okopowe, Notatki Rolnictwo, 4 rok, IV rok

Rośliny okopowe korzeniowe: burak, cykoria, marchew, brukiew, rzepa, kapusta pastewna. /U roślin okopowych material siewny jest zróżnicowany morfologicznie i botanicznie. Burak owocostany klebki powstale przez zrosniecie ze soba kilku kwiatow podczas kwitnienia. Owocem botanicznym jest torebka(orzeszek) na wierzchołku po dwa zaschnięte i zawinięte do srodka dzialki okwiatu, wieczko na wierzchu pod spodemznajduje się nasienie. Burak cukrowy obsada 8-10 rosl/m2. przecinka- pojedynkowanie roślin. Masa 1000 klebkow wielonasiennych 20-25g. masa 1000 klebkow jednonasiennych 10-15g, otoczkowanych 15-20g. model wielofunkcyjnej otoczki: 1. nasienie 2. insektycyd, glazura 3. neutralna masa otoczki 4. fungicyd 5. substancja nawozowa. Znaczenie otoczkowania nasion: ułatwia precyzyjne wykonanie siewu punktowego, ochrona nasion i kiełków przed chorobami i szkodnikami, polepszenie odzywiania siewek, ochronna funkcja otoczki. Właściwości dobrej otoczki: wyrównany kalibraż, kształt kulisty, mechanicznie trwała, nie powinna utrudniac przepływu wody i gazów do nasion, nie powinna działać toksycznie na kiełkujące nasiona, powinna stworzyc optymalne zabezpieczenie przed chorobami i szkodnikami, powinna wyposażyć siewke w niezbędne składniki pokarmowe, powinna poprawiac wschody roślin. Jednostka siewne- 100000 nasion kiełkujących. Na 1 ha przy siewie na gotowo 1,2 jednostki siewnej. Marchew mat siewny- niełupka. Owoc botaniczny- rozłupka. Rozłupka składa się z dwóch niełupek, są podłużnie jajowate, połaczone za pomocą wieszadełka. Przed siewem podaje się szlifowaniu aby pozbyc się haczyków. 1,2-1,7g- masa tysiąca nasion. W okrywie wzdłuż szczecinek są kanaliki w których znajdują się olejki eteryczne. Cykoria materiał siewny- niełupka, owoc botaniczny- niełupka. Kształt odwrotnie jajowaty, lekko łukowato wygięte, na wierzchu szersze znajduje się zaschnięte działki kielicha. Barwa nasion- żółta, brunatno-czarna. Masa tysiaca niełupek 1,2-1,4g. zawiera inuline. Kapustne materiał siewny- nasiona. Kształt nasion kulisty, różnia się wielkością zabarwieniem . MTZ brukwi jest pośrednia 4-5g. rzepa 3-4g . kapusta pastewna 6-8g. wym termiczne 1-2C temp kiełkowania znaczne ilości wody 100-150% nasycenia. 5-7 dni od siewu kiełkuje: kapusta, brukiew, rzepa. Po 4 tyg. Inne gatunki( podatne na zachwaszczenie). Przy rozpoznawaniu siewek roślin okopowych korzeniowych należy uwzględnić: kształt liścieni, kształt pierwszego liścienia, powierzchnia blaszki liściowej(karbowana, gładka), barwa liścia, występowanie innych charakterystycznych cech(omszenie, owłosienie, woskowy nalot). Kształt liścieni: burak- owalnie wydłużony lub eliptyczny osadzone na ogonkach liściowych; cykoria- liścienie znacznie krótsze, odwrotnie jajowate; marchew- lancetowate równowąskie; kapustne- kształt sercowaty, nerkowaty, w stronę ogonka się zwężają. Liście burak- wyrażnie owalne lub owalnie wydłużone spiczaste na wierzchołku, powierzchnia liści gładka bez owłosienia; cykoria- odwrotnie jajowate, powierzchnia lekko karbowana, brzeg lekko powcinany; marchew- pierwszy liść złozony nieparzysto pierzasto sieczny; kapustne- owalne, brzeg blaszek liściowych lekko wcięte, liść lekko karbowany; brukiew- woskowy nalot, pojedyncze owłosienie; rzepa- intensywne owłosienie brak nalotu; kapusta- intensywny woskowy nalot brak