3. Działanie żołnierza na polu walki i w miejscu stałej dyslokacji

Rola i zadania służby dyżurnej pododdziału w czasie alarmu

Dobrane i przygotowane osoby funkcyjne, zespoły i grupy funkcjonalne zabezpieczają jakość, terminowość i ciągłość procesu osiągania WSGB w pod­oddziale. Zakres przedsięwzięć alarmowych oraz ich krótkotrwałość i spiętrzenie czasowo - przestrzenne zmusza dowódcę pododdziału do objęcia szczególną tro­ską wymienionych osób. Szczególna rola przypada tym osobom funkcyjnym, które zabezpieczają rozruch procesu i nim kierują do czasu przybycia kadry za­wodowej pododdziału. Praktyka dowodzi, iż o tym, że pododdział osiągnie go­towość bojową w nakazanym czasie i miejscu zadecyduje początkowa faza alarmu. Zakłócenia w tej fazie, np. nieodebranie sygnału alarmowego lub jego niezrozumienie, może wyraźnie opóźnić, a nawet zerwać omawiany proces. Za­tem zrozumiała jest troska dowódcy pododdziału o służbę dyżurną 1-2 nieeta­towych pomocników dowódcy pododdziału.

Zasadnicze przedsięwzięcia wstępnej fazy alarmu w pododdziale realizuje służba dyżurna, która „wyznaczana jest na okres jednej doby dla zachowania stałej gotowości bojowej oraz wykonywania innych zadań. "

Służbę dyżurną w pododdziale stanowią: podoficer dyżurny i jego pomoc­nik, których wyznacza się spośród najlepszych podoficerów i szeregowców za­sadniczej służby wojskowej Ważność, ranga i nacisk czasowy podczas alarmu wymaga od nich wysokich predyspozycji psycho - fizycznych oraz ukie­runkowanej wiedzy i umiejętności. Warto zauważyć, że służba dyżurna podod­działu powinna posiadać takie cechy osobowości, jak: poczucie odpowiedzial­ności, zdyscyplinowanie, wyobraźnię, spostrzegawczość, pamięć, umiejętność opanowania się w sytuacji trudnej, zdecydowanie i konsekwencja w działa­niu.

Zadania realizowane przez służbę dyżurną pododdziału wymagają od niej umiejętności prowadzenia szeregu dokumentów np. "Książki ewidencji mienia służby uzbrojenia i elektroniki wydanego z pododdziału i przekazanego do na­prawy ".

Ponadto, musi też znać treść i umieć korzystać z następujących dokumentów:

1. Instrukcji dla służby dyżurnej (część I - zadania w zakresie utrzymania stałej i osiągania

WSGB).

2. Tabeli sygnałów powszechnego ostrzegania i alarmowania.

3. Wyciągu ze spisu abonentów CT.

4. Wykazu adresów żołnierzy zawodowych i pracowników wojska.

5. Imiennego rozliczenia bojowego żołnierzy kompanii.

6. Instrukcji przeciwpożarowej.

7. Porządku dnia.

8. Tygodniowego planu szko­lenia.

Po otrzymaniu sygnału alarmowego służba dyżurna realizuje czynności ujęte w „Harmonogramie czynności podoficera dyżurnego w zakresie osiągania WSGB". Opracowuje go dowódca pododdziału po uwzględnieniu zadań alar­mowych oraz specyfiki pododdziału. Układ i treść czynności zawartych w „Harmonogramie... " jest jednakowy dla stanu WzGB i PłGB, a to dlatego, że czynności te w obu stanach nie różnią się zasadniczo (różnica może dotyczyć tylko miejsca realizacji dalszych czynności alarmowych).

Służba dyżurna kieruje przebiegiem wstępnej fazy alarmu wydając sto­sowne komendy do natychmiastowego wykonania przez żołnierzy, grupy i zespoły. Rolę i miejsce służby dyżurnej pododdziału w czasie alarmu określają jej za­dania. Oto one:

1. w zakresie utrzymania stałej gotowości bojowej służba dyżurna powin­na znać na bieżąco:

• obowiązujące sygnały alarmowe i ostrzegania,

• aktualne miejsce przebywania kadry i pododdziału oraz sposób ich alarmowania w róż­nych sytuacjach działalności bieżącej,

• sposób uruchamiania przedsięwzięć alarmowych,

• nazwiska osób funkcyjnych i składy zespołów oraz grup zabez­pieczających przebieg alarmu w pododdziale oraz realizujących przedsięwzięcia na korzyść jednostki wojskowej,

• aktualny stan etatowy żołnierzy pododdziału, stan ewidencyjny zasadniczego sprzętu uzbrojenia i techniki,

