Koło wielkie- przecięcie sfery płaszczyzną przechodzącą przez jej środek
Koło małe- to samo, ale jak nie przechodzi przez środek.
Sfera- pow. sfery to pow, której każdy pkt jest jednakowo odległy od pkt zwanego środkiem sfery.
UKŁAD KARTEZJAŃSKI: koło podstawowe- Kolo wielkie powstale na skutek przecięcia plaszcz podstawowej i sfery nieb. Półkole podstawowe- półokrąg Kola wielkiego powstaly przez przeciecie plaszcz określonej przez os Z i dodatnia polowe osi X. Kat α- kat dwuścienny zawarty mdzy półkolem początkowym a półkolem przechodzącym przez dany obiekt. Kat β- kal plaski mdzy plaszcz Kola podstawowego a polprosta wychodzaca ze srodka sfery i przechodzaca przez dany obiekt.
UKLAD HORYZONTALNY- os glowna- lokalny kier pionu. Kolo podstawowe- horyzont. Wertykały- Kola wielkie przechodzące przez zenit i nadir. Półkole początkowe- wertykal przechodzący przez pkt południowy na horyzoncie i przez południowy biegun nieb. Azymut- kat dwuścienny zawarty mdzy półkolem początkowym a wertykalem przechodzącym przez obiekt. Jest mierzony od pkt S do W, N do E. Wysokość- kat zawarty mdzy plaszcz horyzontu a kier do danego obiekty. Liczona dodatnio od 0 do 90o powyżej horyzontu i ujemnie od 0 do 90o stopni poniżej horyzontu. Południk lokalny- półkole początkowe przechodzące przez biegun N, zenit i biegun S. Oś świata- linia laczaca bieguny.
UKLAD ROWNIKOWY GODZINNY- oś glowna- os swiata. Kolo podstawowe- rownik nieb. Półkole początkowe- polowa południka lokalnego przechodzaca przez Bn, Z, S i Bs
Deklinacja δ- kat mdzy plaszcz rownika nieb a kier do danego obiektu < -90, 90o>
Kat godzinny t- kat dwuścienny zawarty mdzy półkolem początkowym a polkom godzinnym przechodzącym przez obiekt. Wzrasta w kier zgodnym z ruchem dzienny sfery. <0; 24h >
UKLAD ROWNIKOWY ROWNONOCNY- os glowna- os swiata. Plaszcz podstawowa- rownik nieb. Półkole początkowe- półkole przechodzące przez pkt Barana. Deklinacja δ- kat mdzy plaszcz rownika nieb a kier do danego obiektu < -90, 90o>. Rektascencja α- kat dwuścienny mdzy półkolem południka pkt Barana, a półkolem południka danej gwiazdy. Mierzy się w jednostkach czasowych, w kier przeciwnym do ruchu dobowego gwiazd i Słońca. Nie jest to układ lokalny.
Rok gwiazdowy- okres czasu w którym Slonce dokonuje całego obiegu ekliptyki. Rok zwrotnikowy- sredni okres czasu mdzy dwoma przejsciami Słońca przez pkt Barana. Wynosi 365,242 dni. Czas miejscowy to kat godzinny określonego obiektu. Kat godzinny odnosimy do południka miejscowego, dlatego czas jest również miejscowy. Czas gwiazdowy=kat godzinny pkt Barana T*=kat godzinny t* + rektascencja gwiazdy α. Czas gwiazdowy=rektascencji górującej gwiazdy
Czas prawdziwy słoneczny- kat godzinny Słońca prawdziwego powiekszony o 12 godzin.
Doba sloneczna prawdziwa- okres czasu mdzy dwoma kolejnymi dolowaniami.
Czas słoneczny średni- kat godzinny Słońca średniego. Słońce średnie- fikcyjny pkt który przesuwa się ruchem rocznym na tle gwiazd podobnie jak Slonce prawdziwe, ale nie po ekliptyce, a po rowniku ruchem jednostajnym.
Równanie czasu: To - Tộ= αộ - αo