owłosienia. Budowa anatomiczna korzenia buraka: budowa pierwotna( przy wytworzeniu 2-3 liści): skórka, walec osiowy(okolnica, perycykl walca osiowego) łyko pierwotne (2 pasma), drewno(1 pasmo), tkanka parenchymatyczna między nimi. Budowa wtórna : pod wiązkami łyka pierwotnego występują 2 pasma kambium łączące się z perycyklem i tworzą nieregularny pierścień kambium odkłada się na zewnątrz łyko wtórne do wewnątrz drewno wtóne. Korzeń rozrasta się od wewnątrz powodując pękanie kory-linienie korzenia- korzeń zrzuca warstwę zewnętrzną korę pierwotną i skórkę. Budowa morfologiczna: korzenie mają podobną budowę: głowa, szyja, korzeń właściwy. Głowa część korzenia powstała z epikotylu siewki, jest to część z której wyrastają liście, blizny po opadnietych liściach, śilnie zdrewniały kolor inny niż korzeń; szyja- powstała z hipokotylu siewki częściowo zdrewniała ale mniej niż głowa, nie posiada korzeni bocznych i liści. Korzeń właściwy- powstała z korzenia zarodkowego tu wyrastają korzenie boczne. U buraków wyrastają z 2 bruzd nasiennych. Zakończony korzeniem palowym może osiągać 2m obłamuje się podczas zbioru. Jest inaczej zabarwiony niż głowa. U buraka cukrowego głowa i szyja bardzo krótkie 80% zagłębione w glebie, im bardziej zagłębione w glebie tym więcej suchej masy. Kształty buraków: walcowaty, owalny, jajowaty, stozkowaty, palowy; mogą ulegać deformacji w wyniku: uszkodzenia przez szkodniki, niewłaściwego zastosowania obornika, przy słabo spulchnionej glebie; objawia się: widlastością korzeni, dziuplowatością, selerowatością; zmniejsza zawartość cukru, zwieksza zanieczyszenie glebą. Formy genetyczne buraków: diploidalna(2n=18), poliploidalna, tetraploidalne nie różnią się od diploidów. Wyróżnia się 3 typy: typ C b. cuk. -Wysokocukrowe, typ N- normalny. Typ P-plenny. C 27% s.m. zawartość sacharozy 19-21% plon 30-40t/ha, mocno zdrewniałe utrudniony przerób; Typ P plon 60-70t/ha, s.m. 15-17%; typ N s.m. 23-24%, plon 40-60t/ha, zaw. Cukru 17-19%. Rzedy co 45cm około 9cm. Marchew żółta(10-11%) i czerwona(11-12%). Cykoria(18-25%) kształt korzeni: klinowaty, wrzecionowaty, walcowaty; inulina12-14%; odporna na mrozy do -20oC. Miekisz bialy skorka szarokremowa. Brukiew korzeń: owalny, owalnie-wydłużony, kulisty; żółta (11%), biała(9-10%), plony żółtej są niższe niż białej; rzepa kształt okrągły lub okrągło spłaszczony walcowaty, mocno zwężający się korzeń, miąższ biały, skórka ma zabarwienie szaro-fioletowe(6-7%); kapusta pastewna dł do 2m mózgowa i liściowa. OKOPOWE BULWIASTE rozmnaża się wegetatywnie poprzez bulwy zmienność genetyczna bardzo niewielka. Bulwa jest częścią uzytkową, nasieniem w pojęciu rolniczym, rozmnażanie generatywne w hodowli ziemniaka. Zbiory w Polsce 10368 tys ton + import 84 tys ton. Spasanie 17,4%, samozaopatrzenie 23,7%, sprzedarz na konsumpcje 17,8%, sadzenie 14,2%, przerób przemysłowy 16,7%, ubytki i straty 10%, eksport 0,2%. Zajmujemy 5 miejsce po Chinach, Rosji, Ukraina, Indie. Fazy rozwojowe ziemniaka: okres spoczynku bulw, kiełkowanie, wzrost części podziemnych, formowanie części nadziemnych, zawiązywanie bulw(tuberyzacja), kwitnienie, dojrzewanie, nagromadzanie plonu. Faza spoczynku rozpoczyna się w momencie odłączenia się bulwy od stolonu spowodowany przez dojrzałość fizjologiczną lub przez człowieka, zależy od temperatury i wilgotności w miejscu ich przechowywania, związany z