TEST PWC170 (Physical Working Capacity) - wytrzymałości tlenowej

     Obok prób służących do określenia wydolności ogólnej ustroju a polegających na wykonaniu standartowego wysiłku fizycznego istnieją testy polegające na określeniu wielkości wykonanej pracy.
     Próba PWC-170 polega na określeniu maksymalnej wielkości pracy / min jaką osoba badana wykonuje do momentu ustalenia częstości skurczów serca na poziomie 170/min. Wyznaczenie szukanej wielkości pracy odbywa się na drodze ekstrapolacji krzywej poprowadzonej przez dwa punkty wyznaczone po wykonaniu wysiłków o intensywności średniej.(Wrożynek-Łukanowska W.)

TEST COOPERA - 12 minutowy test biegu
     Powszechne zastosowanie wielu krajach znalazł "Test 12 minut" Kennetha Coopera. Kryterium oceny poziomu wytrzymałości jest długość pokonango dystansu w ciągu 12 minut. Dla chłopców i dziewcząt przewiduje się oceny zamieszczone w tabelach.

TEST ASTRANDA-RYHMINGA pomiaru VO2max metodą pośrednią na podstawie częstości skurczów serca podczas pracy submaksymalnej
     W niektórych przypadkach jest pożądane, aby już a podstawie reakcji zachodzących podczas obciążeń submaksymalnych móc wypowiedzieć się na temat maksymalnej wydolności fizycznej badanego tj. jego maksymalnego zużycia tlenu, czyli pułapu tlenowego. Astrand i Ryhming skonstruowali w roku 1953 nomogram, który pozwala na określenie pułapu tlenowego bez konieczności wykonywania przez badanego maksymalnego wysiłku fizycznego. Metoda ta jest szeroko stosowana dla określenia efektywności treningu sportowego, szczególnie w dyscyplinach wytrzymałościowych. Jest to jedna z metod pozwalająca na określenie maksymalnego zużycia tlenu sposobem pośrednim poprzez poddanie zawodnika wysiłkowi submaksymalnemu. Stwierdzając częstość tętna przy jakiej organizm osoby badanej, w zależności od stosowanego rodzaju oraz wielkości obciążenia, osiąga stan równowagi funkcjonalnej, odczytujemy zużycie O2/min z normogramu Astrand-Ryhming. (W. Wrożynek-Łukanowska)

TEST PULSACYJNY - badający wydolność beztlenową w pracy interwałowej

TEST 30s WINGATE - badający wytrzymałość beztlenową
     Standardowy test którego celem jest ocena adaptacji do wysiłków w zakresie energetycznym beztlenowym (źródła energii: ATP, fosfokreatyna, glikoliza). Test trwa 30 sekund, a zadaniem badanego jest w przeciągu tego czasu pedałować na cykloergometrze z jak największą częstością - przy indywidualnie dobranym obciążeniu, zależnym od masy ciała (75 g/kg mc). Test ten daje możliwość oceny parametrów statycznych - zależnych od masy mięśniowej (parametry mocy) oraz parametrów dynamicznych (czas uzyskania i utrzymania mocy) - zależnych od właściwości mięśni i ich adaptacji do tego typu wysiłków. Przed testem - w spoczynku i po teście pobierana jest próbka krwi do oznaczenie stężenia mleczanu.
     Możliwe są inne modyfikacje tego testu np.: skrócenie - nie zalecane, lub wydłużenie czasu trwania testu lub wersja skromniejsza bez oznaczania stężenia mleczanu

TEST MARGARII - wytrzymałość beztlenowa
     Energia dla krótkotrwałych wysiłków mięśniowych o dużej intensywności czerpana jest rozkładu fosfagenu czyli ATP i fosforanu kreatyny(CP) występującego w komórkach tkanki mięśniowej. Zawartość fosfagenu w mięśniach jest niewielka. Dlatego podczas supramaksymalnych wysiłków fizycznych dochodzi w ciągu 20-30 sek. Do prawie całkowitego wyczerpania energii dostępnej z układu ATP-CP. Próba Margarii polega na określeniu składowej prędkości w biegu w czasie wbiegania po stopniach o dość znacznym kącie nachylenia. Badania Margarii pozwoliło ustalić, że prędkość maksymalna w omawianym wysiłku osiągana jest w 2 sekundzie od momentu startu i utrzymać ją można do 5-6 sekundy. (Wrożynek-Łukanowska W.)

