Swinie
ZWIEKSZENIE JAKOSCI kształtowanie jakosci produktów pochodzenia zw na drodze genet biotech zywieniowej srodowiskowej w celu uzyskania zywnosci odp dla zdrowia człowieka przy zastosow technologi przyjaznych srod a także wykorzyst zw do celów biomedycznych
GRUPA ZW parzystnokopytne- nieparzystnokop- swinokształtne a)pekari b)swiniowate-swinie wł c)hipopotany wczesne rasy dzik europ dzik srodziemnomorski dzik azjatycki przchodzenie pokroju dzik głowa 70-tułw30 50-50 obecnie 30głowa-70tułw udomowione 11-7tlt
WSKAZNIKI INTENS PROD SWIN wskaznik rotacji pogłowia udział loch w pogłowiu 9.55 obsada trzody chlew na 100ha ur ilosc zywca wieprzowego w przliczeniu na 1szt masa uboj 109.3kg
OD ROKU 1995-2001 r wyst duze tendencje spadkowe spoz miesa wiep jest wzrostowe 40kg co odzwierciedla się na spozyciu miesa woł zas do spozycia miesa drobu sa tendencje rosnace 21kg ok. 75% prod wieprz w pol zbyt anglia niemcy grecja eksport nie w europ polska obsada w szt /100ha 93 udział prod w tys ton w UE 1995-11.18 2002 licz gosp 797 licz stad 967 sr licz 1 stado 33.2 w 1gosp 40.2 im mniej stad i gosp zwieksza się licz locz w 1 stadzie i w 1 gosp na przełomie kilku lat Sa to zw pamietliwe stadnymi sa niezbedne w org prod
CZYNIKI UZYTK ROZROD czest wyproszen czas odpoczynku lochy dł ok. karmienia plennosc intensywnosc popul skutecznosc krycia zdolnosc zapł proszenia zamieranie zarodków płodow zywienie mlecznosc lochy straty w cz odchowu war zoologiczne profilaktyka szczepienie prep zelazowymi w 3-5 dni
INTENSYW PROD SWIN 1 cechy uz rozrodczej czyniki srod 89-92 genet 8-12 selekcja krzyz 2cechy uz tucznej i rzeznej czyn genet 50-70 selek krzyz czyn srod 30-50
CIAZA trwa 114 dni 3m-ce 3 tyg 3 dni do 21 dnia zycia prosie karmione tylko mlekiem mat 212 dzien zycia to pierwszy możliwy ermin odsadzenia czas karmienia najmniej 3 tyg opt 3-5tyg przeciętnie 28 dni czas odpoczynku lochy odsadz do zapł czas ten wynosi ok. 10-15dni cykl płciowy trwa 21 dni
Wykorzystanie paszy na przyrost 1kg masy ciała nie powinno przekraczac 3kg punkt miesnosci masy ciała powyzej której przyrosty masy ciała wynikaja z odkł tł a nie miesniowej
ORGANIZACJA PROD SWIN 1 ze wg na skale prod chów przydomowy gosp wielkotow przemysł 2 ze wg na org rozrodu prod syst tow sezonow prod w cyklu otwartym zamkniet 3 ze wg na rodz prod mat hodowla zarodowa chów masowy hodowla zarod zw jest z wycena wart hodowlanej dokument
UDZIAŁ LOCH W PROD ZARODOWEJ pol biała zwisłoucha 54.6% 58.5zaw miesa w tuszy wielk biała pol 33.7 58 hodowla zachow złotnicka biała złotnicka pstra pulwska 1.4 rasy ojcowskie belgijska zwisłoucha 0.163.5 durac 3.5 60.3 petrain 3 65.6 hamshire 1.1 60.5 L-990 2.6 56.7 duroc dobra jakosc miesa spr się w tuczu korzystne cechy tej rasy
KIERUNKI SELEKCJI 1 linie mateczne wielk miotu przyrost dzienny wykorzyst paszy oraz miesnosc odp na stres 2 linie ojcowskie przyrost dzienny wykorzyst paszy miesnosc zaw miesa w tuszy jakosc miesa
STRUKT ORG JED HODOWLANO PROD stada elitarne doskonalenie mat hodowlanego i prod mat rementowego dla stad namnozajacych stada namnozajace prod mat hodowli na sprzedaz stada prod prosieta i ewentualnie tuczniki prod prosiat do tuczu ewent tez tuczników odchowanie prosiat do m c 7-25-30kg tuczarne prod tuczników(piramita 1 2 3 4 5 )