okresem przechowywania, od dlugości wegetacji, srodków chemicznych, zalecana temperatura przechowywania od 2 do 8. kiełkowanie rozpoczyna się w momencie wytworzenia się kiełka, może przebiegac w warunkach naziemnych, sztucznych(podkiełkowywanie) zaleca się kiedy: ziemniak na wczesny zbiór, póżno sadzonych wiosną(plon wtóry), uprawa ziemniaków nasiennych; przeprowadza się w odp. Pomieszczeniach, waronki: temperatura 10-15oc, wilgotność powietrza 80%, światło rozproszone przez co najmniej 12 godz na dobę( tworzą się tzw. Kiełki świetlne cecha odmianowa), wys kiełkow 1-2cm. Kiełek składa się z: podstawy kiełka, szyi i części wierzchołkowej(z podstawy-korzenie boczne, z szyjki-łodyga, z wierzchołkowej-liście); w ciemności rozwijają się kiełki etiolowe(są białe, bez chlorofilu, dl do 1m), w okresie kiełkowania wyróżnia się okres dominacji kiełka wierzchołkowego, okres kiełkowania pozostałych kiełków, po wsadzeniu do gleby wytwarza się kiełek wierzchołkowy daje on dorodniejsze łodygi i bulwy, jest ich mniej wykorzystuje się je do produkcji ziemniaków bardzo wczesnych. Okres podkiełkowywania trwa ok. 2 tygodnie, powinien mieć wielkośc 0,5cm. Pobudzanie-krótkotrwałe kiełkowanie. Liczba oczek-im większa bulwa tym większa liczba oczek. Do 100g-10 oczek, do 40g-6 oczek. Rozwój systemu korzeniowego: z podstawy kiełka wyrasta wiele korzonków(system wiazkowy), rosną najpierw poziomo pozniej pionowo, dł. 2m, główna masa korzeni w warstwie ornej. Oczka płytkie (1-1,6mm), średniopłytkie(1,7-2,3mm), głębokie(2,4-5mm), ziemniaki jadalne powinny mieć płytkie oczka, dla przemysłu średniopłytkie i głębokie, linia łącząca oczka nazywa się spiralą genetyczną(linie zawęzają się w części wierz a rozrzedzaja w części stolonowej); oczko: oczko(blizna po odpadniętym luskowatym liściu), pączek środkowy- głowny i dwa pączki boczne(po wsadzeniu do ziemi rozwija się pączek głowny, przy uszkodzeniu rosną pączki boczne). Kształt bulw stosunek szerokości bulwy do jej długości: okrągłe-1:0,9-1,2; owalne-1:1,2-1,6; okrągło-owalne-1:1,6-2; podłużne-1:2; w okresie wegetacji bulwy mogą ulegać nadinfekcjom tem kseromorfozy, wilgotność gleby-hydromorfozy; wtórny wzrost bulwy-dziedziuchowatość, pacwikowatość; cechy zewnętrzne bulw przeznaczonych do przetwórstwa i na konsumpcje: regularny kształt, płytko osadzone oczko, gładka nie uszkodzona skórka, bulwy nie zazielenione; bulwa ziemniaka może zawierać 2-20mg solaniny; barwa zależy od grubości korkowiny i barwnika w skórce: jasna, czerwona, niebiesko-fioletowa, niejednolita; barwa skórki i miąższu jest cechą odmianową. Wschody i rozwój początek wschodów-ukazywanie się łodyg na powierzchni pola z jednej bulwy może wytworzyć się kilka pędów(3-8); krzak-wyrastająca część nadziemna. Faza zawiązywania bulw 7-10 dni przed kwitnieniem, bulwy tworzą się ze stolonów; stolony-zmodyfikowane pędy podziemne rosną początkowo na długość póżniej przed kwitnieniem następuje grubienie wierzchołków stolonów-powstają bulwy; długość stolonów jest cechą odmianową. Kwitnienie faza trwa około miesiąca, intensywnośc kwitnienia nie ma wpływu na wielkość i plonowanie bulw. Nagromadzanie plonu i dojrzewanie wykształcane są bulwy, nastepnie rozrost bulw, pod jednym krzakiem od kilku do kilkunastu bulw, można uzyskać ok. 1kg bulw. Bulwy wytworzone przez zgrubienie stolonu; cechy: budowa oczka. Budowa anatomiczna bulwy na