LONDYN 2005
- ATAK TERRORYSTYCZNY
Tak pisano w londyńskich gazetach o zamachu:
„ … „Terror dotarł do Londynu”, „Al-Kaida serce Londynu” „Wszyscy jesteśmy Londyńczykami” - nowa sceneria i nowe twarze ale obraz ten sam, przerażone oczy, krew na garniturach, rozerwane spódnice rozrzucone gdzieś buty, londyński zamach z 7 lipca w którym zginęło 56 osób budzi grozę ale nie zdziwienie, tak właśnie wygląda wojna dwóch światów - zachodniej cywilizacji wolności i islamskich fundamentalistów, tak jak po zamachach z 11.09.2001 oraz 11.03.2004 także i teraz pojawia się pytanie: jak zareagować - na zbrodnie odpowiadać jak amerykanie czy odwrócić się i wycofać - jak Hiszpanie, więzić podejrzanych bez procesu i ścigać ich po całym świecie czy jak Holendrzy i Niemcy puścić ich wolno twierdząc ze nie ma dowodów … ”.
Zamach na londyńskie metro i autobus miał miejsce w trakcie trwania w Szkocji w Glenealgles szczytu najbogatszych państw świata i Rosji G-8 oraz w dzień po wyborze Londynu na stolicę letnich igrzysk olimpijskich w 2012 roku, wreszcie rozpoczęty w Wielkiej Brytanii 3 dni wcześniej proces szejka Hamzy al. Masriego oskarżonego o związki z Al-Kaidą.
Trzy eksplozje w metrze i jedna eksplozja w miejskim autobusie sparaliżowały 7 lipca 2005 w porannych godzinach szczytu centrum Londynu w Wielkiej Brytanii.
Londyn, 7 lipca czwartek, godzina 8.51 czasu londyńskiego w metrze znajdującym się miedzy stacjami Liverpool Street i Aldgate eksplodowała bomba podłożona w trzecim wagonie metra niszcząc całkowicie pociąg, uniemożliwiając ewakuację pasażerów. Początkowo informowano, że wybuchły podziemne instalacje elektryczne jednak gdy bomby wybuchły w kolejnych pociągach nikt nie miał wątpliwości. Londyn padł ofiarą zamachu terrorystycznego. Po pierwszej eksplozji miały miejsce kolejne dwie mniej więcej w tym samym czasie. Godzina 8.56, w pociągu znajdującym się między stacjami King's Cross i Russell Square eksploduje bomba podłożona w czoła składu pociągu niszcząc go. Ten wybuch spowodował największe straty w ludziach. Trzecia bomba eksplodowała w drugim wagonie pociągu ok. godziny 9.17 który wyjechał dopiero co ze stacji Edgware Road. Wybuch był tak potężny, iż skład wykoleił się z szyn przebijając mur, oddzielający go od drugiego toru i uderzając w pociąg jadący w przeciwnym kierunku. I wreszcie godzina 9.47 wybucha bomba podłożona w autobusie lini nr 30 na Tavistock Square. W zamachach zginęło 56 osób (w tym 3 Polaków) a ponad 700 zostało rannych. Wybuch spowodował chaos komunikacyjny. Setki Brytyjczyków przemierzało ulice stolicy na piechotę usiłując dostać się do swoich domów. Uruchomiono dodatkowe linie autobusowe, działały koleje naziemne, zaś przed godziną 16 uruchomiono stację kolejową Liverpool Street.
Zamachowcy
Czwórka terrorystów to: 30-letni Mohammed Sidik Khan, 18-letni Hasib Hussain, 22-letni Shahzad Tanweer i 19-latek z Jamajki Germaine Lindsay. Ostatni z nich zdetonował ładunek na stacji King's Cross, gdzie zginęło najwięcej ludzi. Zginęli oni w wybuchach w metrze i autobusie. Trzej zamachowcy przyjaźnili się ze sobą i mieszkali w Leeds. Czwarty pochodził z Luton. Mężczyźni nie byli wcześniej notowani ani przez policję, ani służby specjalne.
