47) Ścieki - pojęcie, rodzaje i sposoby oczyszczania

„Ścieki - wody usuwane z terenów komunalnych i przemysłowych wraz z zawartymi w nimi substancjami płynnymi, stałymi, gazowymi, radioaktywnymi a także ciepłem”.

Te niepożądane substancje wywołują niekorzystne zmiany właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych wody, które ograniczają lub uniemożliwiają wykorzystanie wody do picia i celów gospodarczych.

Pochodzenie ścieków

• Naturalne - cząstki glebowe, resztki tkanek

• Antropogeniczne

biologiczne chemiczne

spowodowane obecnością powodują zmiany składu chemicznego

i odczynu wód

drobnoustrojów, np. bakterii,

glonów, grzybów, pierwotniaków

i ich toksyn

Podział ścieków

1. Bytowo - gospodarcze - pochodzą z mieszkań, zakładów pracy, miejsc użyteczności publicznej, są wynikiem zaspokajania potrzeb gospodarczych oraz higieniczno-sanitarnych, są to np.: niedojedzone resztki pożywienia ze zmywanych naczyń, fekalia, brudy z prania, detergenty. Ścieki te zawierają dużą ilość zawiesin oraz związków organicznych (białka, tłuszcze, cukry) i nieorganicznych, mogą również posiadać niebezpieczne wirusy i bakterie chorobotwórcze oraz jaja robaków pasożytniczych, np. tasiemców.

2. Przemysłowe - powstają w zakładach produkcyjnych i usługowych podczas różnych procesów technologicznych. Najwięcej zanieczyszczeń powoduje przemysł: górniczy, metalurgiczny, elektromaszynowy, włókienniczy, chemiczny, paliwowo-energetyczny, celulozowy, garbarski i spożywczy.

3) Opadowe - są wynikiem spływu wód opadowych (deszcz, śnieg) niosących zanieczyszczenia z atmosfery (pyły, gazy) i zmywania ulic

4) Rolne - dotyczą z jednej strony nawozów mineralnych i środków ochrony roślin, które są zmieszane z wodami opadowymi i spłukiwane do zbiorników wodnych, z drugiej strony są to ścieki z intensywnej hodowli zwierząt. Nawozy mineralne po dostaniu się do wód działają na niektóre rośliny wodne podobnie jak na rośliny lądowe, przyspieszając ich wzrost i rozwój. Dochodzi do nadmiernej produkcji roślin, znacznie przyśpieszonego zarastania zbiorników wodnych i wzmożonej ilości zakwitów - eutrofizacja zbiornika

Źródła zanieczyszczeń

• Substancje organiczne - rozkładając się zużywają tlen (spada ilość tlenu w wodzie), może prowadzić do śnięcia ryb

• Detergenty - trudno ulegają rozpadowi i tworzą pianę, działają toksycznie na organizmy

• Metale ciężkie - toksyczne

• Substancje ropopochodne - spływające z szos, pochodzące z awarii, wypadków

• Środki ochrony roślin, nawozy

• Fenole - nadają nieprzyjemny zapach, toksyczne

Skutki zanieczyszczeń wód

• Choroby

• Eutrofizacja zbiorników wodnych

• Obniżenie ilości tlenu w wodzie

• Śnięcie ryb i innych organizmów wodnych

• Zmiany składu gatunkowego mikroorganizmów, zwierząt i roślin żyjących w wodach

Samooczyszczanie wód

Zjawisko polegające na samoistnym zmniejszeniu się zanieczyszczeń wód głównie dzięki procesom rozcieńczania (mieszanie się wód), sedymentacji, mineralizacji

Czas potrzebny na odnowę wód

• Atmosfera 12 dni

• Rzeki 20 dni

• Gleby 1 rok

• Jeziora 10 lat

• Wody podziemne 5 tys. lat

• Lodowce 8 tys. Lat

Metody oczyszczania ścieków

1. Mechaniczne - usuwanie ciał stałych przez sedymentację, cedzenie, filtrację. I faza oczyszczania. Wyróżniamy:

a) kraty separacyjne

b) sita

c) tłuszczowniki (odtłuszczacze)

d) piaskowniki

e) osadniki

2) Biologiczne - z wykorzystaniem organizmów żywych, doprowadzających do utlenienia zanieczyszczeń. II faza oczyszczania

a) oczyszczanie korzeniowe - systemy, w których mineralne zanieczyszczenia są wykorzystywane przez specjalne gatunki roślin

b) osadzanie czynne - ścieki trafiają do dużego zbiornika gdzie są napowietrzane, wprowadza się mikroorganizmy, które rozkładając zanieczyszczenia tworzą kłaczki opadające na dno zbiornika. Woda oczyszczona odpływa, a część osadu jest zawracana.

3) Chemiczne -do usuwania ze ścieków (głównie przemysłowych) substancji nie ulegających biologicznemu rozkładowi. Wykorzystując procesy:

a) koagulacji

b) neutralizacji

c) sorpcji

d) elektrolizy

e) destylacji

f) ekstrakcji

g) chlorowanie - ma na celu unieszkodliwieniu bakterii chorobotwórczych i usunięcie przykrej woni ze ścieków.

---