Zad 7
Art. 235 ust. 1 - “Projekt ustawy o zmianie konstytucji może przedłożyć co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat, lub Prezydent Rzeczpospolitej”.
Zmiana Konstytucji następuje w drodze ustawy uchwalonej w jednakowym brzmieniu przez Sejm i następnie w terminie nie dłuższym niż 60dni, przez Senat.
Sejm rozpatruje projekt w 3 czytaniach, przy czym pierwsze czytanie nie wcześniej niż 30 dni od dnia przedłożenia projektu. Ustawę o zmianie Konstytucji uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.
Uchwalenie przez Sejm ustawy zmieniającej przepisy rozdziałów I, II lub XII Konstytucji może odbyć się nie wcześniej niż 60 dnia po pierwszym czytaniu projektu tej ustawy.
Po uchwaleniu ustawy Marszałek Sejmu przekazuje ją do podpisania Prezydentowi RP. Prezydent podpisuje ustawę w ciągu 21 dnia i zarządza jej ogłoszenie w Dz. U. RP.
Jeżeli ustawa o zmianie Konstytucji dotyczy przepisów rozdziału I, II lub XII podmioty uprawnione do złożenia projektu mogą złożyć wniosek o przeprowadzenie w terminie 45 dni od dnia uchwalenia przez Senat ustawy o zmianie Konstytucji referendum zatwierdzającego. Marszałek Sejmu zarządza niezwłocznie przeprowadzenie referendum, wyznaczając jego datę na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia złożenia wniosku. Zmiana Konstytucji zostaje przyjęta, jeżeli za tą zmianą opowiedziała się większość głosujących
Zad 8
Aby konstytucja spełniała należycie swoją rolę prawnoustrojową, przepisy jej muszą być odpowiednio usystematyzowane. Systematyka konstytucji, czyli wewnętrzny układ jej treści, odgrywa istotną rolę w pojmowaniu i interpretowaniu postanowień konstytucyjnych.
W każdej konstytucji wyróżnić można:
systematykę ogólną -podział na działy, części i rozdziały,
systematykę szczegółową - układ treści poszczególnych rozdziałów, tytuły-działy, podtytuły, artykuły, ustępy, punkty).
Zad 9
Art. 8 stanowi, że ,,Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.” W tych wszystkich przypadkach, gdy postanowienia konstytucyjne są sformułowane na tyle precyzyjnie i jednoznacznie, by możliwe było ich odniesienie do konkretnych sytuacji zachodzących w rzeczywistości prawnej podmiot stosujący prawo powinien oprzeć swoje działania bezpośrednio na takim postanowieniu konstytucji, a dopiero później powinien powołać odpowiednie postanowienia ustaw zwykłych.
Będąc ustawą (aktem normatywnym) konstytucja musi być stosowana przez wszystkie organy władzy publicznej i inne podmioty, które są adresatami zawartych w niej norm i zasad. Stosowanie konstytucji oznacza coś więcej niż przestrzeganie. Polega ono na zakazie podejmowania działań sprzecznych z konstytucją oraz na obowiązku podejmowania działań i unormowań służących realizacji jej postanowień. Stosowanie konstytucji to również powoływanie norm i zasad jako bezpośredniej podstawy dla działań, rozstrzygnięć czy unormowań.
Bezpośrednie stosowanie konstytucji znajduje zastosowanie w działalności wszystkich organów władzy publicznej, a podstawowa rola w tym zakresie przypada sądom. Sądowe stosowanie konstytucji może przybierać następujące formy:
stosowanie normy konstytucyjnej jako samoistnej podstawy do rozstrzygnięcia,
współstosowanie normy konstytucyjnej i postanowień ustawowych regulujących szczegółowo daną kwestię. Norma konstytucyjna odgrywa wtedy zasadniczą role w procesie interpretacji szczegółowych uregulowań ustawy, ponieważ jeżeli możliwe będzie przyjęcie kilku różnych wykładni ustawy sąd będzie musiał dać pierwszeństwo wykładni konstytucyjnej,
stwierdzenie konfliktu między normą konstytucyjną a postanowieniami ustawy. Konflikt taki należy usunąć w drodze wykładni, a więc przez odnalezienie takiego rozumienia przepisu ustawy, który pozwoli na uznanie jej zgodności z konstytucją
zad 10
Ustawa - akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym, najczęściej obecnie uchwalany przez parlament (w niektórych państwach zatwierdzany później przez organ władzy wykonawczej). W porządkach prawnych różnych państw występują ustawy: zasadnicze (konstytucje), organiczne i zwykłe.
W Polsce, w określonej przez Konstytucję hierarchii powszechnie obowiązujących aktów prawnych ustawa ma rangę niższą (tzw. moc prawną) od Konstytucji oraz umów międzynarodowych ratyfikowanych za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, a wyższą od rozporządzeń. W przeciwieństwie do innych porządków prawnych (np. francuskiego), Konstytucja RP zna tylko jeden rodzaj ustaw.