30-letni Mohammad Sidique Khan (ur. 20 października 1974 w Leeds, zm. 7 lipca 2005 w Londynie) - przywódca i najstarszy z czterech terrorystów, którzy dokonali udanego zamachu na londyńskie metro. Khan zdetonował bombę w pociągu po ruszeniu z peronu 4 stacji metra w Edgware Road, w wyniku czego zginęło sześciu pasażerów i on sam. Był on nauczycielem niepełnosprawnych dzieci w jednej ze szkół podstawowych w Leeds. Khan miał ośmiomiesięczną córkę, a jego żona była w czwartym miesiącu ciąży. Kolejny z zamachowców, 22-letni Shahzad Tanweer - (ur. 15 grudnia 1982 w Bradford, zm. 7 lipca 2005 w Londynie). Tanweer zdetonował bombę podczas podróży w kierunku wschodnim na linii Circle między Liverpool Street a Aldgate zabijając siebie i 7 osób. Był zdolnym uczniem i miłośnikiem sportu. Na ścianie swego pokoju miał portret Mike'a Tysona, uwielbiał futbol i lekką atletykę. Był dumny, że jest Brytyjczykiem. Wrócił odmieniony po wyprawie do Lahaur. Następny z zamachowców 18-letni Hasib Hussain- (ur. 16 września 1986 w Beeston, zm. 7 lipca 2005 w Londynie). Hussain zdetonował bombę w autobusie linii 30, który eksplodował w Tavistock Square, zabijając 13 osób oraz samego siebie. Był najmłodszym zamachowcem który brał udział w zamachach w Londynie, został kiedyś zatrzymany za kradzież w sklepie. Dlatego też jego rodzina tak chętnie zgodziła się na podróż chłopaka do Lahaur w Pakistanie. Ojciec i matka liczyli, że chłopak wróci na właściwą drogę. Czwarty z Terrorystów to Germaine Maurice Lindsay ps. Abdullah Shaheed Jamal (ur. 23 września 1985 na Jamajce, zm. 7 lipca 2005 w Londynie). Lindsay zdetonował bombę w pociągu linii Piccadilly pomiędzy stacjami Russell Square i King's Cross, w wyniku czego zginęło 26 osób w tym on sam.
Organizacja odpowiedzialna za zamach
Do przeprowadzenia zamachów w Londynie, przyznała się nieznana do tej pory organizacja pod nazwą Tajna Grupa Dżihadu Al-Qaidy w Europie. „Bohaterscy bojownicy narodu arabskiego! Nadszedł czas zemsty na syjonistycznym, prowadzącym krucjatę rządzie brytyjskim. To odpowiedź na masakry, jakich Wielka Brytania dopuszcza się w Iraku i Afganistanie” - stwierdziła w oświadczeniu, przekazanym dwiema drogami: poprzez Internet i redakcję arabskiego dziennika „Al-Kuds al-Arabi”. Czy taka organizacja istnieje i czy naprawdę jest związana z Al-Kaidą, nie wiadomo.
Od czasów wybuchów londyńczycy są dużo bardziej wrażliwi na zagrożenia ze strony terrorystów. Igrzyska były niewątpliwie celem i nie możnością było polegać tylko na służbach specjalnych. Musiel również zadbać o bezpieczeństwo sami. Pasażerowie już teraz powinni wiedzieć, że pociągi w trakcie tzw. rush-hour są bezustannie zatłoczone. Jak podaje, „The London Evening Standard”, we wcześniejszych latach liczba pasażerów w godzinach szczytu przekroczyła limit o 3,2 proc.
Portal www.getset.london2012.com został stworzony po to, aby pomóc poruszać się po brytyjskiej stolicy w czasie olimpiady.
Doświadczone w reagowaniu kryzysowym w odniesieniu do ataków terrorystycznych brytyjskie służby z godną podziwu sprawnością przeprowadziły akcję ratunkową i podjęły odpowiednie działania związane z zarządzeniem kryzysowym. Wśród nich znalazły się m.in.:
Koordynacja działań pomiędzy Stowarzyszeniem Krajowych Szefów Policji a wszystkimi innymi służbami w celu zapewnienia spójności planów reakcji.
Wyznaczanie zespołu specjalnie przeszkolonych oficerów do kontaktów z rodzinami osób poszkodowanych.
Współpraca straży pożarnej, ekspertów technicznych oraz specjalnie przeszkolonych oficerów z jednostek antyterrorystycznych w celu zbierania dowodów na miejscu zdarzeń.
Spowodowanie udziału w akcji ratowniczej odpowiednio wyselekcjonowanych i wyszkolonych ochotników - pracowników służb ratunkowych.
Wzmocnienie ochrony na dworcach autobusowych, autostradach i lotniskach.
Postawienie w stan gotowości szpitali, które mogą przyjąć w trybie alarmowym pacjentów poszkodowanych w wyniku poważnej katastrofy.
Zaangażowanie do patrolowania miasta i nadzorowania miejsc zdarzenia policji wojskowej.
Przed zamachem
Działania służb brytyjskich, prowadzone przed zamachami w związku z istnieniem zagrożenia o charakterze terrorystycznym, to m.in.:
Uruchomienie między narodowej strategii zwalczania terroryzmu oraz szczegółowego prawodawstwa kontr terrorystycznego.
Utworzenie wyspecjalizowanej antyterrorystycznej jednostki rozpoznawczej.
Monitorowanie większości ulic miasta za pomocą zainstalowanych w bardzo licznych punktach kamer.
Prowadzenie na bieżąco akcji „jeśli coś podejrzewasz, zgłoś to”.
Stworzenie narodowego planu reagowania kryzysowego, obejmującego nie tylko zadania odpowiednich służb i mechanizmy ich współpracy, ale także algorytmy tworzenia analiz sytuacji, oceny ryzyka oraz mechanizmów organizowania współpracy pomiędzy społecznymi „lokalnymi formami oporu” a podmiotami rządowymi.
Prowadzenie regularnych ćwiczeń związanych z mechanizmami zarządzania kryzysowego.