• stan żołnierzy nieobecnych w pododdziale, przyczyny nieobecności (np. podróż służbowa, pra­ce gospodarcze, szkolenie, szpital, urlop, przepustka itp.) oraz sposób ich odwo­łania i możliwość wykorzystania w czasie alarmu,

• miejsce przechowywania zapasów i mienia pododdziału, kolejność i sposób ewakuacji,

• rozmieszczenie pododdziałów kompanii w rejonie zakwaterowania i poza nim;

• miejsce prze­chowywania kluczy alarmowych do sejfu (skrzyni) z dokumentacją alarmową, magazynu broni, magazynu wielobranżowego, bram garaży, bram wyjazdowych i innych pomieszczeń kompanii;

• tryb postępowania w przypadku zdarzeń szczególnych (pożaru, awarii sieci wodociągowo - kanalizacyjnej, energetycznej, cieplnej, gazowniczej itp.;

b) zadania w zakresie osiągania podwyższonej gotowości bojowej:

• sprawdzić autentyczność (upoważnienie i tożsamość osoby przekazującej za­danie) przekazanego zadania,

• powiadomić dowódcę kompanii,

• realizować zadania wynikające z „Harmonogramu osiągania WSGB" do czasu przybycia kadry;

c) zadania w zakresie osiągania wzmożonej i pełnej gotowości bo­jowej:

• sprawdzić upoważnienie i tożsamość osoby przekazującej sygnał; odno­tować w brudnopisie czas i treść otrzymanego sygnału,

• zameldować dowódcy kompanii (za pomocą sygnału wewnętrznego) o wprowadzonym stanie gotowości bojowe,

• zaalarmować pododdziały przebywające na przykoszarowych placach ćwiczeń i w innych miejscach w obrębie garnizonu,

• wysłać osoby funkcyjne i grupy do miejsc realizacji przedsięwzięć alarmowych (i mobilizacyjnych),

• wystawić elementy zabezpieczenia bojowego alarmu (ubezpieczenie rejonu zakwaterowania, POPP),

• wydać żołnierzom broń na podstawie imiennych list zbiorczych,

• przekazać kierowanie alarmem nieetatowemu pomocnikowi do­wódcy pododdziału,

• realizować inne przedsięwzięcia ujęte w harmonogra­mie,

• wykonywać zadania stawiane przez dowódcę (szefa) kompanii,

• reali­zować czynności porządkowe - ochronne w rejonie zakwaterowania pododdzia­łu, aż do momentu opuszczenia go przez wszystkich żołnierzy,

• po opuszcze­niu przez pododdział rejonu zakwaterowania sprawdzić zabezpieczenie przeciw­pożarowe, ochronę mienia pozostawionego w pododdziale oraz porządek; w razie nieobecności szefa pododdziału zamknąć drzwi wejściowe do pododdziału, oplombować je, a klucze w oplombowanym woreczku (pojemniku) zdać za pokwitowaniem służbie dyżurnej jednostki wojskowej.

Czynności służby dyżurnej podczas alarmu

Po otrzymaniu sygnału alarmowego służba dyżurna każdorazowo spraw­dza tożsamość osoby przekazującej sygnał alarmowy. Wobec osób upoważnio­nych żąda okazania upoważnienia wraz z legitymacją żołnierza zawodowego o-raz porównuje dane w obu dokumentach ( dotyczące stopnia wojskowego, imie­nia i nazwiska osoby upoważnionej, serii i numeru legitymacji, ważności doku­mentów, odcisku pieczęci herbowej). Ponadto, zapoznaje się z zakresem upraw­nień przyznanych osobie upoważnionej.

Treść otrzymanego sygnału alarmowego oraz datę i godzinę jego otrzy­mania służba dyżurna zapisuje w brudnopisie. Następnie powiadamia natych­miast telefonicznie dowódcę pododdziału o otrzymanym sygnale. Po tych wstępnych czynnościach podoficer dyżurny ogłasza dla żołnierzy pododdziału alarm głosem:

„UWAGA KOMPANIA! OGŁASZAM 121".

Treść sygnału powtarza trzykrotnie, w nocy sygnał alarmowy poprzedza ogłoszenie pobudki:

„POBUDKA, POBUDKA - WSTAĆ! „UWAGA KOMPANIA! OGŁASZAM 122".