Przedmiotem ustawy może być każda sprawa. Konstytucja wymaga niekiedy uchwalenia odpowiedniej ustawy, wskazując kierunek przyjętych w niej rozwiązań. Niektóre sprawy mogą być uregulowane wyłącznie przez ustawę (np. ustawa budżetowa, określenie sytuacji prawnej obywatela, regulacja ustroju i zakres działania samorządu terytorialnego). Ustawa nie może być sprzeczna z Konstytucją. Zgodnie z Konstytucją ustawa nie może być też sprzeczna z ratyfikowaną przez Polskę umową międzynarodową i prawem ustanowionym przez organizację międzynarodową, której Polska przekazała "kompetencje organu władzy państwowej w niektórych sprawach" (art. 90 ust. 1 Konstytucji). Inne akty normatywne (np. rozporządzenia) muszą być zgodne z ustawami.
W Polsce ustawy uchwala Sejm (wyjątkiem jest ustawa o zmianie Konstytucji, którą uchwala Sejm, a następnie Senat). Z inicjatywą uchwalenia ustawy najczęściej występuje Rada Ministrów. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje także grupie co najmniej 100 tys. obywateli, grupie co najmniej 15 posłów, Senatowi i Prezydentowi RP. Przebieg procesu legislacyjnego określa Konstytucja oraz Regulamin Sejmu i Senatu. Jego ostatnim etapem jest ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw, po jej podpisaniu przez Prezydenta
Ratyfikowane umowy miedzynarodowe
Konstytucja w art. 87 zalicza ratyfikowane umowy międzynarodowe do źródeł prawa powszechnie obowiązującego, wyróżniając dwa ich rodzaje:
umowy ratyfikowane na podstawie zgody wyrażonej w ustawie przyjętej w normalnym postępowaniu ustawodawczym lub w procedurze szczególnej, bądź zgody wyrażonej w referendum,
umowy, dla której ratyfikacji nie ma wymogu uzyskania takiej zgody.
Tylko umowy ratyfikowane stanowią źródła prawa powszechnie obowiązującego, umowy takie po ich ogłoszeniu stanowią część polskiego porządku prawnego i są bezpośrednio stosowane, chyba, że ich stosowanie zależy od wcześniejszego wydania ustawy. Ustawa wyrażająca zgodę na ratyfikację takiej umowy jest uchwalona przez Sejm większością 2/3 głosów (w obecności co najmniej 1 ustawowej liczby posłów) oraz przez Senat większością 2/3 głosów (w obecności co najmniej 1 ustawowej liczby senatorów). Wyrażenie zgody może być uchwalone również w drodze referendum ogólnokrajowym. Uchwałę w sprawie wyboru trybu wyrażenia zgody na ratyfikację podejmuje Sejm bezwzględną większością głosów (w obecności co najmniej 1/2 ustawowej liczby posłów).
rozporządzenie
Ad. 5. Zgodnie z konstytucją upoważnienie do wydawania rozporządzeń musi być szczegółowo zawarte w ustawie, a rozporządzenie wydane na podstawie tego upoważnienia ma służyć wykonaniu ustawy.
Cechy rozporządzenia;
− Rozporządzenie jest zawsze aktem normatywnym, ogólnym źródłem prawa powszechnie obowiązującego
Rozporządzenia wydawane są na podstawie szczególnych− upoważnień ustawowych.
Upoważnienie do wydawania rozporządzeń może mieć− charakter obligatoryjny lub fakultatywny.
Rozporządzenie może być wydane− tylko wówczas, gdy ustawa upoważnia do regulacji danej materii w drodze rozporządzenia.
Rozporządzenie musi pozostać w granicach udzielonego− upoważnienia ustawowego.
Rozporządzenie nie może być sprzeczne z− Konstytucją i aktami ustawodawczymi.
Rozporządzenie musi powoływać się na− upoważnienie ustawowe.
Warunkiem wejścia w życie rozporządzenia jest jego− ogłoszenie w dzienniku ustaw RP.
Akty prawa miejscowego - specyficzna grupa aktów powszechnie obowiązujących. Posiadają wszystkie cechy tych aktów, ale obowiązują tylko na obszarze działania organu, który wydał akt prawa miejscowego.
Zgodnie z konstytucyjną zasadą hierarchicznej struktury systemu źródeł prawa, akty prawa miejscowego muszą być zgodne ze wszystkimi aktami powszechnie obowiązującymi. Wydawane są w formie uchwał przez organy uchwałodawcze samorządu terytorialnego: radę gminy, radę powiatu, sejmik województwa. Z kolei akty wykonawcze prawa miejscowego są wydawane w formie zarządzeń organów wykonawczych odpowiednich szczebli: na szczeblu gminy - wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, a na pozostałych szczeblach odpowiednio: zarządu powiatu (nie starosty!) i zarządu województwa. Akty prawa miejscowego wydają także terenowe organy administracji rządowej (wojewodowie oraz organy administracji niezespolonej).
Zgodnie z konstytucyjną zasadą legalizmu [1], akty prawa miejscowego wydawane są na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie. Zakres ich obowiązywania jest powszechny, ale tylko na terenie działania właściwego organu. Publikowane są w wojewódzkich dziennikach urzędowych prowadzonych przez wojewodę.