Okręgi wojskowe od roku 1999
Z dniem 1 stycznia 1999 zniesione zostały dotychczasowe okręgi wojskowe (Krakowski Okręg Wojskowy, Pomorski Okręg Wojskowy, Śląski Okręg Wojskowy i Warszawski Okręg Wojskowy), a w ich miejsce utworzono, na potrzeby administracji wojskowej, następujące okręgi wojskowe jako jednostki terytorialnego podziału specjalnego:
Śląski Okręg Wojskowy z dowództwem we Wrocławiu
Pomorski Okręg Wojskowy obejmuje obszar województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego i mazowieckiego. Siedzibą Pomorskiego Okręgu Wojskowego i jego dowództwa jest Bydgoszcz.
POW przede wszystkim zabezpiecza logistycznie działanie związków taktycznych stacjonujących na jego terenie. Prowadzi działalność administracyjną i uzupełnieniową poprzez podległe Wojewódzkie Sztaby Wojskowe i podległe im Wojskowe Komendy Uzupełnień.
Jednym z głównych zadań POW jest odpowiedzialność za system obronny państwa. Zadanie to wykonuje poprzez dowodzenie jednostkami obrony terytorialnej.
Śląski Okręg Wojskowy obejmuje obszar województw: lubuskiego, dolnośląskiego, opolskiego, łódzkiego, świętokrzyskiego, lubelskiego, śląskiego, małopolskiego i podkarpackiego. Siedzibą Śląskiego Okręgu Wojskowego i jego dowództwa jest Wrocław.
Planowanie operacyjnego i mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek wojskowych:
kierowanie całokształtem prac związanych z planowaniem operacyjnego i mobilizacyjnego rozwinięcia oraz użycia wojsk okręgu, a także zapewnienie odpowiedniego poziomu gotowości bojowej okręgowych elementów systemu mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek wojskowych rodzajów sił zbrojnych oraz jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej i jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
kierowanie w podległych jednostkach wojskowych procesem planowania osiągania przez dowództwo okręgu wojskowego interoperacyjności z organami dowodzenia Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i wojsk państw sojuszniczych,
nadzorowanie działalności planistycznej i organizacyjnej związanej z uzupełnianiem mobilizacyjnym oraz szkoleniem rezerw osobowych przeznaczonych na potrzeby jednostek oraz instytucji wojskowych okręgu, a także zabezpieczenie uzupełnienia mobilizacyjnego wynikającego z potrzeb jednostek organizacyjnych innego podporządkowania,
planowanie utrzymania w stałej gotowości bojowej i mobilizacyjnej sztabów i jednostek okręgu oraz osiągania przez nie wyższych stanów gotowości bojowej i sprawnego przechodzenia na struktury wojenne;
Szkolenie bojowe i ogólnowojskowe podległych jednostek wojskowych:
zapewnienie odpowiednich wartości bojowych i moralnych, dyscypliny wojskowej, wyszkolenia, gotowości bojowej i mobilizacyjnej,
określanie celów, kierunków i zadań szkoleniowych wojsk, a także doskonalenie umiejętności dowództw, sztabów i kierowniczej kadry okręgu w kierowaniu przedsięwzięciami oraz realizacją zadań wynikających z miejsca, roli i zadań wojsk okręgu,
ukierunkowywanie i nadzorowanie szkolenia operacyjno-taktycznego oraz działalności wychowawczej i instruktażowo-metodycznej wojsk oraz podległych jednostek kulturalno-oświatowych,
prowadzenie ćwiczeń przygotowujących wojska i sztaby do działań obronnych w obszarze okręgu we współdziałaniu z jednostkami rodzajów sił zbrojnych i wojskami państw sojuszniczych, a także właściwymi jednostkami organizacyjnymi administracji publicznej oraz przedsiębiorcami realizującymi zadania obronne,
dokonywanie okresowych analiz i ocen poziomu wyszkolenia wojsk, organów dowodzenia, w tym efektywności stosowanych metod i form szkolenia,
współuczestnictwo w przygotowaniu wojsk do użycia poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej,
nadzorowanie utrzymania w stałej gotowości bojowej stacjonarnych i mobilnych zautomatyzowanych systemów dowodzenia, łączności i informatyki w podległych jednostkach wojskowych.
Udział oddziałów i pododdziałów wojskowych w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, akcjach poszukiwawczych oraz ratowania życia ludzkiego, a także w oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwianiu:
planowanie, organizowanie i koordynowanie współpracy z terytorialnymi organami dowodzenia i jednostkami wojskowymi oraz z właściwymi organami administracji publicznej, formacjami obrony cywilnej i innymi wyspecjalizowanymi służbami ratowniczymi, a także wspólne szkolenie obronne przewidziane w planach szczebla centralnego i okręgowego,
planowanie użycia jednostek wojskowych rozmieszczonych na obszarze okręgu, w akcjach ratunkowych na rzecz poszkodowanych wojsk i ludności,
przygotowywanie sił i środków do udziału w akcjach ratowniczych oraz likwidacji skutków awarii, katastrof i klęsk żywiołowych, w tym wywołanych atakami terrorystycznymi z użyciem środków chemicznych, biologicznych, radiologicznych i nuklearnych.
