REZYSTORY





R

Materiały oporowe:
Materiały oporowe dzielą się na:
a) metalowe - mają dodatni TWR (Temperaturowy współczynnik rezystancji) tzn, że ze wzrostem temperatury ich rezystywność rośnie.
b) niemetalowe - mają ujemny TWR.

Własności materiałów oporowych:
a) duża rezystywność
b) mały TWR
c) odporność na utlenianie
d )odporność na działanie czynników chemicznych
e) wysoka temperatura topnienia
f) duża trwałość

Do materiałów oporowych zaliczamy:
- manganin
- konstantan
- kantal
- nikielina
- nichrom
- silit
Materiały oporowe stosujemy w rezystorach, elementach grzejnych oraz termoelementach.

Coś o samych rezystorach. (trochę to nudne ale warto przeczytać)
Obecnie rezystory są produkowane jako: drutowe, warstwowe, objętościowe i cienkowarstwowe. Mogą one być nienastawne i nastawne. W rezystorach drutowych i warstwowych na cylindrze lub płytce z materiału izolacyjnego jest nawinięta spirala z drutu oporowego (nikieliny, konstantanu, manganinu, kantalu) lub naniesiona warstwa oporowa (ze stopów metalowych lub węgla pyrolitycznego). Końce rezystora są dołączone do metalowych pierścieni z przewodami wyprowadzeniowymi (końcówkami). Rezystory objętościowe są zbudowane z masy oporowej, w której są zaprasowane wyprowadzenia metalowe.

Najważniejszymi parametrami rezystorów są:
-Rezystancja znamionowa, podawana z największymi dopuszczalnymi odchyłkami (tolerancjami) zawartymi w przedziale 0,1% - 20%
-Moc znamionowa, równa największej dopuszczalnej mocy możliwej do wydzielenia w rezystorze.
-Napięcie znamionowe, równe największemu napięciu nie powodującemu zmiany właściwości rezystora, a w szczególności jego uszkodzenia. Wartości znamionowe napięć dla większości rezystorów wynoszą od kilkudziesięciu do kilkuset woltów.

Do celów regulacyjnych, np płynnej nastawy poziomu sygnału, służą rezystory, noszące nazwy potencjometrów (np: potencjometr to właśnie to, czym podgłaszasz radio czy telewizor). Element taki składa się z części izolacyjnej pokrytej masą oporową (lub z nawiniętym drutem oporowym) oraz szczotki przemieszczającej się po części oporowej. Potencjometr ma trzy końcówki - dwie zewnętrzne (p i k) oraz szczoteczkę (s) Parametry potencjometrów są analogiczne do parametrów rezystorów nienastawnych. Rezystancja między końcówką początkową (p) i szczoteczką (s), w zależności od jej położenia, może zmieniać się liniowo, logarytmicznie lub wykładniczo.
Rezystory ograniczają przepływ prądu, zapewniając w ten sposób właściwe napięcie i prąd (natężenie) w innych miejscach obwodu.

Rezystory w obwodach
Rezystory w obwodzie możemy montować szeregowo lub równolegle.

a) łączenie szeregowe - jest to takie łączenie w którym miejsca połączeń rezystorów nie są rozgałęzieniami (może to być trochę niejasne, ale spoko zaraz wszystko wyjaśnię)

Łączenie szeregowe wygląda tak:

Mamy tu trzy rezystory połączone szeregowo.

- Układ taki charakteryzuje się tym, że natężenie prądu płynącego przez obwód jest jednakowy dla wszystkich rezystorów (odwrotnie będzie w łączeniu równoległym )
- Napięcie całkowite jest sumą napięć na poszczególnych rezystorach. ( Układ szeregowy rezystorów nazywamy też dzielnikiem napięcia ponieważ napięcie całkowite przyłożone do obwodu dzieli się na poszczególne oporniki i jest zależne od ich rezystancji)
- Dowolną ilość szeregowo połączonych rezystorów można zastąpić jednym. Obliczamy go sumując rezystancje poszczególnych rezystorów.

Rz = R₁ + R₂ + R₃...

Przykładowo: mam trzy rezystory połączone szeregowo: pierwszy ma 2 (czytaj "om"), drugi 3 i trzeci, który ma 4. Tak więc te trzy rezystory możemy zastąpić jednym o rezystancji Rz = 2 + 3 + 4 = 9. Prawda, że proste?

Dzielniki napięcia:
Fakt, że w szeregowym połączeniu rezystorów napięcie całkowite rozkłada się na poszczególne rezystory (dzieli się) wykorzystano w dzielnikach napięć. Są to układy służące do regulacji czyli zmiany napięcia. Dzielniki napięć tworzy się:
a) z użyciem rezystorów stałych
b) z użyciem potencjometrów

b) łączenie równoległe - to takie, w którym odbiorniki (rezystory) są włączone w 2 te same węzły obwodu.

Łączenie równoległe wygląda tak:

Mamy tu trzy rezystory połączone równolegle

- Łączenie takie charakteryzuje się tym, że prąd (inaczej natężenie) dopływający do połączenia jest sumą prądów poszczególnych rezystorów.
- Napięcia na elementach połączonych równolegle są jednakowe.
- Dowolną ilość równolegle połączonych rezystorów można zastąpić jednym. Rezystancję zastępczą rezystora obliczamy ze wzoru:

---