*Dowodzenie - to proces planowania, kontrolowania, organizowania i prowadzenia działań, wojsk oraz wykorzystanie przydzielonych im zasobów dla osiągnięcia określonych celów związanych w czasie pokoju z przygotowaniem, a w czasie wojny lub kryzysu z bezpośrednim prowadzeniem działań.
*Wymagania dowodzenia:
- trwałe( odporność na działania przeciwnika i środowiska na polu walki)
- sprawne( szybkie podejmowanie i przekazywania decyzji),
- skryte (tajemnica przed przeciwnikiem)
- elastyczne(przygotowanie do nowych warunków na polu walki)
- efektywne(osiąganie lepszych wyników przy tych samych zasobach)
*Zasady dowodzenia:
- jedność(osobiste podejmowanie decyzji)
- ciągłość(stały i nieprzerwany wpływ dowódcy)
- integracja (skuteczne osiągnięcie zakładanych celów)
- decentralizacja (terminowe podejmowanie decyzji)
- wzajemne zrozumienie i zaufanie (sprawność i swoboda podejmowania decyzji)
*Proces dowodzenia- powtarzający się cykl organizacyjny utrzymywanay w ruchu przez ciągłe zbieranie, przetwarzanie i wykorzystywanie informacji.
* Cykle procesu dowodzenia:
1. Ustalenie położenia-stworzenie jasnego i przejrzystego obrazu sytuacji na pdst. Którego może on ją ocenić, podjąć decyzję.
2. Planowanie: Etapy:
a) Ocena sytuacji: - analiza zadania, - określenie czynników wpływających na wykonanie zadania, - rozważanie wariantów działania (metody: symulacji, porównanie potencjałów, metoda wad i zalet), porównanie wariantów działania(metody: wad i zalet, głosowania, kryteriów).
b) Podejmowanie decyzji: 1) Wybór jednego z programowych wariantów działania lub zmodyfikowanego przez dowódcę lub jego własnego wariantu 2) Wyrażenie koncepcji przeprowadzenia przyszłego działania, czyli ogłoszenia zamiaru działania.
c)Graficzny plan działania - opracowany na podstawie mapy(szkicu) powinien zawierać: grupę informacji dyrektywnych(narzuconych przez przełożonego) np. linie rozgraniczenia, inne linie koordynacyjne, obiekty do opanowania, inne elementy dowodzenia i koordynacji, np. rejony zastrzeżone.
d) Opracowanie rozkazu bojowego: punkty rozkazu bojowego: sytuacja taktyczna, zadania, sposób realizacji zadań, zabezpieczenie logistyczne, dowodzenie i łączność.
3. Stawianie zadań( odczytanie rozkazu bojowego)
4. Kontrola - zapewnia ona ciągłość tego procesu. Podstawa do uaktualnienia posiadanych danych o sytuacji , czyli ustalenie położenia. Sprawdzanie efektów dotychczasowego planowania i postawienia zadań oraz sposobu wprowadzania w życie.
* Rozkaz bojowy - jest zasadniczym dokumentem dowodzenia, który wyraża decyzję i zamiar dowódcy. Powinien być prosty, jasny, zwięzły. Może być pisemny, ustny lub graficzny a niekiedy jest kombinacją tych sposobów jego opracowania. Jego układ jest zawsze jednakowy.
* Znak wojskowy - znak graficzny na mapie który przedstawia nam poszczególne pododdziały, obiekty, czynności lub inne elementy będące przedmiotem zainteresowania wojska.
Podział znaków graficznych:
- punktowe (bez uwzględnienia skali) -oznaczenia umowne tych środków(celów) lub obiektów, których nie można przedstawić skali dokumentu. Zaliczamy: stanowisko obserwacyjne, stanowisko dowodzenia, pojedyncze środki ogniowe i pojazdy, pozycja ogniowa baterii.
- liniowo-konturowe(w skali dokumentu) - linie rozgraniczenia, rejony ześrodkowania, wyczekiwania, linia obrony, zapory inżynieryjne
- objaśniające
*Niektóre skróty wojskowe:
- drz, drr, drsap, drrsk - drużyna zmechanizowana, rozpoznania, saperów, rozpoznania skażeń.
- plz, plcz - pluton zmechanizowany, czołgów.
- bas - bateria artylerii samobieżnej.
- bz, bcz - batalion zmech. , czołgów.
- kz, kcz - kompania zmech. , czołgów.
- da - dywizjon artylerii,
- BZ, BPanc - brygada zmech., pancerna.
- DZ - dywizja zmech.
* Układ i treści rozkazu bojowego:
1. Sytuacja: a) Siły przeciwnika b) siły własne( zadania pododdziału wyższego szczebla, zadania sąsiadów, wspierające pododdziału moździerzy i artylerii, zmiany w podporządkowaniu).
2. Zadania.
3. Wykonanie: a) ogólny zamiar działania b) zadania dla podległych pododdziałów, c) wytyczne koordynujące.
4. Zabezpieczenie logistyczne.
5. Dowodzenie i sygnały: a)dowodzenie, b) sygnały.
* Azymut - kąt poziomy pomiędzy północą a punktem w terenie, mierzony w prawo.
* Dozór - ch-czny, stały pkt. w terenie (potrzebny do prowadzenia informacji i do wskazywania celów)