Utrzymanie funduszu bezpieczeństwa oraz stałych grup nadzorowania mniejszości narodowych i wspólnot religijnych przez służby bezpieczeństwa.
Utrzymanie funduszu rekompensacyjnego dla ofiar potencjalnych zamachów terrorystycznych.
Po zamachu 7 lipca
Aresztowania i przeszukania (głównie w Leeds i okolicach West Yorkshire oraz w Luton, gdzie znaleziono m. in. porzucony samochód z 16 bombami takimi jak te, które były użyte w zamachach, materiały wybuchowe znaleziono również w jednym z przeszukiwanych domów w Leeds).
W niedzielę 10 lipca nocą ewakuowano tysiące ludzi z centrum Birmingham (okolice Broad Street) w związku z alarmem bombowym, na szczęście nie odnaleziono tam materiałów wybuchowych.
Scotland Yard kontynuował drobiazgowe śledztwo w sprawie zamachów - aresztowania zostały dokonane także poza Wielką Brytanią - m. in. 15 lipca aresztowano w Egipcie 33-letniego Magdiego Mahmouda al-Nashara, w Pakistanie ok. 40-letniego Osamę Nazira a 21 lipca w Zambii 30- letniego Brytyjczyka pochodzenia pakistańskiego, Haroona Rashida Aswata. Al-Nashar był podejrzewany o skonstruowanie bomb, Nazir, związany z al Kaidą, miał się spotkać z zamachowcami, gdy ci przebywali w Pakistanie. Aswat, związany ze strukturami al Kaidy, miał spotkać się z przywódcą grupy - Khanem - przed zamachem, po czym opuścił terytorium Wielkiej Brytanii.
Kilka dni po zamachach w Wielkiej Brytanii podpalone zostały meczety oraz zniszczone domy, sklepy, samochody będące własnością muzułmanów. Na muzułmanów zaczęto spogląda jak na chodzące bomby, zwłaszcza po kolejnym ataku na londyńskie metro jaki miał miejsce 21 lipca 2005 roku
Skrajni sceptycy, wielbiciele teorii spiskowych próbują informować o nadchodzących niebezpieczeństwach. Podczas gdy nie powinniśmy ignorować nakazów bezpieczeństwa, najważniejsze jednak jest, by zachować spokój. Londyn przygotował się do olimpiady. Felietoniści brytyjscy podśmiewywali się nawet, że przesadza się z ochroną („Nawet w Pekinie nie umieścili wojska na bramach” - pisała dziennikarka „The Guardian” Marina Hyde 6 lipca). Hyde twierdziła, że obecność wojsk odbierze ludziom poczucie „magii sportu”. Mówilo się, że olimpiadę będzie chroniło więcej wojska, niż jest obecnie w Afganistanie. Po atakach z 2005 r., podczas których ochrony zabrakło, oraz po zeszłorocznych zamieszkach, gdy o wojsko nawoływano, nie powinni narzekać na obecność armii w czasie igrzysk.
Konsekwencje zamachu
Jednym z najważniejszych narzędzi terrorystów jest strach. To strach społeczeństw daje terrorysta siłę, pozwala im wpływać na politykę wewnętrzną i zewnętrzną państwa. Co więcej, podważa on społeczne zaufania do rządzących i instytucji sprawowania władzy w demokratycznym społeczeństwie. Dezorganizacja życia społecznego, politycznego, zachwianie rządowej i parlamentarnej legitymacji do sprawowania władzy to niebezpieczeństwo. Jeśli rząd rozczaruje obywateli kraju w dziedzinie bezpieczeństwa, nie zauważa jego osiągnięć w żadnej innej. Przetrwanie fizyczne, kulturowe i polityczne państwa to te potrzeby, których zaspokojenie jest pierwszym obowiązkiem każdego rządu.
Gospodarka brytyjska na skutek owego wydarzenia poniosła duże koszty, związane przede wszystkim z:
Krótko - i długotrwałym leczeniem ofiar.
Akcja ratowniczą, wydobywaniem ciał z tuneli metra.
Remontem metra.
Intensyfikacją działań sił odpowiedzialnych za porządek publiczny i bezpieczeństwo.
Z tym ostatnim zagadnieniem wiążą się również koszty, które poniosło większość krajów europejskich oraz Stany Zjednoczone. W wyniku przeprowadzenia londyńskiego ataku bardzo wiele krajów podniosło alarmowe poziomy zagrożenia wewnętrznego, powołując odpowiednie służby w stan gotowości. Wszystkie te działania pociągają za sobą wymierne koszty finansowe.
W dzisiejszym świecie coraz częściej mamy do czynienia ze społecznościami strach, które uzależniają swoją codzienność od mechanizmów bezpieczeństwa. Na co dzień coraz więcej osób gromadzi się z koniecznością zamykania na noc drzwi zewnętrznych bloku, utrzymania płotu wokół strzeżonego osiedla, opłacenia agencji ochrony. Mechanizmy te są składową częścią codziennego życia ludzkiego XXI wieku. Wszystkie mają swój cel - ochronę życia i zdrowia ludzkiego.
.
- 2 -