Wykład XI / 11 XII 2006 r.

Clostridium botulinum - laseczka jadu kiełbasianego

• powoduje ekstremalną toksykenia - botulizm

• zakaża żywność hermetycznie zamykaną (przetwory mięsno-warzywne, owocowe, warzywne)

• botulina jest neurotoksyną

Clostridium tetani - laseczka tężca

• tetanospazmina - neurotoksyna działająca na włókna mięśniowe i powodująca ich długotrwałe napięcie

• naturalnie występuje w przewodzie pokarmowym zwierząt kopytnych

Pałeczki Gram(-)

Pseudomonas aeruginosa - pałeczka ropy błękitnej

• występuje w środowiskach naturalnych, ale częściej jest związany z człowiekiem i zwierzętami

• długość 3-5 μm, ∅ 1,2 μm

• bardzo zmienny pod względem biochemicznym

• posiada fimbrie

• wywołuje różne choroby od zakażeń skóry do posocznicy włącznie

• szczep szpitalny - atakuje osoby o obniżonej odporności

• drogi zakażenia: inkubatory, respiratory, cewniki, sondy, rurki tracheotomijne (inne narzędzia inwazyjne), baseny, materiały opatrunkowe, ścieki, żywność

• szczególnie narażone są narządy pozbawione układu odpornościowego: gałka oczna i ucho środkowe

• bakteria to wydziela barwniki fluorescencyjne, co ma duże znaczenie w identyfikacji

Legionella pneumophila - pałeczka legionistów

• wywołuje legioneliozę

• może występować w podgrzewanych zbiornikach wodnych (baseny) oraz klimatyzatorach

• rozwija się wewnątrz komórek

• w Polsce nie występuje

Brucela abortus

• wywołuje chorobę zwaną burcellozą

• powoduje obumieranie płodu u zwierząt i człowieka

• jest endopasożytem namnażającym się w makrofagach

• występuje w moczu, krwi, płynie mózgowo-rdzeniowym, komórkach gruczołowych

Haemophilus infuenzae - pałeczka grypowa

• hodowlę tej bakterii prowadzi się na pożywkach z krwią, gdzie powodują zmianę podłoża z czerwieni na brąz (agar czekoladowy)

• występuje w górnych drogach oddechowych stanowiąc naturalną mikroflorę

Haemophilus durceyi

• powoduje zapalenie tkanek miękkich

Francisella tularensis

• tularemia - choroba zbliżona do dżumy, przenoszona przez zające

• atakuje węzły chłonne

Enterobacteriaceae - pałeczki jelitowe

- naturalna mikroflora przewodu pokarmowego

- groźne patogeny

- saprofity i pasożyty

- Gram(+)

- mikroaerofile, nieposiadające oksydazy cytochromowej

- przeprowadzają fermentacje

Salmonella enteritidis

• posiada Fimbrie

• wywodzi się od Escherichia coli

• głównym źródłem patogenów jest drób (mięso, jaja, wytłaczanki)

• pierwsze objawy występują w niedługim czasie po spożyciu (15 min.)

• wydzielają endotoksyny - jady pojawiające się po rozpadzie komórki, najczęściej substancje wpisane w ścianę komórkową; działają zapalnie

• może prowadzić do perforacji ścian jelita, co wymaga resekcji jego fragmentu

Shigella dysenteriae

• wywołuje czerwonkę: uszkodzenie nabłonka jelita może powodować krwawienia

• dotyczy głównie przedszkolaków

• skażenie produktów mlecznych

• główną metodą leczenia chorób jelitowych jest podanie kroplówki

Klebsiella pneumoniae

• zakaża płuca

• szczególnie narażone są noworodki i wcześniaki (poprzez inkubatory)

• bakterie posiadają otoczki (bez otoczek nie są groźne), które uniemożliwiają ich likwidacje przez makrofagi

Proteus mirabilis

• bakteria bardzo zmienna

• składnik mikroflory

• enterotoksyny mogą spowodować zakażenia układu moczowego (w tym także nerek)

• na pożywce stałej kolonia rozpływa się, uniemożliwiając rozwój innych drobnoustrojów

Escherichia coli - pałeczka okrężnicy

• bakteria laktozo(+)

• składnik mikroflory ludzi i zwierząt

• posiada zdolność rozkładu kwaśnego i gazowego laktozy w temperaturze 45°C

• posiada zdolność do syntezy niektórych witamin

• wyróżnia się szczepy enteropatogenne i uropatogenne (genetyczne predyspozycje do zasiedlania określonych obszarów organizmu)

• leczenie polega na ustabilizowaniu mikroflory jelitowej

• 90 % zakażeń układu moczowego to zakażenia E. coli

• jest to duża bakteria z dużym genomem

• na tej bazie tworzone są sztuczne bakterie

• jest induktorem skażenia środowiska (miano coli)

materiał badany

krew żółć kał, mocz

i inne

agar zwykły bulion cukrowy bulion z żółcią

bulion z żółcią

pożywka MacConkey'a

chromoagary

↓

etap I - SIM

↓

etap II - dodatkowe cechy biochemiczne

i serologiczne

38

---