zewnątrz wyróżnia się skórkę u młodej bulwy, u starej-korek. Pod korkiem znajduje się cienka warstwa kory pierwotnej, w środku układ wiązek przewodzących, wnętrze bulwy wypełnia wodnisty rdzeń. Leukoplasty-komórki bezbarwne pod wpływem swiatła zielenieją co zwiększa zawartość solaniny, po zbiorze nie należy ich długo przechowywać na słońcu. Skład chemiczny bulwy s.m 23,7%, woda 70%, skrobia17,5%, cukry redukujące0,3%, cukry 0,5%, włókno surowe0,71%, białko ogółem 2%, białko właściwe w ogólnym 54,7%, kwasy organiczne0,6%, składniki popiele1,1%, Wit C w mg%10-25, azotany 2-10, glikoalkaloidy 4-25%, zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne, duzo potasu. Najwięcej skrobi znajduje się wokół wiązek sitowo-naczyniowych i zew warstwie łyka wewnętrznego, najmniej w rdzeniu, zaw skrobi jest cecha odmianowa, wczesne mniej póżne więcej, zawartość skrobi zmienia się w zależności od warunków: w lata suche i słoneczne więcej. Najwięcej białka znajduje się w peryferyjnych warstwach kory pierwotnej, sole mineralne w zew warstwie bulwy i w rdzeniu. W bulwie znajdują się enzymy: tyrozynaza-ciemnienie miąższu u Świerzych bulw(ciemnienie enzymatyczne), ciemnienie nieezymatyczne spowodowane przez zw. Fenolowe- kwas kofeinowy(zbyt niskie nawożenie potasem-mała zaw. Kw cytrynowego i jabłkowego).części nadziemne ziemniaka odmiany ziemniaka mogą różnić się wyglądem łodyg. Mogą przybierać pokrój stojący, prosty, rozłożysty. Krzaki mogą być: łodygowe, liściowe lub pośrednie. Łodygi na przekroju są czworokątne mogą być trójkątne na wierzchołku owalne, na końcach mogą posiadać oskrzydlenie. Kwiatostan baldachogrono wyrasta na wierzchołku pędu, niektóre obficie inne nie kwitną wcale. Budowa kwiatu: 5 działek kielicha zrośnięte odgięte lekko 5-6 płatków korony zrośnięte twożą charakterystyczną cos u dołu, barwa biała, różowa, liliowa, fioletowa, niebieska(cecha stała odmiany); 5 pręcików ściśle do siebie przylegających tworzą rurkę, przez tą rurke wchodzi słupek, pręciki mogą przybierać różne zabarwienie: żółto-zielone, cytrynowe, pomarańczowe; mogą być czasem bezpłodne. Jest rośliną obcopylną i wiatropylną. Słupek dwukomorowy z dwóch zrośniętych ze sobą owocolistków. Podział użytkowy odmian : odmiany ziemniaka są klonami zbiorem osobników powstałych na drodze rozmnażania wegetatywnego. Wg okresu wegetacji: wczesne, sredniowczesne, póżne. Wczesne: do 90 dni gotowe do zbioru w II połowie VI wyłącznie odmiany konsumpcyjnw, niska zawartość skrobii 10-14%, nie nadają się na maczkę ziemniaczaną plon 100-150dt; średniowczesne 100-120 dni, zbiór połowa sierpnia, skrobia 12-16%, głównie odmiany konsumpcyjne; póżne 121-145 dni i bardzo póżne powyżej 145 dni zbiera się od października, przeznaczone na przetwórstwo, pasze i jadalne, skrobia 16-20%, największa plenność. Topinambur należy do rodziny złożonych, w części podziemnej bulwy wyrastają z rozłogów, barwa żółta, czerwona fioletowa, biała. Kwiaty koszyczki duzo drobniejsze od kwiatów słonecznika, kwitnie od połowy września nie wykształca nasion, roślina dnia krótkiego, jako rosłina zaporowa przy lasach, skład chemiczny: woda 74-86%, s.m. 14-26%, inulina 13-22%, białko ogólne 1-1,9%, tłuszcz0,1-0,5%, włókno1-1,6%, popiół0,7-1%. Duże stężenie inuliny zwiększa ciśnienie osmotyczne co sprzyja zimowaniu i zapobiega przemarzaniu. Wykorzystanie: jadalne, przemysłowe, paszowe.

