Układ pokarmowy wcześniaka:
Układ pokarmowy wyraża się niewykształconym odruchem ssania i połykania lub brakiem między nimi koordynacji, co jest prawie regułą u najmniejszych wcześniaków. U nieco dojrzalszych pojawia się odruch połykania, u najbardziej dojrzałych, zwykle ważących,powyżej 2 kg, wykształcony jest również odruch ssania. Pojemność żołądka wcześniaka jest mała (3—5 ml), a mięśniówka słabo rozwinięta, wskutek czego ściany żołądka łatwo rozszerzają się. Wiotkość ścian żołądka jest przyczyną ulewań i wymiotów, co wymaga szczególnego zwrócenia uwagi na technikę karmienia
Odżywianie wcześniaków:
O czasie rozpoczęcia karmienia u wcześniaka decyduje jego stan ogólny. W ostatnim okresie przeważa pogląd o konieczności wczesnego podawania pokarmu, już w 6 godzin po urodzeniu. Wczesne karmienie wpływa na zmniejszenie spadku ciężaru urodzeniowego, pozwala na osiągnięcie wyższych poziomów glukozy we krwi, zapobiega zakwaszeniu ustroju. Takie karmienie warunkuje również lepszy przyszły rozwój umysłowy wcześniaka. Mimo tych wszystkich sprawdzonych korzyści wczesnego karmienia, istnieje związane z nim niebezpieczeństwo zachłyśnięcia i pogłębienia zaburzeń oddychania, tak często obserwowanych u wcześniaków.
Największym problemem jest żywienie wcześniaków najmniejszych, urodzonych z ciężarem ciała poniżej 1500 g. U takich wcześniaków, ze względu na brak odruchu ssania lub brak koordynacji między odruchem ssania i połykania, stosuje się zwykle karmienie przez zgłębnik. Oczywiście ta metoda karmienia może być stosowana tylko na oddziałach noworodkowych, przez wykwalifikowany personel pielęgniarski. Dlatego te noworodki — wcześniaki pozostają dłużej w oddziale szpitalnym.
Wcześniaki o ciężarze urodzeniowym około 1500 g, w dobrym stanie ogólnym, otrzymują pierwszy posiłek złożony zwykle z pokarmu matki i glukozy już w 6 godzin po urodzeniu — zwykle przez smoczek z butelki. W pierwszych dniach życia są one jeszcze zbyt słabe, aby je można było przystawiać do piersi na każde karmienie.
Nawet wcześniaki większe, z silnym odruchem ssania, przystawiamy do piersi początkowo 1—2 razy na dobę
Zazwyczaj nie karmimy wcześniaka częściej niż 7 razy na dobę, w odstępach trzygodzinnych między posiłkami, z 6-godzinną przerwą nocną. Karmienie nawet najmniejszych i najsłabszych wcześniaków w 4-godzin-nych odstępach jest uzasadnione prawami fizjologii przewodu pokarmowego. U wcześniaków w pierwszym okresie życia zdolność trawienia soków żołądkowych jest obniżona w porównaniu ze zdolnością trawienną niemowląt. Pokarm naturalny zatrzymuje się w żołądku wcześniaka najmniej 2 i pół godzinyp a mieszanki z mleka krowiego najmniej 3 godziny.
Od siódmego dnia życia należy dzieciom podać wit. C w ilości 50 mg na dobę i wit. B. Dla zapobieżenia krzywicy od drugiego tygodnia obowiązkowo podaje się preparat wit. D3. Ze względu na szybsze tempo wzrostu wcześniaka i związane z tym większe zapotrzebowanie — dawki codzienne wit. D3 są wyższe niż dla dziecka donoszonego i wynoszą około 2000—4000 j./dobę. Dawkę tę regulować powinien pediatra opiekujący się dzieckiem.
Od ósmego tygodnia życia podaje się dziecku żelazo, ponieważ wcześniaki przychodzą na świat bez zapasu tego pierwiastka. Profilaktyka ta jest konieczna, w przeciwnym razie wcześniak szybko zapada na niedokrwistość. Dawkę żelaza ustala lekarz.
Miarą właściwego postępowania z wcześniakiem jest tempo przyrostu ciężaru ciała. Dzieci z niskim ciężarem powinny być ważone codziennie, nie osiągają zwykle swojego ciężaru urodzeniowego przed upływem trzeciego tygodnia życia. Nie powinno to niepokoić rodziców, gdyż tygodniowy przyrost ciężaru ciała w tym czasie wynosi 120—150 g.
Większe wcześniaki powinny być ważone 2 razy w tygodniu. Zbyt szybki lub gwałtowny wzrost ciężaru w pierwszych tygodniach życia powoduje, że w następnym okresie ciężar nie zmienia się, a nawet może nastąpić spadek.