Zapalenie jamy ustnej: obejmuje j.ustną, dziąsła,język. Wyst. Często u Ca i Fe, brak predyspozycji do ras, płci, wieku. Może mieć char. Pierwotny/ wtórny, ostry/przewlekły. Przyczyny: płytka nazębna, kamień, ch.immunologiczne(pemfigoid, toczeń rum., r-cje alergiczne na leki, alergia pok., pęcherzyca liściasta), niedobory immunologiczne, drobnoustroje: bakterie: fusobacterium, baceroides, strepto/staphylococcus , wirusy:Hermes, calcivirs, fiv, grzyby: cryptococcus, candida., ch. metaboliczne: cukrzyca., niedoczynność przytarczyc, niewydolność nerek z zespołem mocznicowym., nowotwory, zab.żywieniowe niedobory Wit: A, B6, B2, czynniki fizyko-chemiczne: żrące drażniące środki chemiczne, ciała obce, urazy- gryzienie kości, oparzenia, rośliny rujące. Przyczyny idiopatyczne: zap. Dziąseł, jamy ustnej, gardła kotów, zespół eozynofilowy kotów, ziarniniak eozynofilowy psów. Objawy: brak/zmienny apetyt, nieprawidłowe ruchy żujące, ślinienie się, ślinotok, utrudnione pobieranie pok, połykanie, bolesność, fetor, niemożność otwarcia zamknięcia pyska, krwawienie, drapanie się łapami po pysku, nudności wymioty. Rozpoznanie: wywiad, Bad.kliniczne, Bad. Hematolog: anemia, leukocytoza, eozynofilia, Bad.biochemiczne surowicy krwi np. profil nerkowy przy podejrzeniu mocznicowego zap.jam.ustn., Bad.wirusolog., mikrobiolog., cytolog., HP., Leczenie: leczyć podstawową przyczynę o ile moża, antybiotyki o szerokim spectrum działania: amoksycylina, klindamycyna, cefaleksyna, metronidazol- uwaga na grzyby później!., gdy bolesność jamy ustnej podawac pozajelitowo, preparaty do płukania z chlorheksydyną, H2O2 z wodą. , lecz. Przeciwgrzybiczne, zapalne, immunosupresyjne, dieta: pół/płynna, witaminy, tauryna i potas u Fe które nie jedza, leki pobudzające łaknienie. Przy dłuższym braku apetytu-sonda. Wrzodziejące zap.jamy ustnej : Spirocheta, Bacterioides melaninogenicus normalnie bytująca flora/spadek odporności- war.chorobotwórcze, ostry początek, slinienie, zaczerwienienia, owrzodzenia bł. Śluz., fetor, ogniska martwic. Rozpoznanie: Bad. Kliniczne. Mocznicowe zapalenie j.ustnej: charakter wtórny, przy ostrej i przewlekłej niewydolności nerek z zespołem mocznicowym, owrzodzenia w miejscach narażonych na ucisk np. bł. Śl warg kontaktująca się z zębami, martwica końca języka. Leczenie: przyczynowe. Grzybicze zap. J. ustnej: rzadko, candida albicans, cryptococcus, blastomyces, histoplasma, również z jamy nosowej przy aspergillozie, związane z antybiotykoterapią, niedoborami immun., lub powikłanie innych ch.jamy ustn., Objawy: szare, krem-białe naloty na bł.śluz, języku, przy zeskrobaniu nalotów widoczna jest krwawiąca powierzchnia bł.śl , owrzodzenia. Zwierzęta chore mają także zmiany grzybicze w okolicy sromu, łożysk pazurów Rozpoznanie: Bad. Kliniczne, hodowlane, mikrobiol, bioptaty, cytologia. Leczenie: ketokonazol 10-15mg/kg m.c p.o co 12/24h/4tyg trakonazol, flukonazol, miejscowo: nystatyna żel, maść, zawiesina. HERPES CALCIvirus: ostre wrzodziejące zap., liczne drobne płytkie i bolesne owrzodzenia głównie na języku i podniebieniu twardym. Kichanie, śl-rop wypływ z nosa oczu, spadek aktywności ruchowej, leczenie: objawowe, likwidacja wtórnych infekcji bakt. FeLV :przewlekłe zapalenie j.ustnej dziąseł o char. Rozrostowym i wrzodziejącym Rozpoznanie: przeciwciał antygenów Felv FIV: przewlekłe zap. J.ustnej, dziąseł i ozębnej. Rzadziej wyw. Ostrą postępującą martwice