Kiełkowanierozpoczyna się pęcznieniem ziarniaków i przemianami biochemicznymi, po czym ukazuje się korzeń zarodkowy i kiełek. kiełek zbóż o ziarniaku oplewionym (jęczm, owies) po wydostaniu się z okrywy ow-nas rośnie początk pod plewką i na zew ukazuje się w jego części wierzchołkowej. U zbóż o ziar. nieopl kiełek po przebiciu okrywy ukazuje się na zew w części zarodkowej ziarniaka. kiełek okrywa pochewka kiełkowa, która jest przekształconym bezbarwnym liściem chroniącym I-szy liść przed uszk mech. Po wydostaniu się kiełka pęka tworząc podłużną szczelinę przez którą ukazuję się I-szy liść (początek wschodów) I-szy liść ma barwę zieloną o różnych odcieniach, sok komórk może być fioletowy (antocyjanowy). I-szy liśc owsa skręca się w lewo u innych w prawo. Wschody trwają do III-go liścia. Krzewienie- po wytworzeniu III liści wzrost ustaje w części nadziemnej. W tym czasie rośl tworzy korzenie przybyszowe oraz źdźbłą boczne. Przy płytkim siewie węzły znajd się blisko siębie, a podziemne międzywęźla są bardzo krótkie. Przy głebokim siewie międzyw wydłuż się, są cienkie i słabe, a poszczególne węzły są od siebie bardziej oddalone. Najslniej krzewi się jęczmień, słabiej żyto, psz oz i owies, najsłabiej psz jara kuk i proso. Zdolność zbóż do wykształcania źdźbeł bocznych określa się współcz krzew ogólnego. Strz w źdźbło- początek jest bardzo mało widoczny. Za pocz przyjmuje się stan, gdy zawiązki kwiatostanu zostaną wyniesione przez rosnące źdźbło na wys ok 5cm nad glebę. Wyczuwalne jest I-sze kolanko na wys 1,5-2cm nd ziemią. Zawiązki kwiatost oraz zawiązek źdźbła wraz z węzłami i międzywęźl formują się w rośl w pączkach jeszcze przed krzewieniem. Na pocz strzel w źdźbło poszczególne węzły w stożku wzrostu widoczne są u podst zaw kwiatostanu w postaci poprzecznych fałdek leżących blisko siebie. W następnym okresie poszczególne międzyweźla szybko wydłużają się i grubieją. Najpierw wydł się międzyw dolne, a potem górne. Międzyw i węzły tworzą łodygę zwaną źdźbłem. W tej fazie intens rozw się liście. Liście zbóż rozmieszczone są naprzemianlegle w dwóch szeregach. Skł się z rurkowatej pochwy liściowej wyrastającej z węzłów, podstawy lub nasady bl liśc oraz płaskiej bl liśc. Pochwa liśc wyrastająca z węzła tworzy łącznie zgrubienie zwane kolankiem. Języczek wyst w formie prostopadle odstającego od błaszki bezbarwnego błoniastego wyrostka, który przylega ściśle do źdźbła chroniąc wnętrze pochwy przed infekcją z zewn. Uszka-wyrastają po obu stronach języczka na brzegach pochwy liśc w kształcie ostróg. Obejmują one źdźbło, dzięki czemu pochwa silniej do niego przylega. Kłoszenie- u zyta psz, jęczm i owsa rozp się gdy na źdźble głównym kwiatostan zaczyna się wydostawać z pochwy liścia górnego (flagowego). Kwiatost zbóź są kłos lub wiecha. Kłos wyst u żyta, pszen, jęczm. Wiechy u owsa, prosa, ryżu. Kukurydza posiada kwiatost męskie w formie wiechy i żeńskie w formie kolby. Podst kłosa tworzy spłaszczona osada kłosowa, zbud jest z odcinków zwanych członami osadki kłosowej. Górna część człona jest poszerzona i zgrubiała tworząc pięterko osadki, na którym są osadzone kłoski. U żyta i pszen 1 kłosek, jęczm 3. Wiecha znajd się na przedłużeniu międzywęźla źdźbła. Kwitnienie: początkiem kwit u żyta jest otwieranie się kwiatków w środkowej części kłosa i ukazywanie się pylników na zewnątrz. Podobnie kwitnie pszenica prz słonecznej i suchej pogodzie. Przy pochmurnej pogodzie i dużej wilg pow plewki kwiatów pszenicy nie otwierają się i pylenie odbywa się przy zamkniętych kwiatach, bez widocznych oznak zewn.