DYNAMIKA WZROSTU SWIN 1 w ok. płodnym od 90-110dni ciazy dwukrotny przyrost masy płodu w stos do pierwszych 90dni zycia płodowego 2 w poszczególnych stadiach rozw stos % wielk dziennego przyrostu do mc do masy ok. prosiecy 1.1-1.3kg 5% 75g w ok. warchlaka do 35kg 23% 0.1kg w ok. tuczu do 60kg 1% 0,6kg w ok. tuczu do 100kg 0.8% 0.8kg w ok. tuczu 130-150kg 0.5-0.6% 0.7-0.9kg
WYKORZYST CZYN POKARM CZYNIKI GENET wys tempo wzrostu i wykorzyst paszy na 1 kg przyr duze mozliwosci odk białka w ciele swin wł anatomiczne przwodu pok wł fizjolog trawienia czyniki srod warunki utrz
Odłozenie 1kg białka -67MJ EM ale uzyskany przyrost mc wyniesie ok. 4.6kg koszty na 1 kg 67:4.6=14.6MJodłozenie 1kg tłuszczu-57MJ EM przyrost mc nie ulega zwielokrotnieniu koszt na 1kg 57:1=57MJ masa ubojowa 112kg 2-3% dla młodych zw zaw włukna wzrost zaw włókna o 1% to spadek atraw o 1.6% lizyna-b mała za2w w paszy pros 1.3 warch 1.02 pros 6.2 warch 5.7 Na niedobór białk i aminokw sa młode swin b wrazliwe relatywne zmniejszenie zaw białka o 10% obniza przyrosty dzienne i miesn 10-3% zmniejsza lizyny w białku o 10%(0.9-0.81) obniza o 6 i 2% Nadmiar aminokw obniza wykorzyst białka gorszy apetyt nie ma wpływu na miesnosc aminokw egzogenne lizyna 100 metionina i cystyna 60 treonina 62 tryptofen 18 min temp mc1kg temp35 10-25 30-18 70-15 110-12 locha prosna 18 locha w lakt 12
POTOMNA HETEROZJA lepsza zyw tempo wzrostu wykorzyst paszy mateczna wiecej pros lepsza mlecz krótszy czas odchowu ojcowska wys libido lepsze nas bud ciała krzyz 4 razy przyjmuje się ze efekt heterozji potomka zwieksza liczbe prosiat odchowanych w miocie o 5% w porównaniu do zw czystoras efekt matki 6 ojca 3 efekt opozycyjny A 10 pros urodz w miocie 48% miesa w tuszy B 8 pros urodz w miocie 60% miesa w tuszy BxA 8x54%=432kg AxB 10x54%=540kg
CZYNIKI WPŁYWAJACE NA TEMPO DOJRZ genotyp ruja u samic X wyst wczesnie a jej objawy sa b wyrazne niż u czystoras zywienie standardowe zyw w ok. wzrostu ma ograniczony wpływ na tempo dojrz płc flushing zwieksza dojrz 1 krycie 8m 125-135kg grub. Sł 1.16-1.2mm
FLESCHING koncentracja horm zwieksza stopien owulacji o 2 kom jaj i wielk miotu o jedno urodz prosie daje rezultat tam gdzie były duze straty wł przebieg dojrz po insyminacji powrót do normalnego zywienia progreson utrzymanie ciazy rozw płodu
RUJA wargi srom obrzmiewaja i czerw sluz niepokuj podnoszenie uszu pochrzakiwanie postekiwanie odruch tolerancji 2-3 krotne krycie owulacja wyst miedzy 36-44godz od pojawienia się 1 objawów rui przy czym 68-95% pech jajnikowych owuluje w krotkim cz
POSTEPOWANIE Z LOSZKAMI nie wprowadzamy od razu do stada kilka dni kwarantanny fleszing kojce grup kontakt z knurem w 1 rui nie kryjemy locz za młode musi minac 210 dni 123-135 musi być knur odp wiek loszki po kryciu utrzymanie loch 42 dni w sektorze krycia
MINIMALIZACJA OK. NIEPROD ok. prod maciory to ciaza i lakt od selekcji przybycie na farme do pierwszego zapłod od odsadzenia pros do ponownego zapł w cyklu od ostatniego odsadz pros do wybrakowania lub smierci każdy ok. który konczy się przedwczesnym wybrakowaniem lub smiercia maciory