dziąseł, najczęściej u kotów z tendencją do walk, wywołuje immunosupresje zmiany wyraźniejsze przy zak. Calcivirusem rozpoznanie: przeciwciała lub antygeny FiV Nocardia: u psów, objawy: fetor, owrzodzenia, zmiany na wargac, policzkach, dziąsłach, podniebieniu miękkim, powiększenie lokalnyc w. chłonnych. Ropoznanie: hodowlane Bad bakteriol, obecność Nocardia w bioptatach. Leczenie: długotrwałe podawanie sulfonamidów. Ziarniniak eozynofil. Kotów: postacie kliniczne: 1) wrzód eozynofilowy: źle gojacy się, niebolesny, drążący- wargi, bł. Śluz j.ustnej, koty średni wiek, częściej u kotek, 80% na połączeniu skóry i górnej wargi na wysokości kłów, początkowo jako nadżerka-> owrzodzenie, naciek komórkowy tworzą: eozyno file, neutrofile, limfocyty, kom. Plazmatyczne 2) ziarniniak liniowy: wargi, język, podniebienie twarde miękkie, wyniesione, odgraniczone, twarde, guzopodobne zmiany, żółte-różowe, mogą ulegać owrzodzeniu, kotki 2x częściej niż kocury, we krwi eozynofilia 3) płytka eozynofilowa: skóra przyśrodkowej str ud skóra jamy brzusznej, sporadycznie w j.ustnej. Objawy: zab. Połykania, fetor, brak łaknienia, ślinienie, zmiany w j.ustnej Rozp: głęboka biopsja, cytologia często niediagnostyczna. Leczenie: wys. Dawki glikokortykosteroidów(prednizolon, triamcinolon..), leki immunosupresyjne, radio i krioterapia, sulfonamidy potencjonowane lub amaksycylina z kw.klawulonowym skut przy opornych. Ziarniniak eozynofilowy Syberian Husky (PSY):zmiany rozrostowe pod językiem lub na granicy z gardłem, przyczyna nieznana, może być u Ca spokrewnionych ze sobą, Hp- nacieki eozynofili, martwica kolagenu objawy leczenie jak u kotów. Zwykle ustępuje 4-6 tyg stosowania glikokortykosterdów Przewlekłe zapalenie j.ustnej u kotów: często, oporne na leczenie, często współistnieje z calcivirusem, rózne rasy i wiek. Choroba idiopatyczna: podejrzenie r-cji uczuleniowej na antygeny bakteri żyjących w j. ustnej Objawy: brak łaknienia, utrudnione połykanie, ślinienie, fetor, zaczerwienienie dziąseł, łuków podniebienno-gardłowych, zmiany nasilone wokół zębów przedtrzonowych i trzon. Zapaleniem może być objęte doogonowa cz.gardła, nosogardziel, krtań, zmiany rozrostowe, wrzodziejące, krwawienie, zgrzytanie zębami. Rozpoznanie: wyniki badań lab., niespecyficzne, hyperglobulinemię z agammaglobulinemią. Ocena HP bioptatów: rozrost bł.śl , masywne nacieki złożone gł z limfocytów i plazmocytów, eozyn, neutro, makrof., Leczenie: brak skutecznego, usunięcie płytki nazębnej, kamienia, antybiotyki, metronidazol, glikokortykosteroidy- prednizolon, usunięcie zębów, przy braku poprawy leki immunosupres.,
ŻOŁĄDEK: OSTRE: 7-10 dni, wymioty, anoreksja, PIERWOTNE: etio wieloczynnikowa: fizyczne (ciała obce- drażnienie bł. Śluzowej zaleganie w części odźwiernikowej- drażnienie- wzrost wydziel. Gastryny- kw. Żołądkowego- zapalenie-owrzodzenie, nowowory, wysoka temperatura pow.51, promieniow. Jonizujące- terapia przeciwnowotwor. ), chem( środki ochrony roślin, żrące kwasy zasady, nawozy, dezynfekcja, leki: zaburzenie wydz. Śluzu, dwuwęglanów, regeneracji nabłonka, sterydowe i niesteryd leki przeciwzapal, antybiotyki), infekcyjne(: wzrost bakteri po posiłku, wzrost ph - wzrost bakteri, upośledzenie ochronnej bariery śluzowej, bakterie spiralne Helicobacter, wirusy CCV, CPV, CDV, rota, toksyny bakteryjne i grzybicze enterotoksyny: gronkowców, cl. Perfringens, źle przechowyw. karma ) pasożyt, alergiczne, metaboliczne. Należy różnicować: z ch. Z ostrymi wymiotami: ostre zapalenie trzustki, ch. Wątroby, nerek, jelit, zatrucia. WTÓRNE: choroby powodujące hipersekrecję soku żołądkowego: ch.wątroby, nerek, wzmożone wydzielanie gastryny i histaminy, choroby zmniejszające przepływ krwi w bł. Śluzowej żołądka: stres, wstrząs, nadciśnienie w żyle wrotnej, zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, hipowolemia, skurcz naczyń krw., ch. Uszkadzające powłokę śluzowo dwuwęglanową kwasica, reflux dwunastniczo- żołądkowy. OBJAWY: wymioty dość szybko po pobraniu h20 pokarmu, brak apetytu, odwodnienie, napięte powłoki brzuch, wygięty kręgosłup, smolisty kał BAD.LAB: Bad. Hematologiczne i bochem krwi profil nerkowy, wątrobowy, trzustkowy RTG: wyluczenie niedrożności, Gastroskopia i Biopsja (rzadko)LECZENIE: pierwotnej przyczyny, uzupełnienie płynów i elektrolitów, ograniczenie wymiotów, zmniejszenie kurczliwości mięśniówki żołądka, ochrona bł.śl, ograniczenie procesu zap, zminimal. Refluksu, 12-48 głodówka, leki hamujące wydz soku żołądk. (blokery rec. Histaminowych, inhibitory pompy protonowej) PRZEWLEKŁE: alergiczne zap., zap. Wyw. Przez nsaid, ciała obce, grzybicze zap., pasożyt., refleksowe, wyw spiralnymi bakteriami, toksyczne zapalenie, mocznicowe zap., KLASYFIKACJA Histologiczna idiopatyczne przewlekłe zap.żołądka: eozynofilowe: naciek w blaszce właściwj i częściowo głębszych warstwac bł.śl, alergia pokarmowa, na leki, udział inwazji pasożyt., poniżej 5 roku, predysp.Beagle u Fe związane często z zesp. Hypereozynofilowym. Histiocytarne: ogniskowe lub rozlane naciek makrofagów w bł.śl., często z eozyno filami, najczęściej towarzyszy: amyloidozie, nowotworom, pasożyt., ch. Grzybiczym, FIP, ciała obce. Niespecyficzne zap. Żołądka: a)przewlekłe proste pow. Zap. Żoł : zaczerwienienie bł.śluz, zwiększonailośćsoku, nadżerki, naciek kom. Z limfocytów i kom. Plazmatycznych zlok. W pow. Części bł. Śl. B) przewlekłe proste głębokie zap: makroskopow podobnie do powierzchniowego, w Histologii limfocyty i kom. Plazmatyczne infiltrują całą grubość bł.śl C) przewlekłe zanikowe zapalenie żołądka: ścieńczenie błony śluzowej żołądka w wyniku zaniku, zanik o char. Ogniskowym / rozlanym, w obrazie endoskopowym dobrze widoczne naczynia podśluzówkowe, zanik gruczołów żołądkowych powoduje zmniejszenie sekrecji soku żołą., D) przewlekłe przerostowe zapalenie żołądka: pogrubienie bł śluz i jej fałdów może obejmowac bł.śluz całego żołądka cz. Odźwiernikowej lub tylko odźwiernika, forma rozsiana lub ogniskowa, konsekwencja może być zwężenie odźwiernika - zab.jego funkcji, rasy: basenji, ihasa-apsu, Shitzu, maltańczyk, pudel min., OBJAWY: PRZEWLEKŁE ZAP: słabo wyrażone, wymioty nie zawsze, spadek masy, anoreksja, fetor, apatia, zły stan okrywy wlosowej, czasiami biegunka ROZP: wywiad, Bad.klin, Bad.lab(anemia, utrata krwi, zab.wchłaniania żelaza, hypoproteinemia), RTG, USG, endoskopia i biopsja, Bad.poziomu gastryny w surowicy LECZENIE: terapia płynowa, dieta (małe por. a częściej) śr. Powlekające bł. Śluz- sukralfat, leki hamujące wydz. Soku żołądk (wskazane przy nadżerkach i owrzodz. I przerostowe zap., nie wskazane przy zanikowym- rozwoj bakteri ), leki przeciwwymiotne, leki pro kinetyczne- metoklpramid , antybiotyki : amoksycyl, metronidazol, tetra cykl., klarytromycyna, leki immunosupresyjne , leczenie chirurgiczne- plastyka odźwiernika.
