Traumatologia narządu ruchu.
Kinezyterapia w leczeni złamań i urazów kończyn na skutek zadziałania czynników zewnętrznych o charakterze mechanicznym, fizycznym lub chemicznym. W zależności od siły i rozległości działania tych czynników dochodzi do uszkodzeń: Kości, stawów, mięśni, skóry.
Do najczęściej występujących uszkodzeń urazowych należą:
Stłuczenia tkanek. ° w wyniku stłuczenia dochodzi do wylewów krwawych w tkankach, zasinienia, obrzęków skóry. ° ból o różnym natężeniu.
Skręcenia. ° określa się naderwanie więzadeł, torebki stawowej, błony maziowej, w wyniku dochodzi do wysięku, krwiaka, bólu i obrzęku.
Zwichnięcia. ° przemieszczanie się względem siebie powierzchni stawowych, czemu towarzyszy wylew krwi do stawów, uszkodzenie więzadeł, torebki stawowej a czasami ścięgien, nerwów i chrząstek stawowych.
Złamania. ° przerwanie ciągłości kości na skutek urazu bezpośredniego lub pośredniego. ° różne klasyfikacje złamań: + ze względu na topografię - złamanie trzonu szyjki, nasady, występów kostnych , + ze względu na przebieg szpary złamania (podłużne, poprzeczne, skośne, spiralne), + złamanie całkowite, + złamanie podłużne, + złamanie częściowe, + złamanie skośne, + złamanie spiralne, + złamanie zamknięte, + złamanie otwarte (uszkodzenia tkanek miękkich i skóry), + złamanie stawowe.
Sposoby unieruchamiania:
Unieruchomienie zewnętrzne - opatrunek gipsowy, szyny ortopedyczne, aparaty do odcisku zewnętrznego,
Unieruchomienie wewnętrzne - płytki, śruby, gwoździe śródszpikowe,
Unieruchomienie za pomocą wyciągu szkieletowego.
Unieruchomienie może być przyczyną: a) zastoju żylnego powodującego zaburzenie krążenia krwi. b) zrosty torebek stawowych, ścięgien i mięśni powodujące ograniczenie zakresu ruchu w stawach lub ich zesztywnienie. c) odwapnień i zmian w strukturze kości. d) zmiany ogólnoustrojowe.
Rehabilitacja w okresie unieruchomienia:
Nauczenie chorego odciążenia okolic ciała narażonych na ucisk i powstawanie odleżyn,
Zapobieganie powstaniu zakrzepów i powikłań ogólnoustrojowych - ćwiczenia oddechowe, ogólnousprawniające, ćw naczyniowe.
Zapobieganie zanikom mięśniowym i utrzymanie pełnej ruchomości stawów nie objętych unieruchomieniem - ćw izometryczne, kontralateralne, ćw czynne wolne, czynne z oporem.
Zapobieganie zanikom mięśniowym i zrostom tkanek miękkich w unieruchomieniu poprzez stosowanie napięć izomertycznych i ćw ipsilateralnych.
Kontrola ukrwienia, czucia i ruchów palców.
Przygotowanie chorego do chodzenia o kulach w przypadku uszkodzeń kończyn dolnych przez wzmocnienie mięśni tułowia, obręczy barkowej i kończyn górnych.
Wyposażenie chorego w uchwyty, drabinkę służących do nauki czynności związanych z samoobsługą w celu uniezależnienia chorego od otoczenia.
Postępowanie po zdjęciu unieruchomienia:
usprawnianie chorej kończyny rozpoczyna się od ćw czynno-biernych w celu zmniejszenia odruchowego napięcia mięśni,
przy słabym zroście stosujemy ćw czynne w odciążeniu,
przeciwdziałanie obrzękom i zastojom - odpowiednie układanie kończyn,
ćw redresyjne w przypadku przykurczu,
zabiegi z fizykoterapii.