Świnie część 2

Sposoby odsadzania prosiąt:

1. Przesadzanie krzyżowe - polega na wyrównaniu miotów.

• Prosięta z różnych miotów, urodzone w tym samym dniu, przemieszcza się do grup podobnych pod względem masy ciała.

• Prosięta najmniejsze dosadza się do najlepszych matek.

• Metoda taka może być wykorzystywana tylko w dużych chlewniach

2. Odsadzanie okresowe (w przypadku niewyrównanego miotu i braku możliwości przemieszczania prosiąt między miotami).

• Wyrównanie możliwości osesków o małej masie dokonuje się poprzez okresowe, na maksymalnie 2 godziny, odsadzanie prosiąt najsilniejszych.

• Prosięta słabsze mogą pobrać większą ilość pokarmu.

• Postępowanie takie dwukrotne w ciągu doby, przez 3 - 4 dni, w znaczny sposób poprawia kondycję miotu.

3. Odsadzanie etapowe - dotyczy prosiąt z miotu, które są wyraźnie cięższe i osiągnęły m. c. 6.5 - 7.0 kg

• Odsadza się je od matki 2 -4 dni wcześniej, przez co słabsza część miotu ma szanse nadrobienia strat.

4. Lochy - mamki

• Utrzymywanie na porodówce lochy, która w przypadkach awaryjnych będzie mogła przyjąć słabe prosięta.

• Przy maciorze powinny zawsze przebywać najsłabsze na porodówce prosięta, które po odkarmieniu wypierane są przez kolejną grupę słabszych prosiąt

Poodsadzeniowy, wielonarządowy zespół wyniszczający

• Choroba pojawia się kilka dni po odsadzeniu prosiąt.

• Dotyka zwierzęta odsadzane w bardzo dobrej kondycji, bez jakichkolwiek objawów ze strony układu oddechowego, pokarmowego lub innych chorób systemowych.

• Okres krytyczny przypada na 7-8 dzień po odsadzeniu, kiedy zauważa się brak apetytu, apatię i utratę kondycji.

• Choroba ma przebieg chroniczny, objawy chorobowe utrzymują się przez

2-3 tygodnie, potem część prosiąt ginie lub musi być poddana eutanazji.

Czynniki etiologiczne:

Świńskie Cirkowirusy:

• Typ 1- rzadko identyfikowany

• Typ 2 odpowiedzialny za PMWS

Izolowane samodzielnie lub z innymi wirusami i bakteriami takimi jak:

• parwowirus świń (PPV)

• wirus zespołu rozrodczo - oddechowego świń (PRRSV),

• wirus influenzy świń (SIV),

• rotawirus świń

• Salmonella, Haemophilus parasuis, Streptococcus suis

• patogenne szczepy E. coli, Clostridium perfringens, Brachyspira hyodysenteriae

Objawy kliniczne:

• Stopniowe chudnięcie, blada skóra, żółtaczka, szorstka sierść.

• Temperatura rektalna ≥ 41°C.

• Nagłe upadki. Śmiertelność od 10 do 25%.

• W 30% przypadków objawy biegunkowe.

• Trudności w oddychaniu w następstwie rozwoju śródmiąższowego zapalenia płuc.

• Brak koordynacji ruchów.

• Przypadki kliniczne mogą pojawiać się w stadzie przez wiele miesięcy.

• Szczyt zachorowalności pomiędzy 6 a 12 miesiącem, później liczba zachorowań ulega obniżeniu.

• Brak odpowiedzi na antybiotykoterapię.

Czynniki predysponujące:

• Zainfekowany cirkowirusami kał.

• Transmisja cirkowirusów na odzieży, sprzęcie, środkach transportu itp.

• Prawdopodobnie przenosicielami mogą być ptaki i gryzonie.

• Cirkowirus może być obecny również w nasieniu knurów nosicieli.

• Mieszanie zwierząt oraz czynniki stresowe.

• Wysokie zagęszczenie hodowli

Diagnostyka:

• Ponieważ większość osobników posiada przeciwciała anty-PCV, badanie serologiczne nie jest użyteczne.

• Objawy kliniczne nie są charakterystyczne, (choć obraz może być bardzo sugestywny) i do postawienia diagnozy jest konieczne badania anatomopatologiczne.

• Diagnoza opiera się na obecności PCV typu 2 w tkankach oraz zmianach histologicznych w płucach, migdałkach, śledzionie, wątrobie i tkance nerek.