RASY WSPÓŁ SWIN pochodza od dzikich swin sus scrofa ferus sus vittatus sus mediterraneus w pol 18mln szt kir uz miesny proporcje dzik tł mies mies słoninowy smalcowy na tucz typ miesny szyb rosna wolno odkł tł DZIK samica samura samiec odyniec ruja raz w roku łacza się w ok. rozrodu samice razem wychow małe odyniec duze kły dolne szable górne fajki aktywne w nocy RASY WSPÓŁ wydłuz przewud pok aktywne w dzien WIEPRZOWINA 50% surowca rzeznego 1/3 nie jada wieprz
PŁODNOSC ilosc pros urodz w 1 miocie sr 10 pros krzyz po stronie mat płodne biała pol 12-13 diuro 7-8 zalezy od rasy warunków srod zyw lochy przed zapłodnieniem rzecz -urodz potencjalna ilosc jajeczek system fleszink przed zapłod 2 tyg sprzyja wiekszej owulacji czynik energrtyczny po zapł przestajemy bo płody się nie rozw 90% rozw to srod cykl rujowy przed ruja wł 36godz po ruj zapłodnienie nastepuje w jajowodzie czas trwania kom kilka godz plemnik kilkanascie stos podwujne krycie rano i wieczorem i na drugi dzien w ok. VII-VIII zabuzenia nizsza skut zapł czas i termin wytw 26kom jaj wazna jakosc spermy czasami 3 pros złe pokrycie w fermach prod nadzorowanie rui porody łatwe odp pobierana z siara trzeba jak najszybciej przystawic do sutka dogrzewanie legowiska ok. kryt zapas Fe 5mg dziennie z mlek matki 1mg zapotrzeb 7mg na dzien anemia osłabienie przyrostu nie można potem tego odrobic do 90 dni prosie podwaja swoja mase
PLENNOSC jest to liczba pros w ciagu 1 r fizjologiczna liczba pros urodz w ciagu 1 roku gosp liczba pros odchowanych przez loche w ciegu 1 r do 21 dni zycia do 21 dni pros uodparnia się 4 tydz dokarmianie pros 1-3 tydz wypadkowa mlecznosc lochy org wracas do normy zalezy od płodnosci i czest wyproszen licz miotów uzyska w ciagu 1 roku 1-2 razy sr powyzej 2 chów masowy 1.6 bg niska pros za długo trzymane przy matce w pol niska zalezy od trwania cyklu produk czas jest stały 114 ciaza 35 karmienie 15 dni odpoczynku 3-5 dni po odsadzeniu pros natepna ruja 164dni cały cykl 365:164=2.22 czest wyproszen 114i 35 cykl prod 15 cykl nie prod problemy intensywnosc rozrodu zywienie tł mieso smaczniejsze chude łykowate
WCZESNOSC DOJRZ dojrz płciowa 4-6m nie mogą być uzytk zbyt duze ovciazenie fiz dla org przeznaczamy gdy DOJRZ HODOWL taki wiek i mc gdy uz rozpłodow nie jest obciazeniem swinie osiagaja 6-8m krycie młodych loch 8m 120-130kg i gr tł
DOJRZ SOMATYCZNA zakoncz ok. wzrostu i rozw swin osiagaja w wieku 1-2 lat lochy i knury po 5 miocie słaba mlecznosc i mało pros
TUCZ szybkie tempo wzrostu dobre wykorzyst paszy ubuj tucz do 100kg 5.5m tempo wzrostu 660g dziennie 800czsami wzglednie prosie 5% półtucz bezwzgledne prosiak 7.5 ółtucz 1.5 pros urodz 1200g ponizej nie ma szans swa mc podwaja w ciagu 1tyg aby mogło realizowac szybki wzrost musi mieć odp zaw białka 21% w paszy tucznik 17% skł aminokw lizyna najwiekszy niedobór swinie maja 1kom zoładek wiekszosc białka w paszy to zw 1 kg przyrostu mc 3kg paszy pełnowart cechy wszystkorzernosc serowatka dobra adaptacja do howu w stadzie mała pracochłonnosc nawozowosc obornika wys wart wys wydajnosc rzezna
