

Aktiv: Meine Freundin probiert den neuen Hut an.
(Moja koleżanka przymierzała nowy kapelusz.)
Passiv: Der neue Hut wird von meiner Freundin anprobiert.
(Nowy kapelusz został przez moją koleżankę przymierzony.)

Uwaga! Jeżeli podmiot występujący w zdaniu nie jest nam znany i zostaje wyrażony zaimkiem ,,man” możemy taką konstrukcje również wyrazić stroną bierną. Przy zamianie nie używamy już ,,man” tylko stosujemy zaimek ,,es”.

Konstrukcja: Podmiot + werden + Partizip II

Aktiv: Man spricht viel über Polen. (Ludzie (ogólnie ktoś) dużo rozmawiają o Polsce.)
Passiv: Es wird viel über Polen gesprochen. (Dużo rozmawia się o Polsce)

0x01 graphic

Teraz gdy już znamy podstawy tworzenia strony biernej w języku niemieckim przejdźmy do konstrukcji Das Passiv w rożnuch niemieckich czasach. Tabelka przedstawia tworzenie strony biernej przez poszczególne czasy z czasownikiem ,,fragen” (pytać):

 

Czas teraźniejszy (Präsens)

Czas przeszły Imperfekt

Czas przeszły Perfekt

Czas zaprzeszły Plusquamperfekt

ich (ja)

werde von… gefragt

wurde von…  gefragt

bin von… gefragt worden

war von… gefragt worden

du (ty)

wirst von… gefragt

wurdest von…  gefragt

bist von… gefragt worden

warst von… gefragt worden

er/sie/es (on, ona,ono)

wird von… gefragt

wurde von…  gefragt

ist von… gefragt worden

war von… gefragt worden

wir (my)

werden von…  gefragt

wurden von… gefragt

sind von… gefragt worden

waren von… gefragt worden

ihr (wy)

werdet von… gefragt

wurdet von…  gefragt

seid von… gefragt worden

wart von…  gefragt worden

Sie (państwo, pani)

werden von… gefragt

wurden von… gefragt

sind von… gefragt worden

waren von… gefragt worden

Czas teraz przeanalizować powyższą tabelę i podać kilka konkretnych przykładów do poszczególnych przypadków.

Jak więc tworzymy stronę bierną przez poszczególne czasy?