• Immunohistochemia służy do wykazania PCV w tkankach.

Zmiany sekcyjne:

• Tusza jest wychudzona.

• Często obserwowana jest żółtaczka.

• Nerki mogą być obrzęknięte z białymi plamkami widocznymi z powierzchni.

• Płuca mogą być gumowate i nakrapiane, z obrzękiem.

• Węzły chłonne pachwinowe są powiększone, często o rozmiarze dużych winogron.

Leczenie:

• Leki antybakteryjne są zwykle nieskuteczne, chyba że podawano je zapobiegawczo, przez długi czas i z wyprzedzeniem.

• Ostatnie doniesienia z Anglii sugerują, że pozytywny efekt terapeutyczny może być osiągnięty poprzez zastosowanie stabilizowanej amoksycyliny w paszy.

• Nie ma skutecznej szczepionki, ale w przypadku izolacji bakterii z rodzaju Pasteurella istnieje możliwość wykorzystania szczepionek aerozolowych.

• W przypadku wtórnych zakażeń jelitowych można zastosować tiamulinę w formie iniekcji lub doustnie wraz z paszą.

• Niektóre świnie dobrze reagują na kortykosterydy (2mg/kg) - poprawa tempa wzrostu, obniżenie śmiertelności.

Postępowanie:

• Dotknięte chorobą prosięta (chudnięcie, brak apetytu) umieszcza się w kojcach sanitarnych i poddaje odpowiedniej opiece.

• Poza zapewnieniem optymalnej temperatury w pomieszczeniu, chorym świniom podaje się preparaty elektrolitowe, mlekozastępcze oraz wprowadza żywienie na mokro.

• Te zabiegi mają na celu wzmożenie apetytu u chorych świń. Niestety, liczne obserwacje terenowe wskazują, że tylko niewielki odsetek prosiąt reaguje pozytywnie na te działania.

Zwalczanie i prewencja:

• Stosowanie zasady chlewnia pełna - chlewnia pusta.

• Nie przenoszenie świń z jednej partii do drugiej.

• Dezynfekcja pomieszczeń - Virkon S skutecznie dezaktywuje PCV. Cirkowirus jest bardzo trwały w środowisku.

• Prawidłowa wentylacja i temperatura.

• Unikanie nadmiernego zagęszczenia hodowli i ograniczenie mieszania świń o zróżnicowanym statusie immunologicznym.

• Wczesna diagnostyka i eliminacja świń chorych.

• Leczenie i kontrola innych chorób występujących w stadzie.

• Wykazano, że młode świnie, które zostaną usunięte z fermy i hodowane gdzie indziej, rosną znacznie lepiej niż pozostające w stadzie.

• Przechowywanie świń z różnych grup wiekowych w oddzielneych budynkach.

• Używanie stałych przegród pomiędzy zagrodami.

• Szczepienia przeciwko cirkowirusom, parwowirusom (PPV) i PRRS.

• Zakup zwierząt hodowlanych ze stad wolnych od choroby.

• Należy używać tylko nasienia z hodowli o znanym statusie immunologicznym.

• Kontrola bezpieczeństwa biologicznego stada, w tym procedur izolacji przychodzących zwierząt, procedur wjazdowych dla osób i higieny ogólnej.

• Zwrócenie szczególnej uwagi na możliwość zakażenia zwierząt przez fekalia oraz możliwość transmisji cirkowirusów przez środki transportu.

Zalecenia ogólnoprofilaktyczne dla prosiąt odsadzonych:

• Odsadzenie między 35/42 dniu po porodzie (przed ukończeniem 8 tygodnia życia).

• Odsadzenie wczesne 21-22 dzień życia noworodka (redukcja stresu, minimalizacja walk hierarchicznych).

• Przez 15 dni po odsadzeniu karmienie prosiąt 4 - 5 razy na dobę, w możliwie równych odstępach czasu.

• Zakwaszanie wody do picia (0,5% kw. mlekowy).

• W pierwszym dniu po odsadzeniu stosowanie preparatów działających bodźcowo (surowice odpornościowe).

• W przypadku pojawienia się kolibakteriozy okresu odsadzeniowego należy przez 14 dni podawać prosiętom profilaktycznie, z paszą ,preparaty przeciwbakteryjne.

• Mieszanie paszy z roztworem 0,2M HCl na 24h przed podaniem prosiętom w stosunku 1:1.

• Szczepienia przeciwko różycy.

