1. Pojęcie postępowania administracyjnego:
Postępowanie administracyjne jest ogół czynności organu administracyjnego i stron zmierzające do wydania aktu administracyjnego.
2. Rodzaje postępowania admistracyjnego:
- postępowanie administracyjne ogólne
- w sprawach wydawania zaświadczeń,
- w sprawach skarg i wniosków,
- w sprawach podatkowych,
- w sprawach wykroczenia,
- w sprawach patentowych.
3. Postępowanie administracyjne ogólne
Jeżeli nie podaje się o jaki rodzaj postępowania chodzi, to jest to postępowanie administracyjne ogólne.
4. Rodzaje postępowania administracyjnego ogólnego:
- w sprawach budowlanych,
- w sprawach sanitarnych,
- w sprawach drogowych,
- w sprawach rolnych,
- w sprawach leśnych,
- w sprawach przemysłowych,
- w sprawach melioracyjnych.
5. Źródła prawa postępowania administracyjnego
- Kodeks Postępowania Administracyjnego,
- ordynacja podatkowa,
- ustawa o naczelnym sądzie administracyjnym,
- ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
6. Zasady postępowania administracyjnego:
- zasada prawdy obiektywnej,
- zasada udziału stron w postępowaniu,
- zasada kontroli społecznej nad postępowaniem administracyjnym,
- zasada uwzględnienia z urzędu interesu społecznego i słusznego interesu strony.
7. Właściwość rzeczowa, miejscowa i instancyjna:
- przepisy właściwości rzeczowej ustalają jaki organ jest właściwy do rozstrzygniecia sprawy ze względu na rodzaj sprawy
- przepisy właściwości miejscowej ustalają jaki organ jest właściwy ze względu na obszar na którym rozciąga się kompetencja danego organu
- przepisy właściwości instancyjnej ustalają jaki organ jest właściwy do rozstrzygnięcia sprawy w pierwszej instancji, a jaki w drugiej instancji
8. W postępowania administracyjnym uczestniczą następujące podmioty:
- organ administracji publicznej właściwy rzeczowo, miejscowo i instancyjnie,
- strony postępowania administracyjnego,
- organy stojące na straży praworządności,
- inne podmioty i osoby.
9. Stronami w postępowania administracyjnym mogą być:
- osoby fizyczne,
- osoby prawne (spółka, stowarzyszenie),
- inne jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej (spółka jawna, cywilna),
- organizacje społeczne i zawodowe.
10. Termin załatwiania spraw w postępowaniu administracyjnym:
- sprawa nie wymagająca wyjaśnień - natychmiast,
- sprawa wymagająca wyjaśnień - nie później niż w ciągu miesiąca,
- sprawy szczególnie skomplikowane - nie później niż w ciągu 2 miesięcy.
11. Czynności w toku postępowaniu administracyjnym:
- sprawa do załatwienia,
- wszczęcie postępowania,
- zawiadomienie stron o wszczęciu,
- protokołowanie każdej czynności,
- udostępnienie stronom akt sprawy,
- postępowanie dowodowe polegające na analizie dowodów, przesłuchiwanie świadków, dokonaniu oględzin,
- rozprawa z udziałem stron, świadków, biegłych,
- zawieszenie postęp. w uzasadnionych przypadkach,
- rozstrzygnięcie sprawy i wydanie decyzji lub postanowienia,
- odwołanie od decyzji organu I instancji,
- uchylenie lub zmiana zaskarżonej decyzji przez organ I instancji, lub przesłanie sprawy organowi II instancji,
- wydawanie decyzji ostatecznej przez organ II instancji,
- wznowienie postęp. w sprawie zakończonej decyzja ostateczną tylko w przewidzianych w ustawie przypadkach.
12. Sposoby powiadamiania stron o wszczęciu postępowania:
- pocztą za pokwitowaniem,
- przez pracownika organu administracyjnego,
- obwieszczenie,
- publiczne ogłoszenie.
