Z Cywilizacja odrodzenia Jean Delumeau rozdział 5 :
Postęp techniczny
1.nie był jednorodny:
-wiek XIV nie dokonał wielu odkryć ale rozpowszechnił zastosowanie proch strzelniczego i zegary mechaniczne w miastach (Rouen 1379, Salisbury 1386, Wells 1392)
-rozkwit pomiędzy połową wieku XV (wynalazek druku) a rokiem 1530 ( Cellini sporządza pierwszy stempel do wybijania monet, wzorowany na prasie drukarskiej )
-okres kulminacyjny 1450-1470 (powstaje drukarstwo, sprężyna spiralna, pierwsze nowoczesne fortyfikacje i kołowrotek skrzydełkowy)
-druga połowa wieku XVI - pewien zastój, raczej doskonalenie wynalazków już istniejących
2. Z jednej strony kontynuacja średniowiecza a z drugiej nawiązanie do starożytności - zamiłowanie epoki do automatów i maszyn, jakie cechowało inżynierów greckich epoki hellenistycznej. DRUK był wynaleziony w Chinach które wcześniej znały także papier i ruchome czcionki. Został przejęty społeczeństwo europejskie , które pragnęło się kształcić i osiągnąć wyższy poziom rozwoju intelektualnego.
3. Technika ja ko integralny składnik kultury odrodzenia:
-nazywano ją najwyższą z sztuk, Francesco di Giorgio, Leonardo da Vinci, Albrecht Dürer nie odgraniczali sztuki od techniki
-technika jako sprawa państwowa - mecenat władców + konsolidacja państwa (wzmocnienie władzy na obszarach obszerniejszych niż w średniowieczu; państwa mogły lepiej organizować tereny im podległe i dysponowały większymi funduszami na inwestycje-zasilanie budżetów wojskowych, rozwój broni palnej i konieczność obrony przed nią)
-wielokrotne przedruki dzieł starożytnych: pisma Frontinusa, Witrywiusza i Vegetiusa;
-podręczniki gospodarstwa wiejskiego, traktaty wojskowe, literatura techniczna (hutnictwo, pierwsze dzieła o zakładaniu i eksploatacji złóż kruszców, górnictwo, obróbka metalu, sztuka odlewania i fabrykowania dział armatnich, przemysł destylacyjny)
-w II połowie wieku XVI i z początkiem XVII zainteresowanie maszynami staje się rodzajem zabawy - powstają traktaty posiadające spis wynalazków, maszyn oraz czysto teoretycznych pomysłów - zainteresowanie maszyną jako czynnikiem postępu
4. Leonardo da Vinci:
-projekty: statki kołowe, aeroplan, automobil, spadochron, łódź podwodna, mechaniczna przędzarka, kostium do nurkowania(już od starożytności), maszyna do latania
-uczeń Verrocchia, obracał się wśród elit intelektualnych Mediolanu, wykształcenie nie uniwersyteckie ale praktyczne
-większość przypisywanych mu wynalazków znane były już przed nim: działa wielolufowe, niektóre maszyny oblężnicze, maszyny budowlane (żurawie, podnośniki), śluz o ruchomych wrotach
-NA ZLECENIE SFORZÓW OSUSZAŁ OKOLICE VIGEVANO
-pracował nad maszynami do kopania kanałów oraz regulacją rzek, interesował się przemysłem textylnym i pragnął unowocześnić, pisał o HYDRAULICE
-JEGO METODA: obserwacja, jej odtworzenie w eksperymencie z zachowaniem tylko elementów zasadniczych i uogólnianie.
5. 2 wielkie szkoły inżynierskie renesansu(określenie inżynier użyto po raz pierwszy na początku XVII wieku na określenie technika wojskowego):
a) NIEMIECKA(od końca XIV do początku XVI):
-najważniejsi: Kyeser, „anonim wojny husyckiej” i Dürer - specjaliści w zakresie broni zaczepnej i odpornej (Leo. Również się tym zajmował)
-Kyeser: machiny wojenne, oblężnicze, noria (podnośnik kubełkowy), śruba archimedesa, młyny wodne i wiatraki, zastosowanie mechanizmu korbowego do młynka ręcznego
- Dürer- trawienie metali kwasami (być może pierwsza akwatinta), urbanistyka, inżynieria wojskowa, powierzono mu budowę murów Norymbergi
-„anonim wojny husyckiej”: podnośniki, machiny oblężnicze, po raz pierwszy maszyny do drążenia drewna i ziemi, do szlifowania kamieni
b) WŁOSKA(XV, XVI wiek):
-najwybitniejszy Leonardo
-najważ. Ośrodki Florencja i Rzym oraz Rimini (ród Malatestów), Mediolan (ród Sforzów),
Urbino (ród Montefeltro)
-Brunelleschi (pierwsza poł. XVI w.): kopuła katedry Santa Maria del Fiore, machiny na uroczystości publiczne, instrument optyczny dający złudzenie wypukłości przedmiotu
-PIERWSZA GENERACJA (PIERWSZE 60 LAT XV w.): Ghiberti, Paolo Uccello, Piero Della Francesco, Alberti(w Rimini), lekarz Fontana, sienneńczyk Taccola
-DRUGAGENERACJA (XVI w.): rodzina Sangallo, Sanmicheli, Michał Anioł, Francesco di Georgio Martini(jego wynalazki: wiatrak typu holenderskiego, turbina wodna, zagadnienia pomp ssących, wozów samobieżnych, przenoszenie ruchu przez zębatki)
6. W wieku XV rozpowszechniły się patenty a od XVI istniały już patenty cesarskie obowiązujące na całym jego terytorium.
Osiągnięcia:
-przekopanie kanału Łaba-Trave (łączył Bałtyk i morze północne)
-przesunięcie wieży Kościoła
-ośmioboczna kopuła Brunelleschiego
-budowy tam
-przekopywanie tunelów