Misja organizacji jest to deklaracja ukazująca jej podstawowy niepowtarzalny cel, który wyróżnia ją spośród innych firm tego typu i wskazuje na zakres jej działalności w kategoriach produktu i rynku.
Cele strategiczne, są to cele ustalone na najwyższym szczeblu i dla najwyższego kierownictwa organizacji. Koncentrują się na szerokich, ogólnych problemach.
Cele taktyczne są to cele ustalone na średnim szczeblu i dla menedżerów średniego szczebla organizacji. Koncentrują się na sposobie realizacji działań niezbędnych do osiągnięcia celów strategicznych.
Cele operacyjne są to cele ustalone na najniższym szczeblu i dla menedżerów niższego szczebla organizacji. Dotyczą one krótkookresowych problemów związanych z celami taktycznymi.
Optymalizacja celów jest to równoważenie i godzenie możliwych konfliktów między różnymi celami.
Plan strategiczny jest to ogólny plan zawierający decyzje dotyczące alokacji zasobów oraz priorytetów i działań niezbędnych do osiągnięcia celów strategicznych.
Plan taktyczny jest to plan skierowany na osiągnięcie celów taktycznych, opracowany dla realizacji elementów planu strategicznego.
Plan operacyjny jest to plan nastawiony na wykonanie planów taktycznych dla osiągnięcia celów operacyjnych.
Plan działania jest to plan służący do wprowadzenia w życie jakiegoś innego planu.
Plan reakcji jest to plan opracowany po to, by można było zareagować na nieprzewidziane okoliczności.
Planowanie awaryjne, jest to określenie alternatywnych sposobów działania na wypadek, gdyby przyjęty plan został nieoczekiwanie zakłócony lub przestał być odpowiedni w zmienionych warunkach.
Plan jednorazowy jest to plan przygotowany do realizacji działań, które zapewne w przyszłości nie będą powtarzane.
Program jest to jednorazowy plan dla szerokiego zestawu działań. Może obejmować procedury potrzebne do wprowadzenia nowego asortymentu produktów, uruchomienia nowego zakładu czy punktu sprzedaży lub zmiany misji organizacji.
Standardowa procedura działań (SPD) jest to plan ciągły przedstawiający kroki, jakie należy poczynić w określonych okolicznościach.
Synergia są to dwa lub więcej współpracujących podsystemów produkujących więcej, niż wynosi łączna suma produkcji każdego z nich, gdyby pracowały osobno.
Macierz BCG jest to metoda oceny jednostek operacyjnych według stopy wzrostu ich rynku udziału organizacji w rynku.
Strategia biernej reakcji jest to strategia ujawniająca fakt, że nie ma spójnego podejścia do strategii.
Fazy życia produktu to wprowadzenie, wzrost, dojrzałość i schyłek.
Podejmowanie decyzji jest to akt wyboru jednej możliwości spośród ich zestawu.
Proces podejmowania decyzji jest to poznanie i zdefiniowanie istoty sytuacji decyzyjnej, wyodrębnienie różnych możliwości, wybór najlepszej z nich i wprowadzenie jej w życie.
Typy decyzji: decyzja zaprogramowana i decyzje niezaprogramowane.
Etapy racjonalnego podejmowania decyzji:
- rozpoznanie i zdefiniowanie sytuacji decyzyjnej
- zidentyfikowanie właściwych możliwości
- ocena, czy każda z nich jest wykonalna, zadowalająca i jakie przyniesie konsekwencje
- wybranie możliwości najlepszej
- zastosowanie tego co daje
- obserwowanie i ocena rezultatów wybrania danej możliwości.
Intuicja jest to wewnętrzne przekonanie o czymś, nie oparte na świadomym rozumowaniu.
Grupa interaktywna jest to grupa lub zespół podejmujące decyzję; ich członkowie otwarcie dyskutują, spierają się i uzgadniają wybór najlepszego rozwiązania.
Grupa nominalna jest to uporządkowana metoda używana do tworzenia twórczych i nowatorskich rozwiązań i pomysłów.
Myślenie grupowe to sytuacja, którą napotykamy, kiedy dążenie grupy do konsensusu i spójności przeważa nad dążeniem do osiągnięcia możliwie najlepszej decyzji.
Projekt organizacji jest to ogólny układ elementów struktury organizacyjnej i wzajemnych zależności między tymi elementami, służący do zarządzania całą organizacją.
Biurokracja jest to model struktury organizacyjnej oparty na zalegalizowanym i formalnym systemie uprawnień władczych.
