chmura, widzialne skupisko mikroskopijnych cząstek stałych bądź ciekłych (kropel wody lub kryształów lodu, zw. też cząstkami chmurowymi) w atmosferze ziemskiej, unoszonych przez prądy powietrza lub powoli opadających.
Ch. powstają w wyniku kondensacji zawartej w powietrzu pary wodnej; warunkiem tego procesu jest dostatecznie duża wilgotność względna powietrza i obecność tzw. jąder kondensacji, tj. mikroskopijnych stałych i ciekłych cząstek → aerozoli atmosferycznych; zwiększenie wilgotności względnej powietrza następuje wskutek jego ochładzania się, gł. w wyniku adiabatycznego rozprężania podczas wznoszenia się mas powietrznych ku górze, a także w wyniku wypromieniowywania ciepła, rzadziej — w innych procesach; zawsze obecne w atmosferze jądra kondensacji powodują, że kondensacja może zachodzić już przy wilgotności względnej 70% (w przypadku ich nieobecności zachodziłaby dopiero przy wilgotności 400-800%). Większość chmur powstaje w troposferze; czasami powstają one w stratosferze, a nawet w mezosferze (→ obłoki świecące, obłoki iryzujące). Ch., której podstawa sięga powierzchni gruntu, nosi nazwę → mgły. Ze względu na mechanizm powstawania można podzielić ch. na: warstwowe, kłębiaste (konwekcyjne), warstwowo-kłębiaste, orograficzne (górskie); ze względu na budowę i wygląd dzieli się chmury, zgodnie z międzynar. klasyfikacją, na 10 podstawowych rodzajów: cirrus, cirrocumulus, cirrostratus, altocumulus, altostratus, nimbostratus, stratocumulus, stratus, cumulus, cumulonimbus.
Chmury odgrywają istotną rolę w większości procesów meteorologicznych,
m.in: generują opady i są istotnym ogniwem obiegu wody w przyrodzie; wpływają na temperaturę powierzchni Ziemi zarówno lokalnie, jak i w skali globu, biorą udział w przemianach chem. i fiz. zanieczyszczeń atmosfery i ich usuwaniu z atmosfery w opadach; powstawanie ch. wpływa na niektóre ruchy cyrkulacyjne w atmosferze (m.in. na cyklony tropik., cyrkulacje w niżach atmosferycznych i podczas burz).