Rodzaje i czynniki ryzyka kredytowego.

Ryzyko kredytowe (niebezpieczeństwo powstania strat) jest rodzajem ryzyka bankowego ekonomiczno - finansowego.

Ryzykiem kredytowym - są to takie zagrożenia wynikające dla banku z niedotrzymania przez kredytobiorców warunków podpisanych umów. Powinno być ono rozpatrywane w dwóch aspektach:

1. pojedynczej umowy kredytowej - ryzyko pojedynczego kredytu

2. całego portfela kredytowego - ryzyko portfela kredytowego

Ad.1

Ryzyko pojedynczego kredytu może być podzielone na:

1. gospodarstwa domowe - aby zmniejszyć ryzyko Bank wykonuje punktowanie majątku, polegające na tym, że Bank określonym czynnikom kredytobiorcy przypisuje pewną liczbę punktów. Następnie punkty te sumuje i kwalifikuje kredytobiorcę do jednej określonej przez Bank grupy. Czynniki, które są brane pod uwagę przy badaniu wiarygodności kredytowej:

1. wiek potencjalnego kredytobiorcy

2. jego sytuacja rodzinna

3. stan posiadanego majątku

4. ewentualnie poziom dotychczasowego zadłużenia

5. sposób korzystania z usług finansowych

6. sposób wywiązywania się w przeszłości z innych zobowiązań finansowych

7. pozycja zawodowa

Zakres tych informacji jest uzależniony od przeznaczenia i wysokości kredytu.

2. wykonuje się ocenę formalno - prawną oraz merytoryczną. Czynniki brane pod uwagę to:

1. badanie bieżącej i dawnej sytuacji finansowej kredytobiorcy, jego płynności, rentowności, zadłużenia, sprawności działania

2. badanie planów finansowych

3. badanie udziału rynkowego przedsiębiorstwa i jego pozycji konkurencyjnej

4. badanie perspektyw i dynamiki rozwoju branży kredytobiorcy

5. badanie dotychczasowych relacji klienta z Bankiem, dostawcami i odbiorcami

6. badanie stosunków społecznych, kulturowo - organizacyjnych i zarządzania jakością

Pełny zakres analizy (obejmujący wszystkie ww. badania) praktycznie będzie występował w przypadku największych umów kredytowych. Bowiem podobnie jak w gospodarstwach domowych, informacje te zależą od przeznaczenia i kwoty kredytu.

Ad. 2

Ryzyko portfela kredytowego

Banki, aby się uchronić przed niekorzystnymi zachowaniami kredytobiorców starają się dywersyfikować, czyli rozpraszać swoje portfele kredytowe, biorąc pod uwagę wiele kryteriów, z których najważniejsze to:

7. kwota udzielonego kredytu

8. sektor działania (branża) kredytobiorcy

9. kategoria kredytobiorcy (osoba fizyczna, jednostka sektora publicznego, przedsiębiorstwo produkcyjne lub usługowe)

10. region lokalizacji podstawowej działalności kredytobiorcy

Przy badaniu koncentracji kredytów posługujemy się następującymi wskaźnikami:

1. przy kryterium ich wielkości

łączna suma kredytów należących do ocenianej wielkości

łączna akcja kredytowa

2. względem kryterium branżowego

kredyty dla każdej branży

łączna akcja kredytowa

3. według kryterium kategorii

kredyty dla danej kategorii kredytobiorcy

łączna akcja kredytowa

Badanie koncentracji portfela kredytowego można zbadać za pomocą wskaźnika Herfinachla - Hirschmana, który oblicza nam sumy kwadratów wskaźników struktury dla rozpatrywanego kryterium (stopień udzielanych kredytów):

H =

H - wskaźnik

n - liczba kategorii wyróżnionych dla danego kryterium

u_i - udział i-tej kategorii aktywów w akcji kredytów ogółem.

---