Krajoznawstwo cz.II

Walory turystyczne-klasyfikacja

Kryteria podziału walorów turystycznych:

• Stopień ingerencji człowieka w ich powstawanie

- przyrodnicze

- antropogeniczne

• Ranga
  - międzynarodowe

- krajowe

- regionalne

- lokalne

• Dostępność czasowa

- stałe

- sezonowe

- okazjonalne

• Rozkład przestrzenny

- punktowe

- liniowe

- powierzchniowe

Wieloprzestrzenne walory przyrodnicze- niewielkie przekształcenia chronione prawnie

• Motywy podjęcia podróży turystycznej

- wypoczynkowe

- krajoznawcze

- specjalistyczne

Walory krajoznawcze- obiekty materialne lub niematerialne, naturalne lub antropogeniczne będące przedmiotem zainteresowania turysty (T. Lijewski)

• walory przyrodnicze

• walory pozaprzyrodnicze (kulturowe, antropogeniczne)

Przyrodnicze walory krajoznawcze dzieli się ze względu na stopień ingerencji człowieka w ich powstanie:

*przyrodnicze:

-ukształtowane przez człowieka

-ukształtowane częściowo przez człowieka (parki narodowe, krajobrazowe, punkty widokowe)

-ukształtowane bez ingerencji człowieka;

*antropogeniczne:

- pozaprzyrodnicze

-kulturowe.

Funkcje walorów krajoznawczych:

• dokumentacyjno-ochronne

• naukowe

• poznawcze (dydaktyczno- wychowawcze)

• estetyczne

• religijne

• umożliwiają przeżycia duchowe

• Kształtują świadomość odbiorcy- turysty

Systematyka przestrzenna walorów krajoznawczych (wg. Przybyszewskiej- Gudelis)

• Centra krajoznawcze

1. Warszawa, Kraków, Trójmiasto- największy ruch turystyczny w Polsce

2. Wrocław, Poznań

3. Toruń, Lublin, Szczecin

4. Łódź, konurbacja Katowice-Chorzów

• Ośrodki krajoznawcze- miasto o wielkości i funkcjach ponadlokalnych, charakteryzuje się skupieniem atrakcji dla turystyki i wartościowych walorów krajoznawczych oraz odpowiednim wyposażeniem usługowym i w miarę poprawnym zagospodarowaniem turystycznym. Miasto poniżej 50 tys. Mieszkańców, 62 miejscowości w Polsce; Frombork, Kazimierz Dolny

• Miejscowość krajoznawcza z zespołem obiektów i obiektami rozproszonymi- obiekty niższej rangi:; Kórnik, bardzo duża liczba na terenie kraju

• Obiekty krajoznawcze- pojedyncze obiekty o walorach krajoznawczych: budowle, obszary flory i fauny.

Turystyczne walory krajobrazowe

• Efekt synergizmu- współwystępowanie walorów krajobrazowych i turystycznych

Elementy decydujące o atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej regionu

ATRAKCYJNOŚĆ:

*turystyczna: walory turystyczne, stan środowiska naturalnego, ochrona środowiska naturalnego, dostępność komunikacyjna;

*inwestycyjna: infrastruktura usługowa, infrastruktura techniczna, stosunki ludnościowe, finanse gmin.

Trzy znaczenia pojęcia atrakcyjności turystycznej:

• Jako pojęcie subiektywne

• Jako wynik różnych klasyfikacji

• Będące efektem zastosowania określonej techniki badawczej

Charakter uniwersalny <------------- >charakter względny

LISTA ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I NATURALNEGO UNESCO

W 2012 r. mija 40 lat od I Konferencji UNESCO z 1972r. na której uchwalono konwencję, w rozumieniu której miejsca wpisane na „Listę…” wyróżnia „ najwyższa powszechna wartość”. Warunkiem wpisu na listę jest spełnienie jednego lub kilku warunków stanowiących o jego wyjątkowości w skali światowej.

Obecnie 962 miejsca w 157 krajach: 754 obiekty kulturalne, 188 naturalne…

W Polsce na listę wpisanych zostało 13 obiektów

• Puszcza Białowieska Białowieski Park Narodowy 1977r.

• Stare Miasto w Krakowie jako dawna ( druga ) stolica Polski, zespół historyczny miasta 1978r.

• Kopalnia Soli w Wieliczce 1978 r.

• Obóz Koncentracyjny Auschwitz-Birkenau 1979r.

• Zamość renesansowy 1980r.

• Stare miasto w Warszawie 1980r.

• Toruń- średniowieczny zespół miejski 1997r.

• Malbork- zamek krzyżacki 1997r. (największy w Europie)

• Kalwaria Zebrzydowska- manierystyczny zespół architektoniczny oraz park pielgrzymkowy z XVI Iw. 1999r.

• Kościół pokoju w Jaworznie i Świdnicy 2001r.

• Drewniane kościoły Małopolski południowej 2003r. (Binarowa, Blizne, Haczów, Lipnica Murowana, Dębno Podhalańskie, Sękowa)

• Park Mużakowski 2004r.

• Wrocław- Hala Stulecia 2006

Kultura ludowa- suma wytworów (form, wzorów, norm i wartości) ukształtowanych w ramach wiejskiej społeczności lokalnej.

