Temat: Strategie zwalczania przestępczości zorganizowanej.
Rozwojowi przestępczości zorganizowanej sprzyja położenie geopolityczne Polski. Polska posiada najdłuższą, spośród nowych członków Unii Europejskiej, zewnętrzną granicę UE i Strefy Schengen i jednocześnie leży na przecięciu szlaków przestępczych. Szlaki te wykorzystywane są przez grupy przestępcze m.in. do organizowania nielegalnej migracji, przemytu broni, amunicji i materiałów wybuchowych, handlu ludźmi, przemytu narkotyków.
Przestępczość zorganizowana nie została zdefiniowana na gruncie polskiego prawa powszechnie obowiązującego. W artykule 258 Kodeksu Karnego określone jako zabronione zostało natomiast zakładanie, udział oraz kierowanie zorganizowaną grupą albo związkiem przestępczym, mającymi na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego. Formą kwalifikowaną niniejszego przestępstwa jest zakładanie, udział oraz kierowanie grupą lub związkiem o charakterze zbrojnym albo mającym na celu popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym. Współdziałający ze sobą sprawcy o niższym stopniu zorganizowania lub w odniesieniu do których brak jest dowodów umożliwiających przedstawienie zarzutów dotyczących zakładania, udziału lub kierowania zorganizowaną grupą albo związkiem przestępczym, mogą być ścigani w oparciu o inne instytucje prawa karnego, jak pomocnictwo, współsprawstwo, sprawstwo kierownicze czy polecające, bądź też, bez względu na formę zorganizowania, za popełnienie określonego przestępstwa np. rozboju czy wyłudzenia.
Wśród służb, organów i instytucji właściwych w zakresie przeciwdziałania i zwalczania przestępczości zorganizowanej, wskazać należy w szczególności: Policję, Straż Graniczną, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Prokuraturę Generalną, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W ramach resortu finansów: Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, Wywiad Skarbowy, Kontrolę Skarbową, Służbę Celną, Centralne Biuro Antykorupcyjne. W ramach resortu obrony narodowej: Żandarmerię Wojskową.
Głównymi celami strategii zwalczania przestępczości zorganizowanej są : usprawnienie systemu przeciwdziałania i zwalczania przestępczości zorganizowanej, poprawa rozpoznania i zwalczania poszczególnych obszarów występowania przestępczości zorganizowanej, zwiększenie wykorzystania pozaoperacyjnych metod przeciwdziałania przestępczości zorganizowanej, w tym wzmocnienie roli profilaktyki społecznej.
Realizowane są poprzez precyzowanie zakresu właściwości oraz usprawnienie metod współdziałania poszczególnych służb, organów i instytucji. Usprawnienie wymiany informacji między służbami, organami i instytucjami państwowymi. Zwalczanie
poprzez likwidację jej zaplecza finansowego i zwiększenie efektywności odzyskiwania mienia, wzmocnienie współpracy międzynarodowej.
Przeciwdziałanie i zwalczanie przestępczość zorganizowanej, ze względu na jej wielkoobszarowy charakter, skalę, wysokość generowanych strat, a także często międzynarodowy charakter, stanowi największe wyzwanie dla służb, organów i instytucji realizujących działania w odniesieniu do różnych form przestępczej działalności. W przeciwieństwie do lat dziewięćdziesiątych, obecnie jedynie mała część zorganizowanych grup przestępczych odwołuje się do stosunkowo prostych form przestępczości kryminalnej. Główne zagrożenie stanowi natomiast zorganizowana przestępczość o charakterze ekonomicznym i narkotykowym. Z tego powodu przeciwdziałanie i zwalczanie przestępczości zorganizowanej wymaga zarówno ścisłego współdziałania wszystkich podmiotów właściwych w tym zakresie, jak i specjalistycznej wiedzy od ich funkcjonariuszy i pracowników. Bezpośrednia współpraca powinna obejmować zatem nie tylko aspekt operacyjny i bieżące usprawnianie zakresu i formy wymiany informacji, ale także współdziałanie na poziomie strategicznym, pozwalające na realizację zadań o charakterze systemowym.
1