Sposoby utrzymywania warchlaków w dobrej kondycji:

• Optymalizowanie wieku oraz wagi prosiąt odsadzonych,

• Stosowanie segregacji wiekowej prosiąt po odsadzeniu,

• Grupowanie prosiąt w kojcu stosownie do ich wagi, a najlepiej utrzymywanie ich miotami

• Po upływie 7-10 dni wszystkie mniejsze i słabsze prosięta należy przenieść do jednego kojca tzw. selekcyjnego, w tym samym pomieszczeniu,

• Nie przegęszczanie kojców - optymalne zagęszczenie w odchowalni to 0,3 m2 powierzchni na prosię, w jednym kojcu na podłoce rusztowej powinniśmy utrzymywać nie więcej niż 30 prosiąt, a na głębokiej ściółce maks. 200 zwierząt.

Zalecenia ogólnoprofilaktyczne dla stada podstawowego trzody chlewnej:

• Wstępny wybór własnego materiału reprodukcyjnego powinien być dokonany w okresie przebywania prosiąt przy matkach.

• Przy doborze przyszłych należy loch brać pod uwagę liczbę prosiąt w miocie, stan zdrowotny i kondycję zwierząt w 21 dniu życia.

• Do masy 30 kg loszki mogą przebywać w oddziale tuczu, po czym należy im stworzyć warunki środowiskowe przewidziane dla materiału reprodukcyjnego.

• W celu stymulacji dojrzewania rozpłodowego loszek, do pomieszczeń w których przebywają, od 6 m-ca życia, wprowadzać codziennie knura na ok. 30 min.

• Do krycia przeznaczać loszki w wieku co najmniej 7,5 m-ca (220 dni) o masie ciała ok. 100 - 120 kg

• Na kilka - kilkanaście dni przed pokryciem samicom należy podawać wodne roztwory witamin AD3 -E (3 - 7ml p.os).

• Powtórną witaminizację preparatami witaminowymi przeprowadza się w połowie ciąży oraz na 2 tyg. przed porodem.

• W każdym przypadku zaleca się umieszczanie nowo zakupionych loszek w kojcu razem z modymi knurami, przynajmniej na czas cyklu rujowego.

• Po kryciu podawać samicom paszę po 2 kg dziennie, nie należy ich zatuczać.

• Udostępnić nieograniczony dostęp do wody.

• Około 30 dnia po kryciu wykonać badania potwierdzające bądź wykluczające ciążę.

• Odrobaczanie loch należy wykonać przed przeniesieniem ich do działu porodu.

W chlewniach wielkotowarowych celowe jest stosowanie preparatów p/pasożytom w postaci premiksów do paszy

• Samice ciężarne przenosić do porodówek na 10 - 7 dni przed planowanym terminem porodu.

• W razie występowania w stadzie syndromu bezmleczności poporodowej na 2 - 3 dni przed porodem, w celu wykluczenia zaparć, należy podać samicom, w wodzie do picia lub płynnej karmie. sól glauberską 50g/zwierzę.

• Na 5 - 2 tyg. przed porodem podawać szczepionki chroniące przed występowaniem syndromu bezmleczności poporodowej oraz związanymi z tym poszczególnymi chorobami noworodków.

• Na kilka dni przed porodem znacznie ograniczyć ilość podawanej karmy.

• W dniu porodu samice powinny mieć w zasadzie tylko dostęp do wody, ewentualnie pójła z otrąb.

• Przez 3 kolejne dni po porodzie wykonywać pomiar ciepłoty wewnętrznej ciała.

W razie stwierdzenia temp. Powyżej 39,8 - zastosować leczenie antybiotykowe.

• 2 tyg. po porodzie wykonać badania serologiczne w kierunku brucellozy, leptospirozy i gruźlicy.

Imunizacja macior:

• Optymalny termin uodpornienia samic prośnych przy pomocy szczepionek inaktywowanych przypada na 6 i 3 tydzień przed porodem.

• Zapewnia to wysoki poziom przeciwciał w siarze oraz krwi samicy.

• Maciory immunizowane ta samą szczepionką w poprzednim cyklu reprodukcyjnym, w następnym mogą być uodparniane tylko raz (3 tyg. przed porodem).

Profilaktyka chorób pasożytniczych

Kokcydioza

• Występuje u prosiąt i warchlaków w wieku 2 - 12 tyg.