POMIAR KWASU MLEKOWEGO
     W ocenie stanu wytrenowania (Reguła 1999) istotne znaczenie ma znajomość wartości progu beztlenowego (PPB), wyrażona w moll/l kwasu mlekowego, odpowiadająca wielkości obciążenia wysiłkiem (W), (m/s), (km/godz.) oraz częstotliwość akcji serca w oparciu o test mleczanowy, wyliczona za pomocą programu komputerowego. Uzyskuje się w nim informacje o czasie pokonania poszczególnych odcinków, prędkości, porównanie wartości prędkości zadanej do osiąganej oraz indywidualnej wartości progu przemian beztlenowych (PPB) badanego.
     Do bezpośredniego pomiaru wartości tętna (HR) w czasie treningu służy urządzenie pomiarowe zwane sport-testerem, zbudowane z dwóch części tj. nadajnika zakładanego na klatkę piersiową w okolice serca, oraz odbiornika umieszczonego na nadgarstku w miejscu zegarka. Oba urządzenie współpracują ze sobą a zawodnik na bieżąco może odczytać wartości HR w trakcie treningu. Możliwe jest także zaprogramowanie zakresu tętna w jakiej ma się odbywać trening, w zależności od klasy urządzenia możliwe jest zaprogramowanie wielu "kombinacji" a także podłączenie do komputera i obróbka danych. Według wielu autorów wskaźnik HR jest markerem o wysokiej korelacji z innymi parametrami wysiłku dostarczającym dużo informacji o rodzaju i wielkości pracy. Było to głównym kryterium wykorzystania go przez zespół wrocławskich badaczy w kierowaniu przygotowania zawodnika do udziału w walce sportowej, a opisany w "Sporcie wyczynowym" Zatoń M.(1982). Dokonano tam korekty treningu na poziomie jednostki treningowej za pomocą wskaźnika skuteczności restytucji (WSR). Przy jego zastosowaniu można ocenić globalnie czy obciążenie jest adekwatne do aktualnej dyspozycji zawodnika, oraz czy jego składowe objętość i intensywność są w odpowiednich do siebie proporcjach.
     Posługiwanie się tym wskaźnikiem wymaga pomiaru tętna dokonanych rano po przebudzeniu się w tej samej pozycji przez 1 min. (T) jak również przez 10 s bezpośrednio przed treningiem (t 1), po ostatnim głównym ćwiczeniu treningu (t 2) oraz po czterech minutach restytucji po głównym ćwiczeniu (t 3).

Współczynnik skuteczności restytucji określa wzór:

WSR=( t2 - t3 / t2 - t1) x 100%
Interpretacja WSR w zależności od uzyskanej wartości:

WSR = 50 - 60 % - obciążenie prawidłowe
     T - ranne nie zmienia się lub obniżyło się nie więcej niż o 10 uderzeń na minutę - prawidłowe obciążenie pod względem objętości i intensywności
     T - ranne wzrasta o więcej niż 10 uderzeń na minutę - obciążenie prawidłowe, zbyt duża intensywność
     T - ranne obniża się więcej niż 4 uderzenia na minutę - za duża objętość

WSR 60 % - za małe bodźce treningowe
     T - ranne stabilne - można zwiększyć objętość i intensywność
     T - ranne rośnie - za małe obciążenie objętościowe
     T - ranne spada - jest wówczas niedociążenie intensywnością

---