WRZODY: ubytek przekraczający blaszkę mięśniową bł. Śluz sięgający do bł. Podśluz, lub głębiej. , nie tak powszechne u psów, wiek 2,5-12 lat, raczej brak predyspozycji rasowej, czesciej u suczek, POWstawanie: czynniki agresywne: ciała obce, leki, sub. Żrące, kwasy żółć(w czasie refluksu), kw. Solny, pepsynogen, proteolityczne działanie soku żołądkowego. Czynniki osłaniające: śluz wysycony wodorowęglanami, ścisłe połączenie kom. Nabłonka, szybka i stała regeneracja kom., sekretyna, ukrwienie odpowiedzialne za utrzymanie integralności błony, prostaglandyny. Czynniki predysponujące: c.pylori i h.pylori, długotrwałe stosowanie NSAID , sres. OBJAWY: mało char., zmienny apetyt, utrata masy, kondycji, posmutnienie, wymioty często krwawe, smolisty kał, bolesnośc jamy brzusznej, odwodnienie, polidypsja, anemia(przy dłuższym krwawieniu), b.rzadko dochodzi do perforacji ściany- zap.otrzewnej i wstrząsu. Diagnostyka: wywiad, analiza objawów klinicznych RTG USG gastroskopia. LECZENIE: 1) doustne śr alkalizujące(zaw. Wodorotlenek glinu i Mg) 4-6x/dzień, aby utrzymac poziom ph pow.5 , 2) leki hamujące wydz. Soku żołądk: blokery rec. Hist H2: cymetydyna, ranitdyna , inhibitory pompy protonowej: omeprazol,3) leki powlekające pow. Wrzodu: sucralfate(ulgastran) 4) leki pobudzające perystaltyke: metoclopramid, cizaprid. Zal dietetyczne: unikać przeładowania i rozciągnięcia żołądka, dawki małe często, wyeliminowac pokarmy sokopędne(wywary mięsne, przyprawy ), dieta typu intestinal
CIAŁA OBCE: częściej u Ca, pow. Ostre przewlekłe wymioty, czasem zalegaja miesiącami bez objawów klin., Rozpoznanie: wywiad, Bad.klin, RTG, USG. U FE:pilobezoary- czopują żoł., wywołując permanentny stan jego wypełnienia- zwiększone wydz gastryny- chroniczne przerostowe zap żoł., Leczenie: Panendoskopia
PRZEROSTOWE ZWĘŻENIE ODŹWIERNIKA: powoduje zaburzenia w pasażu treści pokarmowej spowodowane przerostem warstwy okrężnej m. gładkich odźwiernika lub rozrostem bł śl odźwiernika lub obiema. Rozrost bł śl; jedno ognisko: polip lub poj. Fałdy bł śluz, wiele ognisk: liczne polipy, fałdy, uogólniony: cała część odzwiernikowa żołądka. Podział: wrodzony: zwykle przerost tylko mięsni odźwiernika, nabyty: najczęściej przerost mięsni i rozrost bł śl. ETIO: przyczyny nieznane, nadmierne wydzielanie gastryny, zab. W unerwieniu- nieprawidłowość funkcji motorycznych, nabyty przerost: (podkliniczne wrodzone zwężenie,rozwija się powoli, objawy klin dopiero u dorosłych), niektóre Ca i Fe zwężenie odźwiernika bez jego pogrubienia. Częstość wyst.i p redyspozycje: 6,5 przypadków na 10000, wiek 30% poniżej 1 roku, 33% 4-7 lat, rasy: brachycefaliczne, pekińczyk, maltańczyk, shih-tzu, duże: owczarek niem, doberman, samce. Patogeneza: 1) przerost mięśni i/lub rozrost bł. Śluz w odźwierniku->zwężenie lub zatkanie cz. Odźwiernikowej żołądka-> zab. W pasażu treści pok-> zastój treści pok w żołądku. 2)przewlekły zastój tr. Pok w żoładku-> poszerzenie żołądka-> stymulacja uwalniania gastryny-> hypergastrinemia. 3) przewlekła hypergastrinemia-> przerost mięśni odźwiernika i/lub rozrost bł. Śluz odźwiernika. Objawy: przewlekłe wymioty zwykle kilka h po jedzeniu, rzadziej zaraz po, przy całkowitym zatkaniu- strzelające, powiększenie obj. Brzucha po posiłku, zmienny apetyt lub brak, spadek masy, zapalenie przełyku spowodowane refluksem żoł-przełyk. Badania dod.: 1) hematologia; zwykle prawidłowa 2) Bad.biochem: prawidłowe, czasem: zasadowica metaboliczna, hipokaliemię, hipochloremię- wynik wymiotów 3) RTG: brak zmian lub poszerzenie 4) RTG z kontrastem: opóźnione opróżnianie żołądka, ostro zwężające się światło cz. Odźwiernikowej- objaw dzioba, wydłużona zwężająca się smuga przepływającego środka cieniującego, nierówna pow. Pogrubionego odźwiernika, 5) USG: pogrubienie ściany odźwiernika 6) endoskopia: obecność tresci w żołądku po 24h głodówce, pogrubienie ściany odzier, często nadżerki/ owrzodzenia, słabo widoczny zwieracz odzwier, utrudnione wprowadzanie endoskopu , w przpadku przerostu tylko miesni brak zmian lub zmiany bardzo słabo widoczne. 7) HP8) biopsja Leczenie: z wyboru- zabieg chirurgiczny , zachowawcze: przypadki wczesne i o łagodnym przebiegu: leki prokinetczne : metoklopramid , zal. Dietetyczne: wilgotna dieta, o wysokiej srawności , Male dawki często. Rokowanie: b.dobre