Kultura duchowa- ma znaczenie dla duchowego życia człowieka (folklor- śpiew, taniec, muzyka, poezja)

Kultura materialna ( budownictwo, kowalstwo użytkowe, plecionkarstwo, wikliniarstwo)

Sztuka (twórczość) ludowa (snycerstwo, rzeźbiarstwo, drzeworytnictwo)

Grupa etnograficzna- autochtoniczna na danym obszarze, cechuje ją wspólna historia, zwyczaje, obrzędy oraz inne cechy kultury materialnej i niematerialnej. Posiada poczucie odrębności regionalnej, ale również przynależności do państwa, na terenie którego zamieszkuje.

Podstawą regionalnej różnorodności Polski stanowią dawne podziały plemienne, historyczne i geograficzne.

Na terenie Polski występuje duża liczba grup etnograficznych: Kaszubi, Kujawiacy, Kurpie, Mazurzy Podlascy, Lubliniacy, Sandomierzanie, Rzeszowiacy, Górale, Opolanie, Kaliszach.

150 muzeów etnograficznych w tym 50 skansenów.

WYKŁAD 3 7. 10. 2012r.

ORGANIZAJCA KRAJOZNAWSTWA W POLSCE

• Krajoznawstwo w instytucjach i jednostkach państwowych i prywatnych

-minister właściwy do spraw turystyki, POT

-wyższe uczelnie, PAN, instytuty naukowo-badawcze

-muzea

-Informacja Turystyczna

-środki masowego przekazu

-instytucje upowszechniające kulturę.

Działalność w tym nurcie:

-prowadzenie badań naukowych, publikowanie,

-kształcenie kadr dla potrzeb turystyki i krajoznawstwa

-udzielanie informacji turystyczno-krajoznawczej, CIT, CIM

-promowanie POT, organizacja wystaw, pokazów.

POT (1999) prowadzi wszechstronne działania na rzecz promocji rozwoju turystyki polskiej w kraju i za granicą.

Główne zadania: wzmacnianie wizerunku Polski jako kraju nowoczesnego, o silnej i wyrazistej tożsamości zbudowanej na fundamencie dziedzictwa kulturowego oraz bogatego w atrakcje, walory środowiska naturalnego.

WOT (2004) zrzesza przedstawicieli samorządów, branży turystycznej i stowarzyszeń działających w turystyce i kulturze. Najważniejszym członkiem jest Województwo Wielkopolskie, które przekazuje największe składki na jego działalność.

Główne działanie: dbanie o rozwój turystyki w Wielkopolsce, lobowanie na rzecz turystyki poprzez współpracę z samorządem wojewódzkim z Polską Organizacją Turystyczną.

Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna (2003) założone z inicjatywy Miasta Poznania, samorządów aglomeracji poznańskiej oraz najważniejszych poznańskich instytucji przedsiębiorstw, związanych z turystyką.

Głowne zadania: promocja Poznania o aglomeracji poznańskiej jako miejsca atrakcyjnego turystycznie oraz wspierania rozwoju rynku turystycznego w tym regionie.

Związki i stowarzyszenia gmin-tworzone na bazie wspólnych cech, w trosce o rozwoj społeczno-gospodarczy czy zachowanie tradycji, gromadzą informację o swoim regionie i upowszechniają wiedzę o nim:

- Związek Międzygminny Puszcza Zielonka,

-Region Kozła ( Czerwonak, Koziegłowy…)

-Stowarzyszenie Gmin Mikroregionu Wielkopolskiego PN ( Stęszew, Dopiewo,Mosina)

• Krajoznawstwo w szkołach

ZHP+PTTK

SKKT-PTTK

PTSM

Koła zainteresowań

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 8 listopada 2001r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki.

Formy:

-wycieczki przedmiotowe,

-wycieczki krajoznawczo-turystyczne,

-imprezy krajoznawcze-turystyczne,

-imprezy turystyki kwalifikowanej i obozy wędrowne,

-imprezy wyjazdowe.

„Mała Ojczyzna” „Ojczyzna”

ZHP +PTTK

Porozumienie ZHP i PTTK w sprawie współdziałania i dalszego rozwoju turystyki i krajoznawstwa wśród młodzieży harcerskiej zawarte w dniu 9 marca 2006r. w Warszawie.

Współpraca obejmować ma :

-popularyzację k., opiekę nad zabytkami i ochronę przyrody,

-szkolenie kadr turystycznych

-upowszechnianie wszystkich typów turystyki,

-wymianę dorobku i doświadczenia.

SKKT i SKKT+PTTK

Cele jakie promują SKKT i PTTK w swej działalności:

-umożliwianie zrzeszania się dzieci i młodzieży w PTTK,

-rozbudzanie pasji, zachęcanie do samodzielnego poznawania ziemi ojczystej,

-kształtowanie postawy obywatelskiej, zachowania koleżeńskiego, budowanie relacji z rówieśnikami ,

-przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, walka z patologiami społecznymi,

-szerzenie tolerancji.

• Krajoznawstwo w instytucjach społecznych:

-PTTK

-PTSM

-Polskie Stowarzyszenie Turystyczne

-towarzystwa regionalne,

-uniwersytety ludowe,

-organizacje młodzieżowe

---