2) Otoczenie organizacji - definicja, rodzaje i teorie otoczenia.
1. Definicja otoczenia:
Otoczenie - to wszystko, co jest poza jej granicami, co wpływa na wyniki działań organizacji poprzez nakładanie ograniczenia i wymuszanie dostosowania się jako cenę za przetrwanie
2. 3 podejścia do def. otoczenia:
sieć - powiązania z innymi elementami otoczenia organizacji (dzięki nim organizacja dostaje wiele zasobów) takimi jak: klienci, partnerzy, dostawcy, grupy interesów (polit., społ., ekonom.), zw. zawodowe, grupy inwestorów, instytucje kontrolne, konkurenci
otoczenie ogólne - czynniki zewn. natury ogólnej: społeczne, kulturalne, prawne, ekonomiczne, technologiczne, środowisko naturalne. Te czynniki są ze sobą wzajemnie powiązane
otoczenie miedzynarodowe i globalne - elementy otoczenia, które przekraczają granice krajów i te, które tworzy się na skalę światową to np.: organizacje międzynarodowe, trendy i warunki w otoczeniu międzynarodowym i globalnym. Elementy te wpływają na sektory (elementy otoczenie ogólnego), wystepujące lokalnie
Teorie otoczenia:
sytuacyjnych uwarunkowań (Burns, Stalker) - rodzaj organizacji a jej otoczenie
organizacje mechaniczne - otoczenie organizacji stabilne, w organizacji wykonuje się rutynowe czynności, hierarchia autorytetów, wyraźnie wyznaczone zakresy obowiązków, wyspecjalizowane części ( różne zadania i prace wykonywane przez pracowników) które wprowadzone są przez kierowników do systemu o wysokiej sprawności. Porównanie do maszyny
organizacje organiczne - otoczenie zmienia sie szybko, w organizacji potrzebna elastyczność, pracownicy zachęcani do wykorzystywania swych umiejętności stosownie do potrzeb w zgodzie ze zmieniającym się porządkiem pracy i w sposób jaki uznają za stosowny, małe specjalizacja, sformalizowanie i hierarchia, dużo nieoficjalnej komunikacji. Organizacje jak istoty żywe dostosowują się do zmieniających się okoliczności
zależności od zasobów (Pfeffer, Salancik) - organizacjami rządzi ich otoczenie, wrażliwość organizacji na wpływ jej otoczenia zależy od jej zapotrzebowania na zasoby, nad zasobami kontrolę sprawuje otoczenie. Otoczenie wykorzystuje tą władzę do stawiania organizacji żądań w odniesieniu do takich kwestii jak: konkurencyjne ceny, pożądane towary itd. zasoby dzieli się na: a) doniosłości - to zasoby strategiczne, bez nich organizacja nie może funkcjonować, wskazuje stopień ważności zasobu b) niedoboru - wskazuje na stopień dostępności danego zasobu w danym otoczeniu. Uwzględnienie zależności od zasobów pozwala na: dogłębne zrozumienie sieci pod względem doniosłości i niedoboru zasobów, znalezienie dróg unikania zależności lub uzależnienie innych uczestników otoczenia od danej organizacji. Organizacja dąży do przetrwania w warunkach konkurowania o szczupłe i strategiczne zasoby
ekologii populacji - organizacja jest zależna od otoczenia po względem dostępu do potrzebnych jej do działania zasobów, otoczenie organizacji wybiera spośród grup konkurencyjnych te organizacje, które najlepiej zaspokajają potrzeby. Jest to darwinowska zasada przetrwania najlepiej przystosowanych organizacji
instytucjonalna - otoczenie może stawiać organizacji wymagania na 2 odmienne sposoby: a) może być źródłem wymogów techn. i ekonom. zmuszających organizację do wytwarzania i wymieniania towarów i usług na rynku b) może stawiać wymagania społ. i kult. nakazujące organizacjom odgrywać konkretne role w społeczeństwie oraz przybierać i utrwalać pewien wizerunek zewnętrzny. Otoczenie wynagradza organizacje za spełnianie tych wymogów, za towary i usługi, za podporządkowanie się wartościom. Źródła nacisków na organizację: a) naciski instytucjonalne oparte na przymusie - pochodzi od władz, z regulacji władz b) normatywne naciski instytucjonalne - źródłem nacisku są oczekiwania o charakterze kulturowym c) mimetyczne naciski instytucjonalne - chęć wyglądania jak inne organizacje, jest reakcją na niepewnośc, polega na kopiowaniu struktur, praktyk, wytworów innych organizacji
1