Według Webera idealna biurokracja ma pięć podstawowych cech:
- organizacja powinna przyjąć wyraźny podział pracy, a każde stanowisko powinno być zajmowane przez eksperta
- organizacja powinna stworzyć spójny zestaw zasad w celu zapewnienia jednolitego wykonywania zadań
- organizacja powinna ustalić hierarchię stanowisk albo urzędów, która tworzy łańcuch wydawania poleceń (podporządkowania) od góry do dołu organizacji
- menedżerowie powinni prowadzić przedsiębiorstwo w sposób bezosobowy utrzymywać odpowiedni dystans do swoich podwładnych
- zatrudnienie i awansowanie w organizacji powinno być oparte na technicznej wiedzy fachowej, a pracownicy powinni być chronieni przed arbitralnym zwolnieniem.
Organizacja organiczna jest to bardzo elastyczny i nieformalny model organizacji, najczęściej spotykany w niestabilnym i nieprzewidywalnym otoczeniu.
Wielkość organizacji jest to liczba zatrudnionych w przeliczeniu na pełne etaty.
Struktura wielokrotnego podporządkowania - każdy członek organizacji może podlegać zarówno przełożonemu funkcjonalnemu, jak i jednemu lub kilku kierownikom projektu.
Zmiana organizacyjna jest to każda istotna modyfikacja jakiejś części organizacji.
Zmiana dostosowawcza jest to zmiana w reakcji na pojawiające się okoliczności, raczej stopniowa niż całościowa.
Zmiana wg Kurta Lewina powinna przebiegać w trzech etapach.
Etapy wg Kurta Lewina: rozmnożenie, sama zmiana, zamrożenie
Przyczynami oporów względem zmian są: niepewność, zagrożenie osobistych interesów, odmienność spostrzegania, uczucia straty
Techniki przezwyciężania oporów wobec zmian: uczestnictwo, komunikowanie się i edukacja, ułatwianie, analiza pola skali
OD jest to DOSKONALENIE ORGANIZACJI: planowany wysiłek, obejmujący całą organizację i kierowany z najwyższego szczebla, który ma zwiększyć skuteczność organizacji i poprawić jej kondycję przez planową integrację w proces funkcjonowania organizacji, z wykorzystywaniem znajomości nauk behawiorystycznych.
Zarządzanie zasobami ludzkimi są to działania organizacji nastawione na pozyskiwanie, rozwój i utrzymywanie efektywnie działającej siły roboczej.
Analiza stanowisk pracy są to systematyczne procedury zbierania i rejestrowania informacji dotyczących poszczególnych stanowisk pracy.
Rekrutacja (nabór) jest to proces pozyskiwania ludzi do ubiegania się o wolne stanowiska pracy.
Wynagrodzenie jest to finansowa zapłata, jaką organizacja daje swym pracownikom w zamian za ich pracę.
Ocena stanowiska pracy jest to próba oceny wartości każdego stanowiska pracy w porównaniu z innymi.
Świadczenia (dodatkowe korzyści materialne) są to pozapłacowe korzyści materialne, które organizacja zapewnia swoim pracownikom.
Podejścia demotywowania od strony treści są to podejścia do motywowania, w których usiłuje się odpowiedzieć na pytanie: jaki czynnik lub czynniki motywują ludzi?
Grupy potrzeb wg Maslowa (od góry):
- potrzeba samorealizacji, szacunku, przynależności, bezpieczeństwa, fizjologiczne
Teoria ERG jest to teoria motywacji, według której potrzeby ludzkie są pogrupowane w trzech ewentualnie nakładających się kategoriach - egzystencji, kontaktów społecznych i wzrostu.
Dwuczynnikowa teoria motywacji F.Herzberga:
Czynniki motywacji: osiągnięcia, uznanie, sama praca, awanse i rozwój
Czynniki higieny: przełożeni, warunki pracy, stosunki interpersonalne, płaca i bezpieczeństwo, polityka i administracja firmy
Teoria D.O.McClelland'a uwzględnia trzy potrzeby: osiągnięć, afiliacji, władzy.
Teoria sprawiedliwości A.Adamsa - według tej teorii ludzie są motywowani do poszukiwania sprawiedliwości społecznej w nagrodach, jakie otrzymująca osiągnięcia.