13. Co powinno zawierać wezwanie:
- nazwę i adres organu wzywającego,
- imię i nazwisko osoby wzywanej,
- informacje w jakiej sprawie i w jakim charakterze wzywa się,
- powiadomienie czy wezwany powinien wstawić się osobiście,
- termin wstawienia; skutki prawne nie zastosowania się do wezwania,
- podpis i stanowisko służbowe prawnika organu wzywającego.
14. Rodzaje wszczęcia postęp.:
- na żądanie strony,
- z urzędu.
15. Podanie o wszczęcie postęp. powinno zawierać:
- dane osoby wnoszącej,
- treść żądania.
16. Kiedy sporządza się protokół, a kiedy adnotacje:
Protokół sporządza się w przypadkach: wniesionego ustnie podania; przesłuchania strony, świadka i biegłego; oględzin i ekspertyz; rozprawy; ustnego ogłoszenia decyzji i postanowienia. Adnotacje - pozostałe przypadki.
17. Kiedy przeprowadza się rozprawę:
Rozprawę przeprowadza się w każdym przypadku(przyspiesza i upraszcza postęp.), gdy zachodzi potrzeba uwzględnienia interesów stron oraz gdy jest to potrzebne dla wyjaśnienia sprawy.
18. Dowody w postęp.:
- dokumenty urzędowe,
- inne dokumenty,
- zeznania świadków,
- opinie biegłych,
- oględziny.
19. Zeznań w charakterze świadka może odmówić:
- małżonek strony,
- wstępni,
- rodzeństwo strony,
- jej powinowaci I stopnia,
- przysposobieni i osoby pozostające ze stroną stosunku opieki lub kwater
20. Decyzja organu adm. - rozstrzyga sprawę co do jej istoty w całości lub w części, albo w inny danej instancji.
21. Decyzja powinna zawierać:
- oznaczenie organu wydającego decyzję,
- datę wydania decyzji,
- oznaczenie strony lub stron,
- powołanie podstawy prawnej wydania decyzji,
- rozstrzygnięcie sprawy co do jej istoty,
- uzasadnienie decyzji,
- pouczenie o środkach i trybie odwołanie się od decyzji,
- podpis osoby uprawnionej do wydania decyzji.
22. Uzasadnienie decyzji powinno zawierać:
- uzasadnienie faktyczne: wskazanie faktów, które organ uznał za uzasadnienie dowodów na których się oparł, oraz przyczyn z powodu których innym dowodom odmówił wiary godności i mocy dowodowej,
- uzasadnienie prawne: wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji i przytoczenie przepisów prawa.
23. Zawarta ugody i co powinna zawierać:
Ugoda może być zawarta jeżeli przemawia za tym charakter sprawy i nie sprzeciwia się temu przepis prawa, a dopuszczenie takiego rozwiązania spornej sprawy może przyczynić się do uproszczenia lub przyśpieszenie postęp.
Powinna zawierać:
- oznaczenie organów,
- oznaczenie zawierających ją stron,
- przedmiot i treść ugody,
- wzmiankę o jej odczytaniu,
- podpis pracownika org. adm.
24. Postanowienia dotyczą:
- dopuszczenia lub niedopuszczenia określonego dowodu, przesłuchania świadków, oględzin,
- zaniechania i wznowienia postęp.,
- wezwania biegłego, ukarania strony, itd.
25. Sposoby weryfikacji decyzji adm.:
- odwołanie od decyzji,
- wznowienie postęp.,
- uchylenie, zmiana oraz stwierdzenie nieważności decyzji,
- skarga na decyzję do sądu adm.
26. Odwołanie od orzeczeń adm. publicznej
Odwołanie od orzeczeń adm. publicznej przysługuje stronom do instancji wyższego szczebla, ni przysługuje od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez naczelny organ adm. w tym przypadku strona niezadowolona z decyzji może się jedynie zwrócić o ponowne rozpatrzenie sprawy.
