Ośrodek Szkolenia i Dokształcania w Kościanie

Policealna Szkoła dla Dorosłych

Technik bezpieczeństwa i higieny pracy

Ustalanie przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych

Choroba zawodowa - definicja, postępowanie, przepisy.

Kamil Makowski

1BHP

2013/2014

sem. II

1. Choroba zawodowa - definicja.

Za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanymi dalej "narażeniem zawodowym". (art. 235¹ Kodeksu pracy)

Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić
w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym lub po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych. (art. 235² Kodeksu pracy).

2. Postępowanie w sprawach chorób zawodowych.

Zgłoszenia choroby zawodowej u pracownika dokonuje:

1. pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się chorobę zawodową,

2. lekarz,

3. pracownik lub były pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, przy czym pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną,

4. lekarz dentysta, który podczas wykonywania zawodu powziął podejrzenie wystąpienia u pacjenta choroby zawodowej.

W razie wystąpienia podejrzenia choroby zawodowej powinno być to zgłoszone właściwemu inspektorowi sanitarnemu lub inspektorowi pracy w formie formularzu (określonym
w przepisach w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych (Dz.U. nr 132, poz. 1121)) lub telefonicznie. Zgłoszenie telefoniczne, jest zgłoszenie dodatkowym, w przypadku choroby zawodowej o ostrym przebiegu lub podejrzenia, że choroba zawodowa była przyczyna śmierci pracownika.

Lekarz lub lekarz dentysta w przypadku podejrzenia choroby zawodowej kieruje bezpośrednio na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej lub
o braku podstaw do jej rozpoznania.

Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zgłosić właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu i właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy każdy przypadek podejrzenia choroby zawodowej.

Rozpoznania choroby zawodowej oraz orzekania o stwierdzeniu choroby zawodowej dokonuje lekarz o określonych przepisami kwalifikacjach (medycyna pracy) zatrudniony
w następujących jednostkach orzeczniczych:

1. poradnia chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny prac,

2. kliniki i poradnie i chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych),

3. poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych,

4. jednostki zakładów opieki zdrowotnej, w których nastąpiła hospitalizacja - w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby.

Na podstawie orzeczenia wydanego przez lekarza medycyny pracy, decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do jej stwierdzenia, wydaje państwowy powiatowy inspektor sanitarny. Od decyzji państwowego powiatowego inspektora sanitarnego przysługuje odwołanie, które po należy złożyć do państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

Pracownikowi, u którego stwierdzono chorobę zawodową może przysługiwać świadczenie przewidziane w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Świadczenia te przyznawane są po przeprowadzeniu przewidzianej prawem procedury i wydaniu decyzji o przyznaniu świadczeń przez właściwy Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

3. Przepisy

3.1. Przepisy dotyczące inspektora sanitarnego.

Państwowy powiatowy inspektor sanitarny, a w przypadku odwołania państwowy wojewódzki inspektor sanitarny w terminie 14 dni od uprawomocnienia się decyzji
o stwierdzeniu choroby zawodowej sporządza kartę stwierdzenia choroby zawodowej
i przesyła ja do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy
im. Prof. Dr. Med. Jerzego Nofera w Łodzi.

W przypadku, gdy decyzję wydaje w trybie odwoławczym państwowy wojewódzki inspektor sanitarny przesyła on dodatkowo kartę państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu.

Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do jej stwierdzenia państwowy powiatowy (wojewódzki) inspektor sanitarny przesyła:

1. zainteresowanemu pracownikowi lub byłemu pracownikowi;

2. pracodawcy lub pracodawcom zatrudniającym pracownika w warunkach, które mogły spowodować skutki zdrowotne uzasadniające postępowanie w sprawie rozpoznania
   i stwierdzenia choroby zawodowej,

3. jednostce orzeczniczej zatrudniającej lekarza, który wydał orzeczenie lekarskie;

4. właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy.

3.2. Przepisy dotyczące pracodawcy.

W razie rozpoznania u pracownika choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany:

1. ustalić przyczyny powstawania choroby zawodowej oraz charakter i rozmiar zagrożenia tą chorobą, działając w porozumieniu z właściwym organem Państwowej Inspekcji Sanitarnej,

2. w razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby zawodowej, na podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie i na czas określony
   w tym orzeczeniu, przenieść pracownika do innej pracy nie narażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy. Jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy.

Pracodawca prowadzi rejestr obejmujący przypadki stwierdzonych chorób zawodowych
i podejrzeń o takie choroby (art. 235 § 4 k.p.) oraz obowiązany jest systematycznie analizować przyczyny chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy i na podstawie wyników tych analiz stosować właściwe środki zapobiegawcze.

---