WITAMINY:

Rozpuszczalnych w tłuszczach

1. A - retinol - polienowy alkoholcykliczny zbud. z trimetylocykloheksenu z łańcuchem bocznym, łatwo się utlenia (UV, temp.), powstaje z beta-karotenu w organiźmie, warunkuje proces widzenia, rozwój komórek rozrodczych, czynnik wzrostowy. RETINOIDY to pochodne witaminy A - I generacja: TRETINOINA pobudza wzrost kom. nabłonka, IZOTRETIONINA w ciężkich postaciach trądziku II generacja: ETRETINAT, ACITRETINA - nie zawierają już pierścienia beta jononu, w leczeniu łuszczycy III generacja TAZAROTEN

2. D2, D3 - ergosterol i 7-dehydroergosterol - pochodzą z cholesterolu; ergokalcyferol D2 a cholekalcyferol D3, regulują przemiany wapnia i fosforu w organizmie, zwiększają jego wchłanianie i odkładanie w kościach i zębach, działają też p/alergicznie i p/zapalnie; niedobór krzywica a u dorosłych rozmiękczanie kości. właściwa witaminą D jest /KALCYTRIOL w lecznictwie stosujemy: D2, D3, kalcyfediol, kalcytriol o raz syntetyczne pochodne: dihydrotachysterol, alfakalcydol, delakmin, kalcypotriol

D2

3. E - tokoferol pochodne dichydrochromanu, w przyrodzie kilka typów alfa beta i gamma, są czynne optycznie, spełniają funkcję czynnika oks-red., przenosza wodor z flawoprotein na na cytochrom C, hamują utlenianie nienasyconych kwasów tłuszczowych i niektórych witamin np. A, wzmagają syntezę prostaglandyn. alfa tokoferol jest wrażliwy na światło i czynniki utl., Wit. E i jej octan sa podawane w stanach zagrażających poronieniem, w chorobie wieńcowej, zapaleniu żył i tetnic, zanikach mieśni

alfa (5,7,8 trimetylotokol) beta (5,8) gamma (7,8)

4. K - phytomenandion - witamina przeciwkrwotoczna, pochodne 1,4-naftochinonu, poszczególne witaminy różnią się podstawnikiem w położeniu 3. K1 w roślinach zielonych w położeniu 3 ma 20 węglowy podstawnik K2 w położeniu 3 podstawnik izoprenowy K1 otrzymywana syntetycznie, wrażliwa na światło. Witaminy K mają wpływ na krzepnięcie krwi działają na czynniki krzepnięcia 2,7,9,10, biorą też udział w oksydacyjnej fosforylacji. W lecznictwie stosuje się: menadiol (K4) i acetomenafton. Stosowane w krwotokach i po zabiegach operacyjnych i w hipowitaminozie.

K3

5. F - nienasycone, egzogenne kwasy tłuszczowe: arachidowy, linolenowy, linolowy. Z nienasyconych kw. tłuszczowych powstają: prostaglandyny, prostacykliny i tromboksan. Niedobór to stany zapalne bł. śluzowych. Stosowana w leczeniu miażdżycy, zmniejsza stężenie cholesterolu we krwi.

6. Q10 - ubichinon zwiera zmienna liczbę reszt izoprenowych dla org. ludzkiego aktywny jest Q10, przenosi elektrony w łańcuchu oddechowym, wchłania się z przewodu pokarmowego w obecności wit. rozp. w tłuszczach. Działa hipotensyjnie zmniejsza zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen i poprawia jego ukrwienie., pobudza przemianę materii i układ immunologiczny

7. Kwas tiooktanowy - zwany alfa liponowym, optycznie czynny, zaliczany do wit. gr. B ale jest rozp w tłuszczach, bierze udział w procesach dekarboksylacji afla ketokwasów, przechodząc w postać o otwartym pierścieniu. W lecznictiwe jako środek odtruwający wątrobę, po zatruciach metalami ciężkimi, cyjankami czy tlenkiem węgla.

Rozpuszczalnych w wodzie

1. B1 - tiamina

2. B2 - ryboflawina

3. B5 - kwas pantotenowy

4. B6 - pirydoksyna

5. B7 - biotyna

6. B11 - kwas foliowy

7. B12 - kobalaminy

8. B15 - kwas pangamowy

9. PP - nikotynamid

10. C - kwas askorbowy

11. Bioflawonoidy

---