27. Organy właściwe do rozpatrzenia sprawy:
- w stosunku do jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze,
- w stosunku do wojewodów właściwy w sprawie - minister,
- w stosunku do innych organów adm. pub. - odpowiednie organy nadrzędne i właściwi ministrowie,
- w stosunku do organów adm. społecznych - odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji.
28. Czy decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu wniwsienia odwołania?
Reguła jest taka że decyzja nie podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, a wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji.
Wyjątki:
- decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności;
- decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy;
- decyzja jest zgodna z żądaniami stron.
29. Komu i kiedy przysługuje wniesienie zażalenia:
Wniesienie zażalenia przysługuje stronie na wydane w trakcie postępowania postanowienia organu adm. Powinno być wniesione w ciągu 7 dni od dnia doręczenia postanowienia albo jego ustnego ogłoszenia. Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postępowania.
30. Wznowienie postępowania zakończonego decyzją ostateczną:
Postępowanie zakończone decyzją ostateczną może być wznowione w następujących przypadkach:
- dowody okazały się fałszywe;
- decyzja wydana została w wyniku przestępstwa;
- decyzja wydana została przez pracownika lub organ, który podlega wyłączeniu;
- strona bez własnej winy nie brała udziału w postęp.;
- wyszły na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji nie znane organowi, który wydał postęp.;
- decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu;
- zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji;
- decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione.
31. Kiedy postępowanie może być uchylone lub zniesione?
- decyzja ostateczna na mocy której nadana ze stron nie nabyła prawa może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ, który ją wydał lub organ wyższego stopnia jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony;
- decyzja ostateczna na mocy której strona nabyła prawo może być w każdym czasie za zgoda strony uchylona lub zmieniona przez organ, który ją wydał lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.
32. Stwierdzenie nieważności decyzji:
- decyzja wydana została z naruszeniem przepisu o właściwości;
- decyzja wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa;
- decyzja dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inna decyzją ostateczna;
- decyzja została skierowana do osoby nie będącej strona w sprawie;
- decyzja była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały;
- decyzja w razie wykonania wykonałaby czyn zagrożenia prawa;
- decyzja zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.
33. Skargę do sądu adm. może wnieść(30 dni od dnia doręczenia decyzji):
- strona postęp. adm.;
- organizacja społeczna;
- każdy kto ma interes prawny;
- prokurator;
- rzecznik praw obywatelskich;
- inny uprawniony podmiot.
34. Skarga powinna zawierać:
- oznaczenia skarżącego, jego miejsce zamieszkani lub siedzibę;
- wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia;
- innego aktu lub czynności;
- oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy;
- określenie naruszenia prawa bądź interesu prawnego;
- podpis osoby wnoszącej skargę, a w przypadku wniesienia jej przez pełnomocnika jego podpis z załączonym do skargi pełnomocnictwo.
35. Kiedy Sąd Adm. wydaje wyroki, a kiedy postanowienia?
- wyrok jest orzeczeniem stwierdzającym naruszenie (lub brak naruszenia) prawa wydaną przez organ adm. decyzją (postanowieniem) oraz wskazującym skutki prawne tego naruszenia,
- postanowienie natychmiast wydaje sąd w przypadkach odrzucenia skargi, umorzenia postęp., w innych kwestiach dotyczących postęp.
36. Sąd odrzuca skargę jeżeli:
- sprawa należy do właściwości Sądu Adm.;
- wniesiona została po upływie jej terminu;
- sprawa objęta skargą jest w toku postęp. lub została prawomocnie osądzona;
- istnieje brak zdolności sądowej lub procesowej strony uniemożliwiający jej działanie, np. brak przedstawiciela ustawowego;
- nie uzupełniono w terminie braków formalnych skargi;
- wniesienie skargi było niedopuszczalne z innych przyczyn
37. Decyzja uchylona zostaje, gdy sąd stwierdzi:
- naruszenia prawa materialnego;
- naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postęp.;
- inne naruszenia przepisów postęp.
38. Decyzja ulega umorzeniu:
- jeżeli skarżący cofnął skargę;
- w przypadku śmierci strony;
- jeżeli postęp. z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe.
39. Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Adm. przysługuje:
- stronom,
- prokuratorowi,
- rzecznikowi praw obywatelskich.
40. Postępowanie egzekucyjne w administracji - działanie organów adm. ukierunkowane na wyegzekwowanie obowiązków nałożonych w drodze wydanej decyzji na określone podmioty wówczas gdy one tych nałożonych obowiązków nie wykonują.
41. Zasady postęp egzekucyjnego:
- zasada stosowania środków egzekucyjnych przewidzianych w przepisach;
- zasada celowości środka egzekucyjnego - oznacza wybór środka najskuteczniejszego;
- zasada niezbędności stosowania środków egzekucyjnych - nie można stosować środka egzekucyjnego jeżeli zobowiązany obowiązek wypełni;
- zasada stosowani środka najmniej uciążliwego - egzekucja powinna się odbywać z poszanowaniem godności i uwzględnieniem warunków życiowych zobowiązanego;
- zasada poszanowania minimum egzystencji zobowiązanego - oznacza że egzekucja nie powinna całkowicie zrujnować zobowiązanego.
42. Przedmiot postęp. egzekucyjnego:
- obowiązki o charakterze pieniężnym (podatki, opłaty, daniny, grzywny);
- obowiązki o charakterze niepieniężnym: polegające na wykonywaniu określonej czynności (pełnienie warty przeciwpożarowej), polegające na wydaniu rzeczy (opróżnienie pomieszczenia).
43. Podmioty postęp. egzekucyjnego:
- wierzyciel(organ adm. uprawniony do żądania wykonania obowiązków);
- zobowiązany(osoba, która na podstawie tytułu egzekucyjnego ma obowiązek spełnienia świadczenia);
- organ egzekucyjny(organ, który prowadził postęp. egzekucyjne);
- egzekutor(pracownik organu egzekucyjnego np. poborca skarbowy).
44. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego:
- z urzędu
- na wniosek wierzycieli.
We wniosku wierzyciel może wskazać środek egzekucyjny. Jednakże organ egz. Może zastosować inny środek egzekucyjny niż wskazany we wniosku. Podstawą do wszczęcia postęp. eg. tytuł wykonawczy wystawiony przez właściwy organ adm.(może być wyrok sądowy). Osoba, wobec której wszczyna się postęp. egz. powinna być powiadomiona. W ciągu 7 dni przysługuje jej prawo wniesienia zastrzeżeń.
45. Środki egzekucyjne w egzekucji obowiązków pieniężnych:
- egzekucja z wynagrodzenia za pracę;
- z zaopatrzenia emerytalnego; zajęcie stanu rachunku bankowego;
- zajęcie układu oszczędnościowego; zajęcie wierzytelności i praw majątkowych;
- egzekucja z ruchomości i nieruchomości.
Środki egzekucyjne w egzekucji obowiązków niepieniężnych:
- grzywna w celu przymuszenia;
- wykonanie zastępcze czyli wykonanie określonej czynności przez inną osobę, na koszt zobowiązanego;
- odebranie rzeczy ruchomej;
- odebranie nieruchomości;
- przymus bezpośredni.
46. Zawieszenie postęp. egzekucyjnego nastepuje w przypadkach:
- wstrzymania wykonania;
- śmierci zobowiązanego;
- utraty przez zobowiązanego zdolności od czynności prawnych lub braku jego przedstawiciela ustawowego;
- na zadanie wierzyciela;
- po ustaniu przyczyny, która uzasadniła zawieszenie postęp. egz.
47. Umorzenie postęp. egzekucyjnego w nast. przypadkach:
- jeżeli obowiązek został określony niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z decyzji;
- jeżeli obowiązek nie jest wymagalny, został umorzony lub wygasł;
- gdy zachodzi błąd co do osoby zobowiązanego;
- jeżeli obowiązek o charakterze niepieniężnym okazał się niewykonalny;
- w przypadkach śmierci zobowiązanego; na żądanie wierzyciela.