U wszystkich gat zbóż kwitn rozp się w kwiatostanach źdźbeł głównych. Pyłek z pylników pada na znamiona słupka, na nich kiełkuje wytwarzając łagiewkę pyłkową, która po 2-3 godz osiąga zalążnię i przez okienko zalążkowe dostaje się do woreczka zalążk. Jedna z dwu gamet męskich łączy się z komorą jajową tworząc zygotę. Zygota daje początek części ziarniaka, z której rozwija się zarodek. Druga gameta łączy się wtym czasie ze środkowym jądrem woreczka zalążk tworząc zygotę wtórną tworząc bielmo ziarniaka. Po zapłodnieniu znamiona słupka kurczą się i obumierają, a zalążnia rozrasta się do wielkości i kształtu ziarniaka. Dojrzewanie: wyróznia się dojrzałośc mleczną (40-65% wody, ziarniaki mocno uwodnione, konsystencja mleka, łatwo można rozgnieść), woskową( 20-40%, mniej łamliwe, bielmo ma kons woskową), pełną( <20%, rośl pożółkłe, ziarniaki twarde), martwą (<15%, zachodzą procesy biochem obniżające zdolność kiełkow, a zarodek przechodzi w stan spoczynku pożniwnego). Budowa kłosów: 1.Pszenica: -osadka kłos zygzakowata, podzielona na pięterka, owłosiona, -na 1 piętrze znajd 1 się kłosek wielokwiatowy (3-5), -kłosek skł się z 2 plew (górna i dolna) i kwiatków, każdy kwiatek skł się z 2 plewek (łusek), 3 pręcików, 1 słupka, -kwitn w kłosku rozp się od kwiatów dolnych ku górze, -najdorodniejsze są ziarniaki środkowe (w kłosie) a dolne w kłosku, -kształt plew łódeczkowaty, podzielony na 2 nierówne części, żółte, -plewki otaczają ziarniak w całości, u form ościstych zaopatrzone w ości. 2.Żyto: -osadka kłos wyprostowana, owłosiona, podzielona na pięterka, -na 1 pięterku znajd się 1 kłosek (2 kwiatowy), -plewy małe, plewki: dolna z długą ością i włoskami wzdłuż kilu, -plewni nie otaczają ziarniaka w całości. 3.Pszenżyto:- os kłos zygzakowata, podziel na pięterka, -na 1 pietrze znajd się 1 kłosek (4 kw), -dolne plewki zaopatrzone w ości, niezupełnie otaczaja ziarniak, -plewy są wydłużone z ząbkiem, podzielone na 2 nierówne części. 4. Jęczmień-os kłos schodkowa, nieowłosiona, podz na pięt, -na 1 pięt znajd się 3 kłoski 1-kwiatowe, -wyróż formy wielorzędowe i dwurzędowe, -rzędowość oparta jest o ułożenie kwiatków płodnych względem osi osadki, a także, -u form 4-,6- rzędowych wszystkie kwiatki w kłosku są płodne, -u form 2 rzedowych kłosek środk posiada kwiatek płodny, -u form 6- rzęd ziarniaki znajd się w jednakowej odl od osi osadki (patrząc z góry widzimy sześciokąt), -u form 4- boczne ziarn są bliżej osadki niż środk (widzimy prostokąt), -u form 2- plewka dolna zaopatrz jest w ość. 5.Owies: -wiecha-kwitnienei przebiega od góry do dołu, -oś wiechy jest przedłużeniem ostatniego międzywęźla, podziel jest na węzły i międzyw, -z węzłów wyrastają gałązki 1-, 2- lub 3-go rzędu zakończone kłoskiem (3 kwiatowy), -w kłosku 2 ziarniaki, 1 kwiatek płony, 2 plewy, 4 plewki, -kwitn w kłosku postępuje od dołu ku górze