Koordynacja przedsięwzięć wykonywanych w ramach obowiązków państwa-gospodarza:
organizowanie i kierowanie realizacją zadań na rzecz sił sojuszniczych przebywających lub przemieszczających się na obszarze okręgu,
planowanie użycia podległych i przydzielonych sił i środków do wsparcia wojsk sojuszniczych oraz koordynowanie dostaw i usług dla tych wojsk,
pozyskiwanie informacji o zasobach wojskowych i cywilnych możliwych do wykorzystania, a w szczególności o środkach materiałowych, infrastrukturze oraz usługach,
aktualizacja danych o cywilnych i wojskowych zasobach obronnych obszaru okręgu wojskowego oraz przesyłanie ich do centralnej bazy danych,
współpraca pomiędzy jednostkami organizacyjnymi podległymi i nadzorowanymi przez Ministra Obrony Narodowej a właściwymi terytorialnie organami administracji publicznej oraz przedsiębiorcami wykonującymi zadania obronne,
współudział w procesie negocjacji porozumień dotyczących realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa-gospodarza,
zabezpieczenie transportu i ruchu wojsk własnych i sojuszniczych na obszarze okręgu oraz nadzorowanie gospodarki wojskowymi bocznicami kolejowymi.
Zapewnienia uzupełnienia potrzeb osobowych jednostek wojskowych:
kierowanie całokształtem przedsięwzięć związanych z uzupełnieniem pokojowym jednostek wojskowych okręgu,
kierowanie całokształtem prac związanych z planowaniem rozwoju oraz doskonaleniem struktur organizacyjnych podległych jednostek i instytucji wojskowych, wyposażaniem ich w uzbrojenie i sprzęt nowej generacji, a także dostosowaniem bazy szkoleniowej do nowych potrzeb,
określanie wymogów oraz potrzeb uzupełniania jednostek wojskowych żołnierzami zasadniczej służby wojskowej i żołnierzami rezerwy, stosownie do zadań związanych z utrzymywaniem przez jednostki wojskowe okręgu zdolności bojowej,
wytyczanie kierunków działalności kadrowej w odniesieniu do żołnierzy zawodowych oraz pracowników wojska, a w szczególności w zakresie prawidłowego doboru i rozmieszczenia kadr, stosownie do potrzeb podległych dowództw i jednostek wojskowych,
wyznaczanie i zwalnianie ze stanowisk służbowych oraz mianowanie na wyższe stopnie wojskowe żołnierzy zgodnie z posiadanymi kompetencjami,
koordynowanie pokojowego i mobilizacyjnego uzupełnienia oraz gromadzenia rezerw osobowych przeznaczonych na potrzeby jednostek oraz instytucji wojskowych okręgu, a także zabezpieczenia uzupełnienia mobilizacyjnego wynikającego z potrzeb jednostek organizacyjnych innego podporządkowania.
Współpraca z innymi organami i podmiotami w sprawach związanych z obronnością państwa:
upowszechnianie problematyki patriotyczno-obronnej i popularyzowanie spraw obronności i wojska,
promowanie wartości osobowych i zawodowych żołnierzy zwalnianych i zwolnionych z zawodowej służby wojskowej w ramach systemu rekonwersji kadr na obszarze zasięgu działania okręgu w celu pozyskiwania stanowisk pracy związanych z obronnością kraju,
określanie, w przypadku prowadzenia akcji humanitarnych i w sytuacjach kryzysowych, form współdziałania przy niesieniu pomocy poszkodowanym,
wymiana doświadczeń oraz informacji rozpoznawczych o terenie, infrastrukturze, przeszkodach naturalnych i sztucznych, a także o warunkach hydrometeorologicznych,
prowadzenie prac w dziedzinie studiów i analiz obszaru operacyjnego zainteresowania,
aktualizowanie bazy danych dotyczącej możliwości wykorzystania infrastruktury terenowej, sił i środków układu pozamilitarnego na potrzeby obronne,
występowanie do organów administracji publicznej oraz organizacji pozarządowych o delegowanie przedstawicieli do udziału we wspólnych zamierzeniach szkoleniowych,
kontrola podległych jednostek organizacyjnych w zakresie ich udziału w planowaniu przestrzennego zagospodarowania ze względu na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa,
określanie kierunków realizacji zadań logistycznych na rzecz innych jednostek organizacyjnych będących na zaopatrzeniu jednostek i instytucji wojskowych okręgu.
Z dniem 1 lipca 2007 okręgi wojskowe podporządkowane zostały szefowi Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych.