Czas przeszły le passé composé - uzgadnianie formy participe passé z dopełnieniem bliższym
Le passé composé - l'accord de la forme du participe passé avec le complément d'objet direct
Gdy dopełnienie bliższe zastąpione jest przez zaimek osobowy, konieczne jest uzgodnienie formy imiesłowu participe passé z liczbą i rodzajem tego zaimka. Spójrzmy, jak zmienia się participe passé w zależności od rodzaju i liczby dopełnienia bliższego.
W rodzaju męskim i w liczbie pojedynczej participe passé pozostaje bez zmian.
Il a acheté (quoi ?) un dictionnaire. (On kupił słownik.)
Il l'a acheté. (On go kupił.)
W rodzaju męskim i w liczbie mnogiej do participe passé dodajemy końcówkę -s.
Il a acheté (quoi ?) des dictionnaires. (On kupił słowniki.)
Il les a achetés. (On je kupił.)
W rodzaju żeńskim i w liczbie pojedynczej do participe passé dodajemy -e.
Il a acheté (quoi ?) une lampe. (On kupił lampę.)
Il l'a achetée. (On ją kupił.)
W rodzaju żeńskim i liczbie mnogiej do participe passé dodajemy -es.
Il a acheté des lampes. (On kupił lampy.)
Il les a achetées. (On je kupił.)
Ponieważ przed właściwym czasownikiem stoi jeszcze czasownik posiłkowy (avoir), zaimek osobowy w formie dopełnienia bliższego zajmuje miejsce przed czasownikiem posiłkowym:
Il a mangé les gâteaux. (On zjadł ciastka.)
Il les a mangés. (On je zjadł.)
J'ai sorti mes photos. (Wyciągnęłam moje zdjęcia.)
Je les ai sorties. (Wyciągnęłam je.)
Il a descendu ma valise. (On zniósł moją walizkę.)
Il l'a descendue. (On ją zniósł.)
J'ai perdu ma bague. (Zgubiłam pierścionek.)
Je l'ai perdue. (Zgubiłam go. (zgodnie z rodzajnikiem francuskim - ją))
Il a chanté toutes mes chansons préférées. (Zaśpiewał wszystkie moje ulubione piosenki.)
Il les a chantées. (Zaśpiewał je.)
Przeczenia
Jak już wiadomo, w czasie passé composé przeczenia tworzone za pomocą słów ne… pas wyglądają następująco:
Elle a pris son parapluie. (Ona wzięła swój parasol.)
Elle n'a pas pris son parapluie. (Ona nie wzięła swojego parasola. )
Słowa ne i pas „okrążają” czasownik posiłkowy.
W zdaniach, w których zaimek osobowy zastępuje dopełnienie bliższe, między słowami ne i pas umieszczany jest zaimek osobowy (me, te, le, la, nous, vous, les) oraz czasownik posiłkowy. Na przykład:
Elle a pris sa veste. (Ona wzięła swoją kurtkę.)
Elle ne l'a pas prise. (Ona jej nie wzięła.)
Należy pamiętać o konieczności uzgadniania formy participe passé z liczbą i rodzajem dopełnienia bliższego. W powyższym przykładzie jest to słowo veste w liczbie pojedynczej oraz w rodzaju żeńskim, stąd do słowa pris, będącego imiesłowem przeszłym od czasownika prendre, dodano końcówkę -e.