cechy rozpozn

pszen

żyto

jęczm

owies

języczek

krótki

trójkątny

szeroki,

krótki

szer,

krótki

silnie wykształc, szer, brzeg ząbkowany

uszka

niewielkie,

wyraźnie

wykszt,

krótkie

włoski

krótkie,

bez

włosków

b duże

zach na siebie, bez włosków

brak

Ziraniaki: -Pszenica-barwa czerw lub biała, strona brzuszna bruzda, strona grzbietowa wypukła, górna część str brzusznej ma bródkę, na części grzbiet znajd się zarodek ukośnie ułożony, ziarniak nagi, dł 5-6mm, MTZ 37-45 -żyto- barwa zielonkawa (oliwkowa), ziarniak nagi, dł 8mm, MTZ 30-36, -pszenż-barwa pszen, dł żyta, goły, MTZ 38-50, -jęczm- barwa żółta, oplewiony, plewy silnie przylegają, MTZ 40-50, -owies-barwa żółta, oplewiony, chude długie, łuski łatwo odchodzą, MTZ 28-38, -gryka-trójgraniasty orzeszek, brązowa, MTZ 17-27, -proso- małe kuleczki, MTZ 6-8, błyszczące, jasnożółte, oplewione, -kukur- żółte, nagie, MTZ 250-350. Bud anatom: okrywa owocowo nasienna, warstwa aleuronowa: 1pszenica, pszenż, żyto, 3-jęczm, bielmo (w nim ziarna skrobii), epiblast zwany tarczką, zarodek. Skł chem: sm 86%, woda 14, węglowod: 70 (żyto), 50 (owies), tł: 4,8 owies, 4,4 kukur, białko surowe: 14% pszen, wł sur: 11gryka, 10 owies.

Systematyka:Kl: Monocotyledonae (jednoliśc), Rodz: Gramineae (trawy), Podrodz: Poaeoideae (wiechlinowate): żyto (secale, pszenica (triticum), pszenż (triticale), jęczm (hordeum), owies (avena). Ponicoideae: (prosowate): kuk (zea), proso (panicum), sorgo (sarghum)