Po ogłoszeniu alarmu służba dyżurna pododdziału przystępuje do wyko­nania czynności, zgodnie z Harmonogramem przedsięwzięć realizowanych przez podoficera dyżurnego w czasie osiągania WSGB, mianowicie:

1. otwiera magazyn broni (pobiera klucze od oficera dyżurnego JW) i po­mieszczenia magazynowe pododdziału, w których przechowuje się sprzęty oraz mienie indywidualne i zespołowe pododdziału;

2. wykłada na stoliku podoficera dyżurnego następującą dokumentację alar­mową:

• Przepustki alarmowe;

• Alarmowe rozkazy wyjazdu;

• Dokumenty łączności /wyciąg z tabeli danych radiowych);

• Zestawienia sprzętu i materia­łów zabieranych po opuszczeniu miejsca stałej dyslokacji (w 2 egzemplarzach);

• Harmonogram czynności nieetatowego pomocnika dowódcy pododdziału;

• Książkę ewidencji mienia służby uzbrojenia i elektroniki wydanego z podod­działu i przekazanego do naprawy;

• Książkę ewidencji sprzętu i materiałów trwałych;

• Imienne listy broni pobranej w czasie alarmu;

3. wykonuje przedsięwzięcia zabezpieczenia bojowego alarmu (organizuje ubezpieczenie bezpośrednie rejonu zakwaterowania, w nocy nakazuje zaciemnienie okien, organizuje obserwację przestrzeni powietrznej i skażeń itp.);

4. zdaje do oficera dyżurnego jednostki wojskowej telegramy do odwołania żołnierza z urlopu (po ich wypełnieniu przez dowódcę kompanii) oraz inne dokumenty zgodnie z wcześniejszym ustaleniem lub doraźnie na polecenie dowód­cy (szefa) pododdziału i innych osób funkcyjnych;

5. odbiera z izby chorych, aresztu oraz z innych pododdziałów żołnierzy, którzy czasowo tam przebywają.

W czasie ustalonym w „Harmonogramie... " podoficer dyżurny przekazuje kierowanie alarmem nieetatowemu pomocnikowi dowódcy pododdziału Odbywa się to z reguły w formie złożenia ustnego meldunku według punktów:

1. Czas i treść otrzymanego sygnału alarmowego oraz stanowisko funk­cyjne osoby, która zarządziła alarm.

2. Zakres czynności alarmowych jaki do chwili obecnej został w podod­dziale zrealizowany.

3. Rodzaj i przyczyny zakłóceń powstałych w czasie alarmu oraz sposób reakcji na nie.

Po przekazaniu obowiązków nieetatowemu pomocnikowi dowódcy pod­oddziału służba dyżurna przystępuje do realizowania czynności ochronno - po­rządkowych , a przede wszystkim:

• pilnuje porządku i bezpieczeństwa w rejonie zakwaterowania pododdzia­łu;

• nadzoruje pobieranie przez żołnierzy broni na podstawie imiennych list zbiorczych oraz skrzyń z amunicją alarmową i bronią depozytowa na podstawie wpisu do „Książki ewidencji mienia służby uzbrojenia i elektroniki wydanego z pododdziału i przekazanego do naprawy" lub książki depozytu". Wpis o wy­daniu z magazynu pododdziału amunicji alarmowej i broni depozytowej potwier­dza w wymienionych dokumentach własnoręcznym podpisem szef kompanii lub dowódca z chwilą przybyciu do pododdziału;

• organizuje ochronę ewakuowanego na zewnątrz rejonu zakwaterowania mienia pododdziału;

• pilnuje uporządkowania przez dyżurnego izb żołnierskich i innych pomieszczeń pododdziału po opuszczeniu ich przez żołnierzy;

• wyłącza dopływ prądu, wody i gazu do rejonu zakwaterowania pododdziału (budynku);

• pozostawia na stoliku podoficera dyżurnego: egzemplarz „Zestawienia sprzętu i materiałów zabranych po opuszczeniu MSD” oraz „Książkę ewidencji sprzętu i materiałów trwałych”;

• zabiera ze sobą do rejonu poprawy położenia (alarmowego) „Książkę ewidencji mienia służby uzbrojenia i elektroniki wydanego z pododdziału i przekazanego do naprawy”, „Zestawienie sprzętu i materiałów zabranych po opuszczeniu MSD”, „Rozdzielnik - ewidencja indywidualnego wyposażenia żołnierzy” i „asygnaty”; dokumenty te służą do założenia nowej dokumentacji pododdziału;

• sprawdza, zamyka i oplombowuje pomieszczenia pododdziału, a klucz w oplombowanym pojemniku zdaje za pokwitowaniem oficerowi dyżurnemu;

• dołącza do rejonu rozmieszczenia pododdziału. Z przebiegu służby podoficer dyżurny sporządza meldunek. Zapisuje w nim zasadnicze przedsięwzięcia realizowane w pododdziale w czasie alarmu.

1

36

---