Wykład 10

26.06.2011

Temat: Dialektyka cywilizacji; ścieranie się przeciwieństw, zderzenia, falowania, następstwa cywilizacji, zderzenia cywilizacyjne - c. d.

Mariano Grondona - „Kulturowe uwarunkowania rozwoju gospodarczego” - zderza kulturę z możliwościami rozwoju gospodarczego. Wyróżnia 20 wartości fundamentalnych ale jego koncepcji w 2 modele:

1. model kultury progresywnej - związany ze społeczeństwem nowoczesnym; wpływa w pozytywne sposób na rozwój gospodarczy;

2. model kultury zachowawczej - związany ze społeczeństwem tradycyjnym; nie sprzyja rozwojowi gospodarczemu.

Funkcjonowanie wartości w danej społeczności jest różne:

Wartość	Model 1	Model 2
	progresywny	zachowawczy
religia	protestantyzm (zachód) - bogaci cieszą się swoim sukcesem, dążą do pomnażania dóbr, a biedni odczuwają wewnętrzny przymus do bogacenia się	katolicyzm (południowa Europa) - wyżej stawia biednych niż bogatych (bo bogaci się wstydzą, że są bogaci); utrudnia rozwój gospodarczy
jednostka ludzka	jednostka postrzegana poprzez jej innowacyjność, zdolności	jednostka postrzegana poprzez system nadzoru i kontroli, brak zaufania	Polska ma jeden z najniższych wskaźników innowacyjności
imperatyw moralny	powszechna zgodność praw i norm, które nie są nadmiernie wymagające i możliwe do wyegzekwowania	charakteryzowana poprzez 2 całkowiecie nieprzystające do siebie uniwersa: 1. bardzo wysokie standardy (moralne, prawne) 2. standard codziennej rzeczywistości pełen hipokryzji i obłudy (prawo prawem, a życie życiem; prawo jest po to, żeby je obchodzić)
bogactwo	bogactwo składa się z tego, co jeszcze nie istnieje, z rozpoczętych procesów innowacyjnych, z wiedzy i jej wykorzystania w praktyce	bogactwo składa się z tego, co istnieje, z ziemi i jej plonów
konkurencja	naturalny i konieczny warunek rozwoju	forma agresji; konieczna jej eliminacja w imię wspópracy, solidarności, lojalności; nie konkurujemy tylko współpracujemy - konkurowanie dopuszczalne jest wyłącznie w sporcie
sprawiedliwość	pamięta się o przyszłych pokoleniach, ogranicza się konsumpcję, oszczędza.	sprawiedliwość dystrybutywna - dotyczy tylko żyjących (tu i teraz); prowadzi do konsumpcji bez ograniczeń, tendencja do braku oszczędności
praca	silny etos pracy	praca nie cieszy się szacunkiem; wysoko w prestiżu ustawieni są przywódcy religijni, wojskowi, artyści, celebryci, politycy
herezja	herezja jest koniecznym elementem pluralizmu i dyskusji; nieskrępowany umysł; wątpliwości	tłumione są wszelkie przejawy innowacyjności (ortodoksyjne - określone); jedna wizja, jedna prawda, konserwuje pewien ład
edukacja	edukacja ma prowadzić do wiedzy	dominuje funkcja przekaźnika dogmatu - edukacja sprowadza się do prania mózgu
użyteczność	unikamy niesprawdzonych teorii, użyteczność jest podstawą funkcjonowania; praktyczność	dominuje uleganie natchnionym wizjom; mówimy o wielkich perspektywach.
cnoty mniejsze	cenią pomniejsze cnoty (porządek, uprzejmość na co dzień, punktualność, ład, solidne wykonanie pracy)	preferowane cnoty wysokie - im bardziej abstrakcyjne, tym lepiej (honor, odwaga); przywołują etosy z historii
czas	skoncentrowanie na najbliższej przyszłości, w ramach której można planować	kult przeszłości, przyszłość rozumiana jako wieczność
racjonalność	liczy się wykonanie pewnego etapu; wysiłek każdego dnia - racjonalność na co dzień.	rozumiana jako od święta; dominuje zasada monumentalizmu (projekty z wielkim rozmachem)

Jacques Attali (10 lat do totalnego bankructwa) - dotyczy roli zadłużenia publicznego a zmian cywilizacyjnych.

Zadłużenie publiczne stanowi przesłankę zmian cywilizacyjnych.

Attali analizuje upadłości państw w przeszłości i wyraża przekonanie, że jeżeli zachód i cywilizacja zachodu nie upadnie, konsekwencją będzie nadmierny dług publiczny.

Dług wewnętrzny	Dług zewnętrzny
Zaciąga dane państwo wobec swoich instytucji, obywateli; państwo emituje obligacje, a obywatele mają prawo je kupić	Instytucje finansowe innego kraju wykupują zadłużenie danego państwa. Jest groźniejszy niż dług wewnętrzny.

Przykładem finansowego bankructwa jest Grecja, która pożyczone pieniądze przeznaczyła nie na rozwój, tylko na konsumpcję.

Rola czynników kulturowych w kryzysie finansowym: wykłady

Prof. nadzw. dr hab. Wiesław Rehan

Semestr 2

- 2 -

---