Teoria sformułowana przez B.F.Skinder'a nazywa się teorią wzmocnienia
Warunkami wzmocnienia są: wzmocnienie pozytywne, unikanie, kara, eliminacja
System nagradzania są to formalne i nieformalne mechanizmy, za pomocą których definiuje się, ocenia i nagradza wyniki pracownika.
Motywacja jest to układ sił, które skłaniają ludzi do zachowania się w określony sposób.
Przywództwo - jako proces jest to wykorzystywanie nie polegającego na przymusie wpływu do kształtowania celów grupy lub organizacji, motywowania zachowań nastawionych na osiągnięcie tych celów oraz pomagania w ustaleniu kultury grupy lub organizacji. Jako właściwość jest to zestaw cech przypisywany jednostkom, które są spostrzegane jako przywódcy.
Władza jest to zdolność wpływania na zachowania innych.
Rodzaje władzy: prawomocna, nagradzania, wywierania przymusu, ekspercka, przypisywana
R.Likert zidentyfikował dwie formy przywódcze:
- zachowania przywódcze skoncentrowane na zadaniach
- zachowania przywódcze skoncentrowane na pracownikach
Style przywództwa wyróżnione przez naukowców z Ohio:
- zachowanie inicjujące strukturę, mające wzgląd na innych
Teoria NPW została opracowana przez F.Fiedlera
Teoria ścieżki do celu została opracowana przez M.Evansa i R.House'a.
Model Vrooma-Yettona-Jago (VYJ) przewiduje trzy style decyzyjne: autokratyczny, grupowy, konsultacyjny
Teoria cyklu życia jest to model, zgodnie z którym odpowiednie zachowanie przywódcy zależy od stopnia dojrzałości szeregowych członków organizacji.
Substytuty przywództwa jest to koncepcja identyfikująca sytuację, w których zachowania przywódcze są neutralizowane lub zastępowane cechami podwładnych, zadania i organizacji.
Przywództwo transformacyjne jest to przywództwo wykraczające poza zwykłe oczekiwania i przekazujące poczucie misji, pobudzające proces uczenia się i inspirujące do nowych sposobów myślenia.
Grupa są to co najmniej dwie osoby, które wchodzą ze sobą w regularne stosunki dla realizacji wspólnego celu.
Grupy występujące w organizacji: funkcjonalna, nieformalna (grupa interesu), zadaniowa, zespół
Ludzie łączą się w grupy na zasadzie włączenia się do organizacji.
Spójność grupy jest to zakres, w jakim członkowie grupy są lojalni wobec grupy i zaangażowani w jej sprawy; stopień wzajemnej atrakcyjności w obrębie grupy.
Przywódca nieformalny jest to osoba angażująca się w działania przywódcze, której prawo do tego nie zostało formalnie uznane przez organizację lub grupę.
Przyczyny konfliktu: konf interpersonalny, międzygrupowy, między org a jej otoczeniem
Komunikowanie się jest to proces przekazywania informacji od jednej osoby do drugiej.
Skuteczne komunikowanie się jest to proces wysyłania wiadomości w taki sposób, aby wiadomość otrzymana miała możliwie jak najbardziej zbliżone znaczenie do wiadomości wysłanej.
Formy komunikacji interpersonalnej: ustna, pisemna
Formy komunikacji organizacyjnej: pionowa, od dołu ku górze, z góry w dół, pozioma
Typy sieci komunikacji: koło u wozu, Y, łańcuch, okrag, „każdy z każdym”
Komunikacja pozawerbalna jest to wszelkie komunikowanie się, w którym ludzie nie posługują się słowami lub używają słów do przekazywania szerszego znaczenia niż to, jakie wynika z ich słownikowej definicji.
Czynnikiem zakłócającym proces komunikowania się jest SZUM.
Kontrolowanie jest to regulowanie działań organizacji w taki sposób, aby ułatwić osiąganie celów.
Typy kontroli: operacji, finansowa, strukturalma, strategiczna
Informacje są to dane zaprezentowane w sposób mający znaczenie.
(SWD) System wspomagania decyzji jest to system, który automatycznie wyszukuje, przebiera i sumuje informacje potrzebne menedżerom do podejmowania konkretnych decyzji.
(SIK) System informacji kierownictwa jest to system gromadzący bardziej kompleksowe dane, organizujący je i sumujący w formie przydatnej dla menedżerów i dostarczający tym menedżerom informacji potrzebnych im do pracy.
(SPDT) System przetwarzania danych dotyczących transakcji jest to system, którego celem jest obsługiwanie rutynowych i powtarzalnych transakcji w przedsiębiorstwie.