WYDAJNOSC RZEZNA jest to stos m tuszy do masy zw przed ubojem u swin 78-80 bydło owce 40%
TUSZA ubuj swin oszołmienie elek lub gazowe co2 pozbawienie swiadomosci potem nakuwanie nozem rurka i odesanie krwi 500 krotny wybuch chormonów po wykrwawieniu oparzanie wycinanie narzadów brzusznych usuwanie wł i racic bad weteranyjne to co zostanie to tusza 100kg swinia 70-80% tusza potem oceniamy miesnosc 51%
SZACOWANIE MIESNOSCI z tuszy odliczamy tł optym masa tuszy 85kg
WSKAZNIKI INTENSYWW SWIN wskazniki rotacji pogłowia ilosc tuczników w 1roku : sr stan pogłowia *100 zalezy od liczby uboju i pogłowia wskaz rota pogłowia ok. jest mianem syntet wskaz prod swin wszystkie czyniki determinujace prod udział loch w pogłowiu liczba loch : sr stan pogłowia *100 jest to wskaz odzwierciadlajacy intens rozrodu osada swin na 100ha gruntów lub uz ziel
WIELKOTOWAROWA prow przy wł srpd prod przemysł srod prod z zakupu
NOWA FERMA pow obsada siła robocza ilosc paszy
STADO SWIN sa to wszystkie swinie stanowiace obsade 1 lub wiecej budynków w danym gosp wiek mc utrzymanie
STRUKTURA STADA wzajemny stos liczbowy poszczegól gr prod swin w danym stadzie ma wpływ na prop pow uz kojców porodowych zapłodnienie tucz reprodukcja
HARMONOGRAM PROD rozplonowanie strukt stada i zapotrzebowania na pasze i pow uz chlewni na poszcz m roku
GR PROD jest to cz stada w skł ktorej wchodza zw utrzymywane w ok. celu wym odpow podobnej pieleg zywienia pomieszczen
W STADZIE S.A. GRUPY podstawowe zaliczamy knury stadne uz do krycia macior lub insyminacji lochy w zal od faz fizjolog w jakiej sa lochy 1luzne od odsadzenia prosiat do krycia 2 niskoprosne 1.2.3 m ciazy 3 wys prosne 4m ciazy 4 karmiace młodzieaz prosieta od odsadzenia do 3m zycia 1warchlaki 3m zycia 2 tuczniki 4m do masy ubojowej 3 loszki remontowe od 4-8m dojrz hodowlana do krycia 4 knurki remontowe braki zw stado podst wyłaczone z chodowli rozpłodowej przeznaczone na tucz
PRODUKCJA SWIN tasmowy sezonowy cykl zamkniety otwarty w zaleznosci od przyjetego syst prod strukt stada może być stała lub ulega zmianom
TASMOWY pokrycia i wyproszenia rozłozone równomiernie na cały rok stukt stada stała i w kazdym mieciacu kryjemy 1/6 stada podst loch zalety wyrównany stan pogłowia wrównomierne zapotrz na pasze i siłe rob równomierna podaz zywca na rynek i dopływ got w gosp mniejsza licz pomieszczen bo efektywne wykorzyst wady pomieszcz musza b.d. jakosci korzystne warunki mikrobiol ze wzgl na ciag odchowu pros utrudniona dezynfekcja i naprawy gorsze warunki selekcji
SEZONOWY pokrycia i wyproszenia w 2 sezonach w roku na wiosne i jes zalety uzyskanie duzej ilosci mat wyrównanego pod względem wieku mc ułatwia selekcje łatwiejszy odchów pros wiosna i jes mozliwosc gruntownej dezynfekcji i remontu wady wiecej pomieszczen potem stoja puste powst szczyty w zapotrz na pasze i siłe robocza nierownomierna podaz na rynek i gotówke
CYKL ZAMKNIETY polega natym ze cały cykl od pros do tucznika jest w 1 gosp
CYKL OTWARTY polega na oddzieleniu reprodukcji od tuczu i scisłej specjaliz gosp z których jedne zajmuja się reprodukcja a drugie tuczem zaleca się prod w cyklu zamknietym systemem tasmowym z p widzenia weterynarii i ekonomi