• W stadach, w których występuje należy zwrócić uwagę na profilaktykę już w okresie ciąży u loch.

• Na 7 - 10 dni przed porodem podaż preparatów , powtórzenie zabiegu po 2 tyg.

• Zarażonym prosiętom jak najwcześniej po urodzeniu podawać w wodzie do picia odpowiednie preparaty (amprolium)

Robaczyce

• A. Glistnica (ascaridia),

• B. węgorczyca (strongyloides).

• Odrobaczanie loch na 2 - 3 tyg przed porodem.

• Warchlaki ok. 3 m-ca życia.

• Knury - 2 razy do roku (raz przed kryciem).

• Tuczniki - po skompletowaniu chlewni.

Odrobaczenie powinno się odbyć na 2 tyg. przed szczepieniem.

Przechorowanie powoduje powstanie odporności, która chroni świnie przed ponowną inwazją.

• Po odrobaczeniu kał wraz ze ściółką należy poddać odkażaniu biotermicznemu.

• Gnojowicę przetrzymywać w basenach bez dopływu świeżej wody 2 m-ce (latem), 4 m-ce (zimą).

• Koryta, dolne ściany kojców, sprzęt obsługi powinny zostać poddane dezynfekcji

(2% gorący ług sodowy).

Świerzb (Sarcoptes)

Profilaktyka z wykorzystaniem preparatów iwermektynowych:

• Podawanie leku wszystkim zwierzętom stada podstawowego.

• Maciory 14 - 7 dni przed porodem - zabezpieczenie prosiąt przed inwazją.

• Loszki 14 - 7 dni przed pokryciem, powtórne odrobaczenie j.w.

• Warchlaki, przeznaczone na tucz - przed umieszczeniem w boksach.

• Knury - raz na pół roku.

• Prosiętom pochodzącym od samic odrobaczanych nie podaje się preparatów.

Szczepienia profilaktyczne:

• Parwowiroza:

Loszki:

Szczepionki inaktywowane na 8 i 3 tyg przed kryciem.

Szczepionki atenuowane jednorazowo 2 tyg przed kryciem.

Maciory:

Jednorazowo na 3 tyg przed porodem

• Różyca

Stado podstawowe od 3 go m-ca życia, a następnie co pół roku.

Lochy prośne nie szczepimy w 2tyg po oproszeniu oraz w ostatnim miesiącu przed oproszeniem.

Nie należy szczepić loch przed kryciem.

• Mykoplazmowe zapalenie płuc

Samice ciężarne 6 i 2 tyg przed porodem.

Prosięta w 7 i 21 dniu życia.

• ZZZN

Loszki ciężarne po pierwszym kryciu w 3 trymestrze ciąży dwukrotnie w odstępach 3 - 4 tyg.

Maciory w kolejnych cyklach raz na 2 tyg przed porodem.

Prosięta w wieku 1-3 tyg.

Knury co 6 m-cy.

• Streptokokoza

Samice ciężarne dwukrotnie 5 i 2 tyg przed porodem.

Prosięta od loch szczepionych 10 -13 tydzień życia.

Prosięta od loch nie szczepionych 9 - 12 tydzień.

• Pleuropneumonia

Samice ciężarne 4 i 2 tyg przed porodem.

Prosięta przy odsadzeniu i 3-4 tyg później doszczepienie.

Okres szczepień uzależniony od terminu wystąpienia choroby (6 - 12 tydzień życia).

• Kolibakterioza

Lochy ciężarne 5 i 2 tyg przed porodem.

Prosięta od 6 tyg życia, dwukrotnie w odstępach dwóch tyg.

• PRRS

Warchlaki i tuczniki - wskazany jest wcześniejszy kontakt osobników zdrowych z chorymi - daj to uodpornienie.

(największe straty wśród warchlaków i tuczników).

Nie szczepi się samic prośnych.

Wybór programu szczepień:

• Uwarunkowany przez prawodawstwo (wykaz chorób podlegających szczepieniu obowiązkowemu).

• Nasilenia występowania jednostek chorobowych na określonym terenie.

• Strefy zagęszczenia zwierząt:

• W rejonach o słabym zagęszczeniu, szczepionki stosuje się tylko w reprodukcji.

• Inne jednostki ze względu na dość sporadyczne występowanie pomija się.

• W rejonach o silnym zagęszczeniu zwierząt kompletny (obejmujący jednostki występujące także sporadycznie) program profilaktyczny obejmuje reprodukcję i tucz.

---